Μετά την εφαρμογή της Συμφωνίας φιλίας, καλής γειτονίας και συνεργασίας μεταξύ της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και της Δημοκρατίας της Βουλγαρίας, στις αρχές του προηγούμενου έτους, ξεπεράστηκαν μερικές από τις ιστορικές αντιπαραθέσεις και υποψίες, με αποτέλεσμα την δημιουργία των κατάλληλων προϋποθέσεων για την ώθηση της οικονομικής συνεργασίας τους. Σύμφωνα με την Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Βουλγαρίας, σήμερα, το εμπορικό ισοζύγιο ανέρχεται, περίπου, στα 700 εκατομμύρια ευρώ ετησίως, με στόχο να φτάσει το 1 δισεκατομμύριο ευρώ.

Η πρώτη συνάντηση της Διακυβερνητικής Επιτροπής Οικονομικής Συνεργασίας την περασμένη εβδομάδα στα Σκόπια έδωσε ιδιαίτερα μεγάλη ώθηση προς την κατεύθυνση αυτή. Από τη βουλγαρική πλευρά προήδρευσε ο υπουργός Μεταφορών, Πληροφορικής και Επικοινωνιών, Ρόσεν Ζελιάσκοφ. Επικεφαλής της αντιπροσωπείας της Βόρειας Μακεδονίας ήταν ο υπουργός Οικονομίας Κρέσνικ Μπακτεσί, αλλά στις συνομιλίες έλαβαν μέρος και άλλοι υπουργοί, ανάλογα με τα θέματα που εξετάστηκαν. Κατά τη διάρκεια του διημέρου των συνεδριάσεων της επιτροπής, ιδιαίτερη προσοχή δόθηκε στις υποδομές μεταφορών και στις μεταφορές μεταξύ των δύο χωρών, διότι είναι παράδοξο, σήμερα, δύο γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες να μην έχουν σιδηροδρομικές και αεροπορικές συνδέσεις. Ακόμα περισσότερο όταν πρόκειται για δύο πολύ κοντινούς λαούς που έχουν πολλά κοινά σημεία στην ιστορία τους και μια κοινή πίστη - την ορθοδοξία. Επιπλέον, η Βουλγαρία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η Βόρεια Μακεδονία καταβάλλει προσπάθειες να ενταχθεί και σε αυτούς τους δύο οργανισμούς. Δηλαδή, τα κοινά σημεία των δυο κρατών είναι πολύ περισσότερα από τα προβλήματα που τα χωρίζουν και πλέον έχουν δημιουργηθεί όλες οι ιστορικές και σύγχρονες πολιτικές, πολιτισμικές και οικονομικές συνθήκες για την εμβάθυνση και διεύρυνση των σχέσεών τους.

Ένα από τα κύρια θέματα της διήμερης συνάντησης στα Σκόπια ήταν η σιδηροδρομική τους σύνδεση, στο πλαίσιο του Πανευρωπαϊκού Διαδρόμου Νο 8, ο οποίος θα συνδέει τις βουλγαρικές ακτές της Μαύρης Θάλασσας με τις ιταλικές ακτές της Αδριατικής, διασχίζοντας τη Βόρεια Μακεδονία και την Αλβανία. Αυτό έχει εξαιρετικά μεγάλη οικονομική σημασία για τις συμμετέχουσες χώρες, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής προοπτικής της Αλβανίας και της Βόρειας Μακεδονίας. Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων στα Σκόπια, διευκρινίστηκε η άμεση σιδηροδρομική σύνδεση των δύο πρωτευουσών θα ολοκληρωθεί, πιθανότατα,  το 2025 και ότι θα είναι υψηλής ταχύτητας. Η Σόφια βασίζεται στην ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, ύψους 400 εκ ευρώ και τα Σκόπια είναι επίσης έτοιμα να επενδύσουν το αντίστοιχο ποσό. Μετά την ολοκλήρωση του έργου, η σιδηροδρομική διαδρομή μεταξύ των δύο πρωτευουσών θα διαρκεί περίπου 1 ώρα, υποσχέθηκε ο υπουργός Μεταφορών της Βουλγαρίας. Αναμένεται, επίσης, η λειτουργία εποχιακών αεροπορικών δρομολογίων μεταξύ των δυο πρωτευουσών και μεταξύ των πόλεων θέρετρων της Βάρνας στη Βουλγαρία και της Οχρίδας στη Βόρεια Μακεδονία. Η ιδέα είναι ότι οι πτήσεις πρέπει να εκτελούνται μόνο κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου και αργότερα να μετατραπούν σε τακτικές.

Τόσο η Βουλγαρία όσο και η Βόρεια Μακεδονία, ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τη σύνδεση των συστημάτων τους φυσικού αερίου. Αυτό το θέμα που είναι πολύ ελκυστικό για τη Βουλγαρία, στο πλαίσιο των προσπαθειών διαφοροποίησης των πηγών και των διαδρομών προμήθειας φυσικού αερίου, η οποία θέλει να κατασκευάσει ένα διεθνές κέντρο διαμετακόμισης φυσικού αερίου στη Μαύρη Θάλασσα, το οποίο θα μπορεί να προμηθεύει όλες τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Δεν είναι, άρα, τυχαίο το γεγονός ότι ο κόμβος αυτός θα ονομαστεί Balkan. Είναι επίσης δυνατό, στον ενεργειακό τομέα, η Βόρεια Μακεδονία να συμμετάσχει, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, στην κατασκευή του Π.Σ.Belene, του δεύτερου βουλγαρικού πυρηνικού σταθμού παραγωγής ενέργειας. Για τους πολίτες των δυο κρατών, οι οποίοι πραγματοποιούν συχνά ταξίδια, τα καλά νέα είναι ότι οι τιμές των κλήσεων περιαγωγής θα μειωθούν σημαντικά και μέχρι το 2022 δεν θα υπερβαίνουν τις τιμές που ισχύουν στα δύο κράτη.

Η μικτή βούλγαρο-μακεδονική επιτροπή εξέτασε και άλλους τομείς οικονομικής συνεργασίας αμοιβαίου ενδιαφέροντος και αναμένεται να υπογραφούν, μέσα στους επόμενους μήνες, διμερείς συμφωνίες και συνθήκες. Τον Απρίλιο αναμένεται να πραγματοποιηθεί κοινή συνεδρίαση των υπουργικών συμβουλίων των δυο κρατών, στην οποία θα γίνουν συγκεκριμένα πρακτικά βήματα για την εμβάθυνση και διεύρυνση της διμερούς συνεργασίας τους. Μόλις μια ημέρα μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Επιτροπής στα Σκόπια, οι διαχειριστές των συστημάτων ενέργειας της Βουλγαρίας, της Βόρειας Μακεδονίας και της Αλβανίας, υπέγραψαν Μνημόνιο Συνεργασίας και Αμοιβαίας Συνδρομής.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης