Κάθε χρόνο στις 24 Μαΐου, την Ημέρα του Βουλγάρικου Διαφωτισμού και της Σλάβικης γραφής, κοντά στο χωριό Μικούλτσιτσε, στην Νότια Μοραβία της Τσεχίας, συγκεντρώνονται Βούλγαροι από την Τσεχία, την Σλοβακία, την Ουγγαρία, την Αυστρία και την Γερμανία. Έρχονται και πολλοί ξένοι από διάφορες σλάβικες και ορθόδοξες κοινότητες ανά τον κόσμο. Σ’ αυτό το μέρος, αυτήν την μέρα, κάθε χρόνο, όλοι αυτοί οι άνθρωποι αποτίνουν φόρο τιμής στους Αγ. Αγ. Κύριλλο και Μεθόδιο.
Τις καθημερινές οι ταξιδιώτες συνήθως προσπερνούν αδιάφορα τους επαρχιακούς δρόμους της περιοχής γιατί βιάζονται για την Πράγα ή το Μπάρνο αλλά από το 2009 στο πάρκο του χωριού εγκαινιάστηκε ένα μνημείο αφιερωμένο στους δυο αγίους, χάρη στο βιβλίο του τσέχου αρχαιολόγου, καθηγητή Ζντένεκ Κλάνιτσα (Zdenek Klanica), με τον τίτλο «Το μυστικό του τάφου του Μεθόδιου, αρχιεπισκόπου της Μοραβίας».
Ο Κλάνιτσα κάνει κάποιες ενδιαφέρουσες υποθέσεις για την σύνδεση του Μεθόδιου με την τοποθεσία αυτή μιας και θεωρείται πως γύρω από το Μικούλτσιτσε ήταν η πόλη Βέλεχραντ (Veligrad που σημαίνει Μεγάλο Κάστρο) πρωτεύουσα της Μεγάλης Μοραβίας όπου ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος, την περίοδο 863-867 μ.Χ., εκτελούσαν αποστολή εκχριστιανισμού σταλμένοι από το Βυζάντιο.
Από το 1954 οι αρχαιολόγοι άρχισαν να διεξάγουν ανασκαφές στην περιοχή οι οποίες συνεχίστηκαν 38 σαιζόν και τη δεκαετία του ’70 ήταν οι μεγαλύτερες στην Ευρώπη. Σε μια έκταση 10 εκταρίων αποκαλύφτηκε πόλη, εγκατεστημένη σε τρία νησιά του στρατηγικού ποταμίσιου διαδρόμου του Μοράβα. Έχουν ανασκαφεί οι βάσεις μεγάλου παλατιού με βασιλική και 550 τάφους ευγενών, 12 μικρότερες εκκλησίες, 3 γέφυρες, 2 λιμάνια και πάνω από 2 500 πιο απλοί τάφοι.
Ο Κλάνιτσα εξέφρασε την θεωρία πως στο τάφο № 590 που βρίσκεται στην βασιλική του παλατιού υπάρχει πιθανότητα να είναι θαμμένος ο Άγιος Μεθόδιος. Ο τάφος αυτός είναι στην πραγματικότητα κενοτάφιο και τα λείψανα του Αγίου δεν είναι σίγουρο που βρίσκονται αν και αναζητούνται τους τελευταίους 2 αιώνες. Οι αμφιβολίες όμως αυτές δεν σταματούν την κοσμοσυρροή στο Μικούλτσιτσε.
Κάνει επίσης εντύπωση πως το ενδιαφέρον για τους δυο Διαφωτιστές, που έζησαν πριν το σχίσμα, δεν σταματά και από την πλευρά της καθολικής κατά βάση Τσεχίας αλλά και της Σλοβακίας, αν και έχουν περάσει 11 αιώνες από την αποστολή τους. Δεν σταματά ούτε το ακαδημαϊκό ενδιαφέρον προς τους δυο αδερφούς οι οποίοι παραμένουν στο επίκεντρο πολιτικών, πολιτιστικών και θρησκευτικών κοινωνικών συζητήσεων.
Μεταξύ των ανθρώπων που είχαν την πρωτοβουλία για την ανέγερση του μνημείου στο Μικούλτσιτσε ήταν ο βούλγαρος πρέσβης στην Πράγα, Ζντράβκο Ποπόβ ενώ το ίδιο το μνημείο είναι έργο του Βούλγαρου γλύπτη Εμίλ Βένκοβ που ζει στην Σλοβακία.
Μοράβας χωρίζει την Τσεχία από την Σλοβακία αλλά οι πολίτες τον διασχίζουν ελεύθερα. Στις όχθες του ποταμού, κοντά στο χωριό Κοπτσάνι (Kopcany) υπάρχει άλλο ένα αξιοθέατο – η εκκλησία Αγία Μαργαρίτα της Αντιοχίας (Saint Margaret of Antioch) η οποία είναι επίσης αγία που τιμάται από την ορθόδοξη εκκλησία και στην Δύση η λατρεία της έφτασε τον 9ο αιώνα. Οι ντόπιοι αποκαλούν την εκκλησία της Αγίας Μαργαρίτας «Εκκλησία του Μεθόδιου» και το πνεύμα του Αγίου ακόμα ευλογεί αυτόν τον τόπο.
Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα
Ο πατριαρχικός καθεδρικός ναός «Άγ. Αλεξάνταρ Νέβσκι» χτίστηκε στην Σόφια την περίοδο 1904 – 1912 και από το 1955 είναι πολιτιστικό μνημείο που συμπεριλαμβάνεται στα 100 Εθνικάω Τουριστικά Αξιοθέατα της Βουλγαρίας. Πρόκειται για τον μεγαλύτερο..
Πώς έμοιαζε η Σόφια τη δεκαετία του 1970; Απάντηση σε αυτό το ερώτημα δίνει η έκθεση φωτογραφίας «Στάση Σόφια '70» με αρχειακές φωτογραφίες του διάσημου Βούλγαρου φωτογράφου Παναγιότ Μπάρνεφ. Η έκθεση θα ανοίξει τις πόρτες της στην γκαλερί Dot Sofia..
Έκθεση, αφιερωμένη στην προσωπικότητα του μεγάλου βουλγάρου μπάσου της όπερας Μπορίς Χρίστοφ, μπορεί να ιδωθεί μέχρι τις 28 Αυγούστου στη Σόφια. Η έκθεση διοργανώνεται από το Τμήμα «Πολιτισμός, αρχαιολογία και πολιτιστική κληρονομιά» του Δήμου..
Με αφορμή την επέτειο των 65 χρόνων από την υπογραφή του Συμφώνου για την Ανταρκτική το Εθνικό Κέντρο Πολικών Ερευνών και το Βουλγάρικο Ανταρκτικό..