Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για το «Πλόβντιβ – Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2019» το Περιφερειακό Εθνογραφικό Μουσείο της πόλης έχει ετοιμάσει μια ενδιαφέρουσα έκθεση για την περίοδο της Βουλγάρικης Αναγέννησης. Η έκθεση ονομάζεται «Η μόδα Αλαφράγκα» και θα διαρκέσει ως τις 18 Ιουνίου. Οι διοργανωτές συνεργάζονται με το Δημοτικό Ινστιτούτο «Παλιό Πλόβντιβ» και το Ίδρυμα «Πλόβντιβ 2019».
«Η Αλαφράγκα είναι ιδιαίτερο κομμάτι από τον πολιτισμό του Πλόβντιβ, λέει η Λόρα Χριστόζοβα από το Μουσείο. Η μόδα αυτή επιβλήθηκε στα μέσα του 19ου αιώνα όταν η πόλη κατοχυρώθηκε σαν σημαντικό διοικητικό, εμπορικό και τεχνικό κέντρο στην επικράτεια της Ευρωπαϊκής Τουρκίας ενώ οι επαφές με την Ευρώπη και την Μέση Ανατολή δημιούργησαν καλές συνθήκες για τον εκμοντερνισμό της πατριαρχικής κοινωνίας. Αυτή η εποχή της μετάβασης από την παράδοση προς τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής ονομάζεται «Αλαφράγκα» που σημαίνει «με φράγκικο τρόπο».
Το στυλ αυτό το έφεραν αρχικά, σε διάφορες πόλεις της Βουλγαρίας, τα μέλη της κοινωνίας που λόγω της επαγγελματικής τους απασχόλησης (παραγωγή και εμπόριο προϊόντων) είχαν καλές σχέσεις με την οθωμανική διοίκηση, είχαν άδεια να ταξιδεύουν στο εξωτερικό και ερχόντουσαν σε επαφή με ξένα ήθη και έθιμα. Όταν κάποιος επέστρεφε από ένα τέτοιο ταξίδι φέρνοντας μαζί του αντικείμενα και εντυπώσεις όλοι μάθαιναν τα νέα, ζήλευαν και μιμούνταν ή ήταν κριτικοί προς τις καινοτομίες. Σιγά σιγά ο ρουχισμός, τα αντικείμενα για το σπίτι, τα στοιχεία της κοινωνικής ζωής άρχισαν να αναμιγνύονται με τα ξένα πρότυπα και η έκθεση «Η μόδα Αλαφράγκα» προσπαθεί να δείξει αυτές τις αλλαγές σε 10 ενότητες.
«Διηγούμαστε για τις καινοτομίες στην διακόσμηση και στην επίπλωση, λέει η κυρία Χρίστοβα. Μέχρι τότε όλη η οικογένεια ζούσε σε ένα δωμάτιο. Έπειτα άρχισαν να διαμορφώνονται διαφορετικοί χώροι, διαχωρίστηκε το υπνοδωμάτιο από την κουζίνα, δωμάτια για τα παιδιά. Εμφανίστηκε ο χώρος της βιβλιοθήκης και ειδικό έπιπλο για τον καλλωπισμό των γυναικών. Η μόδα επέβαλλε τα καθημερινά ρούχα να είναι πιο σκούρα ενώ τα γιορτινά σε πιο φωτεινούς τόνους. Μέρος της γυναικείας ένδυσης έγιναν ο κορσές και το κρινολίνο και επιβλήθηκαν τα αξεσουάρ – κοσμήματα, γάντια, καπέλα, μπέρτες, ομπρέλες, γραβάτες, παπιγιόν και μπαστούνια για τους άντρες».
Στην έκθεση υπάρχει ειδική ενότητα αφιερωμένη στους μοντέρνους για την εποχή τρόπους επικοινωνίας. Στην Βουλγαρία η πρώτη τηλεφωνική συνδιάλεξη έχει διεξαχθεί ακριβώς στο Πλόβντιβ το 1879. Η ραπτική μηχανή «Σίνγκερ», τα όπλα «Κρουπ» και ο «φωνογράφος» του Έντισον εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην βουλγάρικη αγορά μέσω της Διεθνούς Έκθεσης του Πλόβντιβ (1892) η οποία επίσης ακολούθησε τη διεθνή μόδα μιας και διεξάχθηκε μετά τις Πρώτες Διεθνείς Εκθέσεις στο Λονδίνο (1851), στις ΗΠΑ (1853), στη Γαλλία και στη Βιέννη (1873).
«Όλη η περίοδος «Αλαφράγκα» χαρακτηρίζεται με πράγματα που συμβαίνουν για πρώτη φορά, λέει ακόμα η Λόρα Χρίστοβα. Πολλά μάλιστα από αυτά τα άγνωστα μέχρι τότε πράγματα εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στο Πλόβντιβ. Εδώ έγινε η πρώτη κινηματογραφική προβολή, εδώ διαμορφώθηκε ο πρώτος θεατρικός θίασος και η πρώτη θεατρική αίθουσα που λεγόταν «Λουξεμβούργο». Το 1878 βγήκε το πρώτο τεύχος της πρώτης εφημερίδας της ελεύθερης Βουλγαρίας που λεγόταν «Μαρίτσα». Στην εκκλησία της Παναγίας στο Πλόβντιβ τελέστηκε το 1859 και η πρώτη Χριστουγεννιάτικη λειτουργία στην βουλγάρικη γλώσσα. Εδώ ιδρύθηκε από τον Χρίστο Ντάνοβ ο πρώτος Εκδοτικός Σύλλογος».
Στα μέσα του 19ου αιώνα εμφανίστηκαν και νέες απολαύσεις όπως η λεμονάδα και η μπύρα η οποία σερβίρονταν με μαύρο ψωμί και ζαμπόν. Ο καφές δεν πινόταν πια αλά τούρκικα αλλά σε ποτήρια από πορσελάνη. Αυτήν την περίοδο ξεκίνησε και η χειραφέτηση των γυναικών οι οποίες άρχισαν ακόμα και να καπνίζουν – τότε δημιουργήθηκε η εικόνα της μοιραίας γυναίκας. Η πιο ωραία συνήθεια που υιοθετήθηκε ήταν οι εκδρομές στη φύση και τα πάρτι σε κήπους.
«Η μόδα αυτή εξαπλώθηκε και στην αρχιτεκτονική, καταλήγει η κυρία Χρίστοβα. Έχουμε ετοιμάσει έναν κατάλογο με φωτογραφίες, χάρτη και οδηγό με τα σπίτια αυτής της περιόδου που έχουν μείνει ως σήμερα όπως είναι και η «Οικία Κουγιουμτζίεβ» στην οποία στεγάζεται το Μουσείο. Μέρος της μόδας «Αλαφράγκα» ήταν και οι εσοχές στους τοίχους στις οποίες ζωγράφιζαν τοπία από διάφορες ξένες πόλεις ή έβαζαν ράφια με αντικείμενα αξίας».
Κείμενο: Ντεσισλάβα Σέμκοβσκα
Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα
Φωτογραφίες: Περιφερειακό Μουσείο ΠλόβντιφΣτην πανηγυρική Θεία Λειτουργία προεξήρχε ο Παναγιώτατος Πατριάρχης της Βουλγαρίας και Μητροπολίτης της Σόφιας Δανιήλ μαζί με τον Επίσκοπο του Μπρανίτσεβο Παχώμιο, τον Επίσκοπο του Μέλνικ Γεράσιμο και ιερείς της Βουλγαρικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η..
Στις 29 Αυγούστου, η Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία τιμά τη μνήμη του αποκεφαλισμού του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου και Βαπτιστή. Για την Εκκλησία του Χριστού, ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος είναι ο μεγαλύτερος μεταξύ των προφητών. Την ημέρα αυτή η..
Σήμερα, 28 Αυγούστου, σε πολλά μέρη της χώρας μας οι Βούλγαροι γιορτάζουν την Κοίμηση της Θεοτόκου με το παλιό ημερολόγιο. Η γιορτή τιμάται ιδιαίτερα στη χώρα μας, όπως μαρτυρούν πολλές συνελεύσεις, όπου συγκεντρώνονται οικογένειες για να τιμήσουν τη..