Μία από τις προϋποθέσεις της Σόφιας για την υποστήριξη της ένταξης της Βόρειας Μακεδονίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι να σταματήσουν τα μακεδονικά ΜΜΕ να χρησιμοποιούν τη γλώσσα του μίσους κατά της Βουλγαρίας Η Συνθήκη καλής γειτονία, συνεργασίας και φιλίας ορίζει, ότι τα ΜΜΕ των δυο κρατών, θα προσπαθήσουν να το εφαρμόσουν. Πώς όμως θα γίνει αυτό; Η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία έθεσε αυτή την ερώτηση σε δύο δημοσιογράφους που θεωρούνται κορυφαίοι στο θέμα αυτό - τον Κόστα Φίλιπποφ από τη Βουλγαρία και τον Βλαντιμίρ Πέρεφ από τη Βόρεια Μακεδονία.

«Πρέπει να δημιουργηθούν κέντρα ανταποκριτών, τουλάχιστον για τα δημόσια ΜΜΕ στη Βόρεια Μακεδονία και τη Βουλγαρία. Το τελευταίο παρόμοιο κέντρο της ΒΕΡ, στα Σκόπια έκλεισε το 2011. Ο ίδιος κλείδωσα την πόρτα και πέταξα το κλειδί στα νερά του Βαρδάρη», λέει ο Κόστα Φίλιποφ στην συνέντευξή του στη ΒΕΡ. «Αυτό δείχνει την έλλειψη ενδιαφέροντος τόσο από τις κοινωνίες όσο και από τα ίδια τα κράτη. Πιστεύω ότι η έλλειψη ενδιαφέροντος από την πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας είναι ακόμα πιο ανεξήγητη, γιατί εδώ και πολλά χρόνια η Βουλγαρία είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ. Αυτοί θέλουν να ενταχθούν στις δυο οργανώσεις και είναι λογικό να ενδιαφέρονται για το πώς πηγαίνει αυτή η πορεία, ποια είναι τα λάθη, οι επιτυχίες, τα κύρια προβλήματα που πρέπει να λυθούν. Πρόσφατα, στην Οχρίδα, είχαμε μια συνάντηση με συναδέλφους δημοσιογράφους από τη Βόρεια Μακεδονία και τη Βουλγαρία, που χρηματοδοτήθηκαν από το ΥΠΕΞ. Μακεδόνες συνάδελφοι έφεραν ως παράδειγμα τις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου - κανένα από τα μακεδονικά ΜΜΕ δεν έστειλε ανταποκριτή στη Σόφια, αλλά τουλάχιστον 20 δημοσιογράφοι από τη Βόρεια Μακεδονία κάλυψαν την διεξαγωγή τους στην Αθήνα».

«Σκέφτομαι για κοινά ΜΜΕ, ιστοσελίδες, εφημερίδες και περιοδικά ...» λέει ο Βλαντιμίρ Πέρεφ. «Θα πάω λίγο παραπέρα - να φτιάξουμε ΜΜΕ στα οποία οι μακεδόνες αρθρογράφοι θα γράφουν στα μακεδονικά, με την υποσημείωση ότι πρόκειται για βουλγαρική διάλεκτο, και οι βούλγαροι θα γράφουν στα βουλγαρικά. Όταν ο καθένας γράφει στη γλώσσα του, θα είναι πολύ πιο εύκολο να ξεπεραστεί κάθε είδους γλωσσικό εμπόδιο. Αλλά, πλέον, πρόκειται για πολιτική, για την αναγνώριση της γλώσσας. Γνωρίζω και εγγυώμαι μάλιστα, ότι από την πλευρά της Βόρειας Μακεδονίας, θα υπάρξει κατακραυγή ότι αυτή η διγλωσσία θα σβήσει τη μακεδονική γλώσσα. Ότι η τεράστια μάζα 7 των εκατομμυρίων βούλγαρων με όλη τους την παραγωγή στις ιστοσελίδες, κειμένων, ιστορικών δοκίμων και εκπομπών, θα πνίξει τα μακεδονικά ΜΜΕ. Όμως πάντα αυτό συμβαίνει. Ο μικρός χάνει, και αυτός που έχει λιγότερη λογοτεχνία, λιγότερη παιδεία, ασθενέστερη γλώσσα θα χάσει τις θέσεις του. Αυτή είναι μια μορφή διαλεκτικής».

«Τα χρήματα μπορούν πάντοτε να βρεθούν για μια υπόθεση όπως η ευαισθητοποίηση των ανθρώπων στις δύο πλευρές των συνόρων», λέει ο Κ. Φίλιποφ. «Ακόμα δεν γνωρίζουμε καλά ο ένας τον άλλο. Μιλάω και για τους επαγγελματίες δημοσιογράφους, οι οποίοι πρέπει να γνωρίζουν καλά τους γείτονές του και μετά να ασχολούνται με τα ευρωπαϊκά και τα παγκόσμια θέματα. Υπάρχουν χρήματα. Είναι θέμα πολιτικής βούλησης και προσπάθειας να αλλάξουμε την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε τώρα».

«Τα κράτη πρέπει να προωθήσουν κοινές δραστηριότητες ενημέρωσης Μακεδονίας-Βουλγαρίας», λέει ο Β. Πέρεφ. «Οι επιδοτήσεις που δίνουν για τη διαφήμιση περιττών τηλεοπτικών εκπομπών που εξυπηρετούν την ικανοποίηση της προσωπικής ματαιοδοξίας των πολιτικών, οι οποίες υπάρχουν και στις δύο χώρες, να δοθούν σε μια κοινή υπόθεση των δύο κρατών».

«Δεν υπάρχει γλώσσα μίσους μεταξύ μας. Όταν δεν παριστάνουμε τη Δεύτερη Ιστορική Επιτροπή και όταν δεν μετατρεπόμαστε σε avatars του Μπόικο Μπορίσοφ και του Ζόραν Ζαγιέφ. Από εμάς εξαρτάται το αν θα γνωριστούμε καλύτερα μεταξύ μας και αν θα έχουμε υψηλότερο βαθμό εμπιστοσύνης, αν θα πιστεύουμε ο ένας τον άλλον. Τον Δεκέμβριο, η Βόρεια Μακεδονία γίνεται πλήρες μέλος του ΝΑΤΟ. Αύριο, οι στρατιώτες της και οι στρατιώτες της Βουλγαρίας θα συμμετάσχουν σε κοινές αποστολές και θα πρέπει να υποστηρίζουν ο ένας στον άλλο. Άραγε πώς θα το καταφέρουν αν δεν εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο;»

«Η κατάργηση της γλώσσας του μίσους είναι μια μη ρεαλιστική προσδοκία. Η ομιλία εναντίον της Βουλγαρίας, με προσβλητικές αποχρώσεις, με προσωπικές επιθέσεις - ακόμα και τώρα την ακούω κατά της Εκατερίνα Ζαχάριεβα, αυτή είναι μέρος της μακεδονικής εθνικής παιδείας. Είναι μέρος της μακεδονικής κουλτούρας που εφαρμόστηκε μετά το 1945. Αυτό δεν μπορεί να εξαφανιστεί με μία συμφωνία. Πάντα πίστευα ότι οι στενότεροι δεσμοί, η ευκολότερη διέλευση των συνόρων, η εγγραφή περισσότερων φοιτητών στα πανεπιστήμια της Βουλγαρίας, η συνεργασία μεταξύ των δημοσιογράφων, οι κοινές εκπομπές μεταξύ Βουλγαρίας και Βόρειας Μακεδονίας θα επηρεάσουν, αλλά πάντα θα υπάρχουν οι αντίθετες απόψεις, οι οποίες πρέπει κι αυτές να ακούγονται», καταλήγει ο Βλαντιμίρ Πέρεφ.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης