Οι ιστορικοί από τη Βόρεια Μακεδονία ανέστειλαν τις εργασίες της κοινής βουλγαρικής-βόρειο μακεδονικής επιτροπής για τα υπάρχοντα αμφισβητούμενα ιστορικά και εκπαιδευτικά ζητήματα. Σχετικά με τις δυσκολίες των εργασιών της Επιτροπής, μίλησε στο Ράδιο Βουλγαρία ο εκ των προέδρων της, από τη βουλγαρική πλευρά, ιστορικός και διπλωμάτης καθηγητής Δρ. Άγγελ Ντιμιτρόφ.

«Υπήρχε διακυβερνητική επιτροπή που αποφάσισε να επιτύχει ορισμένα αποτελέσματα έως τα τέλη του έτους. Είμαστε ακόμα πολύ μακριά από τα επιθυμητά και δυνατά αποτελέσματα. Η αξιολόγησή μου δεν είναι ικανοποιητική, ειδικά για φέτος, καθώς υπήρξε μια σημαντική αλλαγή στη στάση των συναδέλφων στο έργο της επιτροπής, στην κατανόηση της φύσης της και, υπό την έννοια αυτή και στη Συνθήκη φιλίας και καλής γειτονίας».

Υπάρχει κάποια σχέση μεταξύ της θέσης των μακεδόνων ιστορικών, οι οποίοι συμμετέχουν στην Επιτροπή και του βέτο που επέβαλε η Γαλλία στις διαπραγματεύσεις για τη διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης;

«Δεν θα έλεγα ότι υπάρχει κάποια σχέση. Κατά την 4η συνάντηση, η οποία έγινε νωρίτερα φέτος, επιτεύχθηκαν τα καλύτερα αποτελέσματα. Η Μικτή Επιτροπή συμφώνησε ότι είναι σκόπιμο τα δυο κράτη να γιορτάσουν μαζί την εορτή των Αγίων αδελφών Κύριλλου και Μεθόδιου, ότι η 24η Μαΐου είναι βουλγαρική εορτή, ότι πρέπει να τιμούνται οι εξαίρετες προσωπικότητες της εποχής του Μεσαίωνα, όπως ο Άγιος Κλήμης της Οχρίδας και ο Άγιος Ναούμ, ότι ο βασιλιάς Σαμουήλ είναι βούλγαρος ηγεμόνας. Όταν, όμως, πλησιάσαμε τη σύγχρονη εποχή και τον Γκότσε Ντελτσέφ, η αλλαγή ήταν σημαντική. Ο Γκότσε Ντελτσέφ είναι, στην πραγματικότητα, ένα λαμπρό ιστορικό πρόσωπο που ενώνει τις δύο χώρες. Αλλά προφανώς οι συνάδελφοί μας δεν καταλαβαίνουν γιατί πρέπει να γίνουν ορισμένες διορθώσεις στην ερμηνεία την οποία δίνουν».

Ο Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας, Στέβο Πεντάροφσκι, δήλωσε σε συνέντευξή του στην τηλεόραση των Σκοπίων: «Τι τον χρειάζομαι τον Γκότσε Ντέλτσεφ αν είναι Βούλγαρος;»

«Λοιπόν, εδώ ακριβώς βρίσκεται το πρόβλημα των συναδέλφων μας - υπακούουν στη λογική της άρνησης. Αποφεύγουν τον όρο «κοινή ιστορία» αλλά θέλουν να είναι «κοινόχρηστη». Αυτό όμως δεν αλλάζει τη βάση, την οποία ονομάζουμε κοινή ιστορία, που είναι ο σχηματισμός της βουλγαρικής εθνικότητας σε ένα κοινό έδαφος, από τον 9ο - 10ο αιώνα. Ανεξάρτητα από την εξέλιξη των ιστορικών συνθηκών, η συνειδητοποίηση του κοινού παρελθόντος περνάει ως άφθαρτος σύνδεσμος, μέχρι την Αναγέννηση και αποτελεί τη βάση του εθνικοαπελευθερωτικού κινήματος στη Μακεδονία και την Θράκη της Αδριανούπολης».

Ο Πρόεδρος της Βόρειας Μακεδονίας έθιξε επίσης το ζήτημα, ότι θα ήταν καλό να προσελκύσει διεθνείς εμπειρογνώμονες η Επιτροπή.

«Πρόκειται για διμερή συνθήκη μεταξύ δύο χωρών και δεν υπάρχει περιθώριο εξωτερικής παρέμβασης. Προσωπικά δεν βλέπω κάποιους διακεκριμένους ειδικούς οι οποίοι θα μπορούσαν να έρθουν και να καθίσουν μαζί μας σαν σύμβουλοι. Όμως το να αμφισβητείς τις γνώσεις σου και τη ικανότητα να πείσεις με επιστημονικά επιχειρήματα, είναι ένα σοβαρό πρόβλημα».

Ποιες είναι οι προσδοκίες σας για τις εργασίες της Επιτροπής το 2020;

«Κατά την τελευταία μας συνάντηση, οι συνάδελφοί μας αποφάσισαν μονομερώς να αναστείλουν τις εργασίες, ώστε να μην παρεμβαίνουν στις επικείμενες πρόωρες κοινοβουλευτικές εκλογές στη Βόρεια Μακεδονία. Μέχρι στιγμής, ισχυρίζονται, πεισματικά, ότι λειτουργούν χωρίς πολιτικές πιέσεις. Τώρα, ξαφνικά, το έργο της Επιτροπής αποδείχθηκε πρόβλημα εσωτερικής πολιτικής. Για εμάς, αυτό είναι και αδικαιολόγητο και απαράδεκτο. Με αυτή την πολιτική ασάφεια στην Βόρια Μακεδονία, είναι δύσκολο να προβλέψουμε πότε θα επαναλάβει το έργο της η Επιτροπή. Ανάλογα με τα αποτελέσματα των εκλογών, μπορούμε είτε να αναμένουμε μια μικρή ανάκαμψη και επιστροφή στην αρχική φάση της δουλειάς μας, είτε θα δούμε ένα τελικό μπλοκάρισμα, που θα είναι πολύ κακό μήνυμα για τη στάση μας απέναντι στη Συνθήκη φιλίας και καλής γειτονίας».

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι θέσεις που υποστηρίζουν οι βούλγαροι εμπειρογνώμονες στην Επιτροπή, έχουν την υποστήριξη όλου του πολιτικού φάσματος στη Βουλγαρία. Ελπίζετε ότι αυτή η υποστήριξη θα συνεχιστεί και στο μέλλον; Υπάρχει κάποια προσδοκία για αλλαγή στη βουλγαρική θέση;

«Κοιτάξτε, γνωρίζω καλά τη ζωή στη Βόρεια Μακεδονία. Θέλω να σας πω ότι εκεί επικρατεί η άποψη ότι "η Βουλγαρία δεν θα μας εμποδίσει" κι αυτό είναι αλήθεια επειδή δεν έχουμε παρόμοια επιθυμία ή πρόθεση. Όμως φαντάζονται ότι κάποιος μπορεί και πάλι να επιβάλει στη Βουλγαρία την πλήρη συμφωνία με όλα όσα προέρχονται από τα Σκόπια. Κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί!»

«Φυσικά αυτό δεν θα συμβεί. Και είμαι σίγουρος ότι θα διατηρηθεί η υποστήριξη για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση της Βόρειας Μακεδονίας, μια και η ένταξή της στο ΝΑΤΟ έχει ολοκληρωθεί και η συμμετοχή της σε αυτές τις δομές θα επιφέρει θετική αλλαγή στη ζωή στο γειτονικό μας κράτος. Από την άλλη όμως, καθώς προχωρά η διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσής της, θα είμαστε απαιτητικοί σε ότι αφορά στην εφαρμογή της Συνθήκης φιλίας και καλής γειτονίας. Η δημιουργία πραγματικών, φιλικών, γειτονικών σχέσεων είναι επιτακτική. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι στη Βουλγαρία σχεδόν 1 εκατομμύριο άνθρωποι έχουν κάτι κοινό στην καταγωγή με τη Μακεδονία. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζουν όλοι ότι σ’ αυτήν την, πολιτικά ασταθή, περιοχή, ότι οι καλές σχέσεις είναι οι σταθερότερη εγγύηση για τη δημιουργία συνθηκών που θα οδηγήσουν στην αύξηση της ασφάλειας και της προόδου».

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης