Το 2019 θα αφήσει την σφραγίδα του στις διεθνείς σχέσεις της Βουλγαρίας. Το πιο αξιοσημείωτο γεγονός, μεταξύ εκείνων που σχετίζονται με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ήταν η σύσταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατάργηση της παρακολούθησης της Βουλγαρίας στους τομείς των εσωτερικών υποθέσεων και της δικαιοσύνης. Στα τέλη Οκτωβρίου του 2019, δώδεκα χρόνια μετά την προσχώρησή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2007, αναγνωρίστηκε ότι η Βουλγαρία έλαβε είχε εκπληρώσει τις απαιτήσεις περί κράτους δικαίου και καταπολέμησης της διαφθοράς. Αν και δεν υπήρξε επίσημη απόφαση για το θέμα από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι, αυτή, θα ήταν θετική. Και πάλι τον Οκτώβριο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Τραπεζικής Αναδιάρθρωσης έστειλε μήνυμα ότι η Βουλγαρία θα μπορούσε να ενταχθεί στον ΜΣΙ ΙΙ μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2020. Εάν συμβεί αυτό, σύμφωνα με το πρακτορείο Fitch, η υιοθέτηση του ευρώ θα μπορούσε να γίνει στις αρχές του 2023. Η χρονιά δεν ήταν πολύ αισιόδοξη σε ότι αφορά στην υπόθεση της πλήρους ένταξης της Βουλγαρίας στη ζώνη του Σένγκεν. Παρά τις συνεχείς διαβεβαιώσεις υποστήριξης από διάφορες χώρες, μέχρι το τέλος του 2019 η προοπτική πλήρους πρόσβασης στον χώρο της ελεύθερης κυκλοφορίας ατόμων και κεφαλαίων παραμένει εξαιρετικά ασαφής.

Μετά την αγορά οκτώ νέων αεροσκαφών F-16, για περίπου 1,1 δισ. ευρώ, η Βουλγαρία κατέλαβε τη δεύτερη θέση στο ΝΑΤΟ, μετά τις ΗΠΑ, όσον αφορά στις αμυντικές δαπάνες. Οι αμυντικές δαπάνες στη Βουλγαρία ξεπέρασαν το 3%, κατατάσσοντάς την μπροστά από χώρες όπως η Ελλάδα, Αγγλία, Εσθονία, Ρουμανία, Πολωνία, Λετονία. Όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα, η Βουλγαρία πρότεινε τη δημιουργία Ναυτικού Συντονιστικού Κέντρου του ΝΑΤΟ στη Βάρνα. Έτσι, στα τέλη του 2019, είναι προφανές ότι η Βουλγαρία κατέχει ξεχωριστή θέση στα σχέδια της βορειοατλαντικής συμμαχίας σχετικά με την ενίσχυση της παρουσίας της στη Μαύρη Θάλασσα.

Στα τέλη Νοεμβρίου, ο πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ και ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψαν, στην Ουάσινγκτον, έγγραφο-πλαίσιο για τη στρατηγική συνεργασία μεταξύ της Βουλγαρίας και των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής. Οι συνομιλίες αυτές, συμπεριέλαβαν το έργο της κατασκευής του Belene, του 2ου πυρηνικού σταθμού της Βουλγαρίας, των διαδρόμων φυσικού αερίου μέσω της Βουλγαρίας και του στρατιωτικού εκσυγχρονισμού και της ασφάλειας στον Εύξεινο Πόντο. Οι αμερικανικές εταιρείες LockheedMartin, NorthropGruman, OshkoshDifens, Textron και IBΜ, εξέφρασαν το ενδιαφέρον τους για την κοινή παραγωγή όπλων και στρατιωτικού εξοπλισμού, σε συνεργασία με βουλγαρικά εργοστάσια και για υποβολή προσφορών για το νέο εξοπλισμό του Βουλγαρικού Στρατού.

Οι ανοδικές εξελίξεις των εξωτερικών σχέσεων της Βουλγαρίας στην ευρωπαϊκή και ευρωατλαντική κατεύθυνση, συνοδεύτηκαν από αρνητικά επεισόδια στις σχέσεις με τη Ρωσία. Η Βουλγαρία έδιωξε έναν ρώσο διπλωμάτη σαν ύποπτο για κατασκοπεία, ενώ το 2018 είχε αρνηθεί να λάβει παρόμοιο μέτρο για την υπόθεση Skripal παρά την εξωτερική πίεση. Σε απάντηση, η Ρωσία χαρακτήρισε personanongrata τον Α’ γραμματέα της πρεσβείας της Βουλγαρίας στη Μόσχα. Ο Πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντιμίρ Πούτιν κατηγόρησε τη Βουλγαρία ότι σκόπιμα καθυστερεί την υλοποίηση του έργου κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου TurkStream στο έδαφός της. Απαντώντας, ο πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ απάντησε κατηγορηματικά κάτι τέτοι δεν συμβαίνει και εάν η πρόοδος του έργου δεν είναι τόσο γρήγορη, αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, αντίθετα από χώρες όπως η Σερβία, η Τουρκία ή η Ρωσία, η Βουλγαρία συμμορφώνεται με τις υποχρεωτικές απαιτήσεις και διαδικασίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ο Μπόικο Μπορίσοφ και ο πρέσβης της Ρωσίας στη Βουλγαρία Ανατόλιι Μακάροφ δήλωσαν ότι δεν υπάρχουν αιτίες που να εμποδίζουν την ανάπτυξη διμερών σχέσεων σε ρεαλιστικό και καλά σχεδιασμένο πνεύμα. Όμως, οι σχέσεις αυτές είναι σαφώς χαμηλότερα από πριν και επηρεάζονται ιδιαίτερα από τις σχέσεις της Βουλγαρίας με τους ευρωπαίους και ευρωατλαντικούς εταίρους της. Συνθέτοντας την κατάσταση, ο πρωθυπουργός της Βουλγαρίας τόνισε ότι οι σχέσεις με τη Ρωσία δεν επιδεινώνονται, αλλά είναι ρεαλιστικές και ακριβείς και οτι στο διάλογο με τη Μόσχα, η Σόφια θα καθοδηγείται από τα εθνικά της συμφέροντα και την τήρηση κοινών ευρωπαϊκών και ευρωατλαντικών πολιτικών.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης