Στην τρελή ζάλη της καθημερινής μας ζωής, μερικές φορές σταματάμε για μια στιγμή να ονειρευόμαστε εξωτικά μέρη ή το ρομαντισμό της παιδικής μας ηλικίας και δεν συνειδητοποιούμε πόσο εφικτά είναι τα όνειρά μας. Ο δρόμος προς τις πύλες του παραδείσου απέχει 40 λεπτά από τη Σόφια με το λεωφορείο. Εκεί, ανάμεσα στα βουνά Πλάνα και Λόζενσκα, στην αριστερή όχθη του ποταμού Ίσκαρ, σας περιμένει το χωριό Κάτω Πασαρέλ με μια αιωνόβια ασημόλευκα στην πλατεία και άγρια ​​λιβάδια που είναι καλυμμένα με ένα αρωματικό χαλί θυμάρι και άγριες φράουλες. Στο χωριό κατοικούν, σύμφωνα με τα αρχεία, 1.300 άτομα, αλλά στην πραγματικότητα είναι περίπου 2.000, λέει η Δήμαρχος Νατάλια Αλεξάντροβα.

Για την ιστορία του όμορφου και φιλόξενου χωριού μας μιλά ο τοπικός ιστορικός Νικόλα Γιάνεφ, συνταξιούχος καθηγητής λογοτεχνίας.

«Το όνομα Πασαρέλ συνδέεται με την αιχμαλωσία του αυτοκράτορα Βαλδουίνου της Φλάνδρας και τους πολεμιστές του, στη Μάχη της Αδριανούπολης το 1205, από τον Τσάρο Καλογιάν, τους οποίους εκτοπίζει σε όλη τη χώρα. Ανάμεσά τους είναι ο Βαρόνος Άρελ, ο οποίος εκτοπίστηκε στο βουνό Λόζερνσκα. Σύμφωνα με το μύθο, το όνομα του χωριού προέρχεται από τη ρίζα pass και το όνομα Άρελ, και σημαίνει πέρασμα του Άρελ».

Ο οικισμός δημιουργήθηκε κοντά στο σημερινό Κάτω Πασαρέλ:

«Το παλιό χωριό βρίσκεται 2 χλμ δυτικά του σημερινού χωριού. Ο τόπος ονομάζεται Τσιρκβίστε (εκκλησία). Εδώ βρίσκονται τα θεμέλια μιας παλιάς εκκλησίας 78 τ.μ., χτισμένης από πέτρα και ασβέστη. Πρόσφατα χτίστηκε εκεί ένα παρεκκλήσι», λέει ο Νίκολα Γιανέφ και εξηγεί ότι χτίστηκε με πρωτοβουλία δύο νέων, με δωρεές και την εργασία του τοπικού πληθυσμού.

Ένα μονοπάτι, από εδώ προς το κοντινό χωριό Κάτω Λόζεν, οδηγεί στην τρίτη ψηλότερη κορυφή του βουνού Λόζενσκα, την Πολοβράκ (1182 μ), με υπέροχη θέα στη Σόφια, την οροσειρά του Αίμου και τα βουνά Βίτοσα, Πλάνα, Ρίλα, το φράγμα Ίσκαρ και τα χωριά Κάτω  Πασαρέλ και Λόζεν.

Λίγα μέτρα κάτω από την κορυφή υπάρχει ένα μνημείο για έναν άγνωστο αντάρτη από το απόσπασμα του Γκεόργκι Μπενκόφσκι.

Αλλά ας γυρίσουμε στο Πασαρέλ. Όταν ο οικισμός μετακόμισε από το Τσιρκβίστε στο σημερινό του μέρος, οι κάτοικοι έχτισαν μια νέα εκκλησία.

«Χτίστηκε με λάσπη κατά τη διάρκεια του οθωμανικού ζυγού. Εκείνη την εποχή δεν είχαμε το δικαίωμα να χτίζουμε μεγάλες εκκλησίες, οπότε είναι χαμηλή. Υψώνεται μόνο ένα μέτρο πάνω από το έδαφος. εικονογραφήθηκε μετά το 1878, από εικονογράφους της σχολής του Σάμοκοφ. Οι τοιχογραφίες είναι ακόμα ορατές, αλλά η υγρασία τις έχει καταστρέψει».

Ο δάσκαλος εξηγεί ότι δίπλα από το χωριό περνούσε ένας αρχαίος δρόμος που χρησιμοποιούσαν οι Θράκες, οι Ρωμαίοι και οι Τούρκοι. Στην περιοχή υπάρχουν ενδιαφέροντα ιστορικά ευρήματα. Μπορείτε να περπατήσετε στα ερείπια του εβραϊκού φρουρίου και του Ραβούλ.

Περπατώντας στο χωριό, συναντάμε την Πλάκα-μνημείο του πιλότου σμηναγού Ντιμίταρ Σπισάρεβσκι. Ο σμηναγός σκοτώθηκε κατά τους αμερικανικούς βομβαρδισμούς της Σόφιας στην περίοδο του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου. Έχοντας τελειώσει τα πυρομαχικά του, σε αερομαχία με τα αμερικανικά αεροπλάνα, ο Σπισάρεβσκι έδωσε τη ζωή του για να τους εμποδίσει να βομβαρδίσουν την πρωτεύουσα.

«Έπεσε ακριβώς πάνω από το χωριό, εμβολίζοντας ένα από τα εχθρικά αεροπλάνα. Το βουλγαρικό αεροπλάνο έπεσε σε απόσταση 2 χλμ από το χωριό και το αμερικάνικο κοντά στο φρούριο του Ούρβιτς. Ένας από τους Αμερικανούς πιλότους κατάφερε να πηδήξει με αλεξίπτωτο». Ο Νίκολα Γιάνεφ θυμάται τις προηγούμενες εποχές και λέει μια ωραία λεπτομέρεια, παρουσιάζοντας την πρακτική αίσθηση των βουλγάρων:

«Το αλεξίπτωτο το βρήκαν το κόψανε αμέσως σε κομμάτια, ήταν κατασκευασμένο από λευκό μετάξι, και το χρησιμοποίησαν για πουκάμισα, τα σχοινιά χρησιμοποιήθηκαν για να δένουν δέσμες σανού και τα μέρη του αεροπλάνου χρησιμοποιήθηκαν για να κατασκευαστούν υπόστεγα. Ένας από τους χωρικούς πήρε ένα μεγάλο κομμάτι αλουμινίου, πήγε στη Σόφια και κατασκεύασε 100 κουτάλια αλουμινίου, τα οποία αντικατέστησαν τα ξύλινα κουτάλια που χρησιμοποιούνταν απ’ όλο το χωριό, σε γλέντια για γάμους, γιορτές και βαπτίσεις».

Φωτογραφίες: Μιγκλένα Ιβανόβα, pasarel.eu

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης