Αυτή είναι μια από τις μεγαλύτερες μουσουλμανικές γιορτές, η οποία συνδέεται με τη δύναμη της πίστης και χαρακτηρίζεται από τη θυσία ενός ζώου ως έκφραση ευγνωμοσύνης στον Παντοδύναμο. Συμβολίζει την ταπεινοφροσύνη, τη μετάνοια, τη συμφιλίωση και τη συγχώρεση.

Δυο είναι οι μεγαλύτερες μουσουλμανικές εορτές και συνδέονται με την φιλανθρωπία και τον σεβασμό στους ηλικιωμένους όπως και στο να ζητούν οι άνθρωποι συγνώμη από τους οικείους τους και να συγχωρούν. Ο πρώτος μήνας για τους μουσουλμάνους είναι ο Μουχαρράμ. Το πρώτο Μπαϊράμ γίνεται τον 10^ο μουσουλμανικό μήνα που ονομάζεται Σαουάλ ενώ το δεύτερο γίνεται τον 12^ο μήνα που ονομάζεται Ντου αλ Χιτζά. Η πρώτη γιορτή σημειώνει το τέλος της μηνιαίας νηστείας Ραμαζάν ενώ η δεύτερη το τέλος του 5νθήμερου προσκυνήματος (χατζιλίκι) στην Μέκα. Η πρώτη γιορτή συνδέεται με κυρίως με την κατανάλωση γλυκισμάτων αν και τρώγεται και κρέας ενώ η δεύτερη με κουρμπάνι (θυσία ζώου).

Το Κουρμπάν Μπαϊράμ συνεχίζεται 4 μέρες. Την πρώτη μέρα οι άντρες συγκεντρώνονται για προσευχή και έπειτα σφάζουν το ζώο που έχουν επιλέξει.

«Στόχος του Κουρμπάν Μπαϊράμ είναι να καθαρίσει την πίστη μας από όλες τις αμφιβολίες, λέει ο Βεντάτ Αχμέντ, πρόεδρος του Ανώτατου Μουσουλμανικού Συμβουλίου της Βουλγαρίας. Το κουρμπάνι μας φέρνει κοντά στον Θεό και με τους άλλους ανθρώπους. Το ζώο μοιράζεται στα τρία – το πρώτο μέρος μένει για την οικογένεια, το δεύτερο μοιράζεται στους επισκέπτες ενώ το τρίτο μέρος δίνεται στους φτωχούς. Φέτος όμως θα πρέπει να τηρήσουμε αυστηρά τα αντιεπιδημικά μέτρα».

Φέτος λόγω της πανδημίας η προσευχή των αντρών την πρώτη μέρα θα γίνει σε εξωτερικούς χώρους και όχι στα τζαμιά. Στην Βουλγαρία υπάρχουν περίπου 577 000 μουσουλμάνοι (στοιχεία από το 2011).

«Το Μπαϊράμι είναι ευκαιρία να μαζευτεί η οικογένεια, λέει η Λεϊλά Μεστάν από το Κρούμοβγκραντ. Ζούμε σε δύσκολους καιρούς, συνήθως οι νέοι εργάζονται στο εξωτερικό. Αυτήν την μέρα παίρνουμε άδεια από τις δουλειές μας. Μετά την προσευχή οι άντρες επιστρέφουν στα σπίτια τους και σφάζουν το ζώο που έχουν αποφασίσει (κριάρι ή κάτι άλλο)».

Όποιος δεν έχει ζώα δεν είναι υποχρεωμένος να το κάνει αλλά όλοι κοιτάνε να δώσουν χρήματα ανάλογα με τις δυνατότητές τους σε κάποιον που έχει ανάγκη. 

«Οι γυναίκες έχουν επίσης συγκεκριμένο ρόλο κατά την γιορτή, λέει η κυρία Μεστάν. Καθαρίζουν το σπίτι, φτιάχνουν μπακλαβάδες και τυρόπιτες. Όλοι προσπαθούν να επισκεφτούν τους γονείς τους ή έστω να τους ακούσουν στο τηλέφωνο. Οι γιορτές είναι γέφυρα μεταξύ των γενεών. Στα χωριά οι νέοι πάνε επίσκεψη στους ηλικιωμένους, τους φιλάνε το χέρι, ζητάνε συγνώμη και λαμβάνουν ευλογία. Τα κουρμπάνια μπορούν να μαγειρεύονται και σε κοινά καζάνια και όλο το χωριό μπορεί να τρώει μαζί».

Φέτος λόγω του κορονοϊού δεν θα υπάρξουν ούτε κοινά τραπέζια.

«Δεν ξέρω αν θα μπορέσουμε να φιλάμε τα χέρια των ηλικιωμένων φέτος, λέει η Λεϊλά. Θα δυσκολευτούμε να τηρήσουμε τις παραδόσεις μας. Δεν θα είναι δυνατόν επίσης να έρθουν οι συγγενείς μας από το εξωτερικό. Κι αν κάποιος το κάνει, σίγουρα δεν θα βγει να γυρίζει στα σπίτια. Όλοι θα πρέπει να τηρούμε αποστάσεις και να είμαστε πειθαρχημένοι για να μην μετανιώνουμε μετά την γιορτή».

Φωτογραφίες: Λεϊλά Μεστάν

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα