Στην Αστική Πινακοθήκη της Σόφιας σημειώνουν τα 130 χρόνια από την γέννηση του Κωνσταντίν Στάρκελοβ με μια έκθεση που παρουσιάζει περίπου 300 έργα του γεμάτα με την τρυφερότητα των λουλουδιών, με όμορφα τοπία, με πορτραίτα και αυτοπορτραίτα, αλλά και σκηνές που προκαλούν θλίψη από το μέτωπο.

Ο Κωνσταντίν Στάρκελοβ γεννήθηκε το 1889 στην Σόφια, στην οικογένεια τεχνιτών. Στα 18 του χρόνια πήγε να μονάσει στην Οδησσό αλλά επέστρεψε 1 χρόνο αργότερα και άρχισε σπουδές στην Σχολή Καλών Τεχνών της Σόφιας (σήμερα Ακαδημία), στην τάξη του εξέχοντα ζωγράφου Ιβάν Μάρκβιτσκα.

«Ο Στάρκελοβ έμεινε νωρίς ορφανός από πατέρα και ήταν φτωχός, λέει η επιμελήτρια της έκθεσης Αντελίνα Φίλεβα.  Αλλά αγαπούσε την ζωή, είχε μεγάλες παρέες από συναδέλφους και φίλους, του άρεσε η ποίηση, τα τραγούδια, το καλό κρασί. Ο ίδιος έγραφε στίχους και έγινε γνωστός με το κείμενο για το τραγούδι «Απόψε γιορτάζω χωρισμό». Δεν του άρεσε να μένει σπίτι και στο ατελιέ του και βίωνε τα τοπία που ζωγράφιζε. Του άρεσε να περιπλανιέται σε όλη την Βουλγαρία και ο φίλος του Γκριγκόρ Βασίλεβ έλεγε πως αν κάποτε η χώρα αυτή εξαφανιστεί οι άνθρωποι θα μπορούν να την ξαναδούν μέσα από τα έργα του. Έμαθε πολλά στην Ακαδημία αλλά στα έργα του διαφαίνεται και η εμπειρική γνώση από τα ταξίδια του στην Ρωσία, την Ευρώπη και την Αίγυπτο. Του άρεσε να επισκέπτεται και να εμπνέεται σε μουσεία και γκαλερί, ανήκε σε ευρωπαϊκούς καλλιτεχνικούς κύκλους. Οι σχέσεις του με μεγάλους καλλιτέχνες τον έπεισε να είναι πιο σίγουρος για τον εαυτό του και να μην επηρεάζεται από την μόδα». 

Η πρώτη έκθεση του Στάρκελοβ ήταν το 1911 και για μεγάλη έκπληξη του ζωγράφου 27 από τα 80 έργα του έγιναν απόκτημα του βασιλιά Φερδινάνδου. Με τα χρήματα από την πώληση των πινάκων του ο νεαρός άρχισε να ταξιδεύει και να διευρύνει τους ορίζοντές του. Ως το 1935 όταν διοργάνωσε την 10^η έκθεσή του, για τα 25 του χρόνια ως ζωγράφος, οι πιο βαριές στιγμές της ζωής του ήταν η συμμετοχή του σε τρεις πολέμους αλλά η μοίρα του επιφύλασσε ακόμα το 1944 να κατηγορηθεί για σχέσεις με την βασιλική οικογένεια από το λαϊκό δικαστήριο του κομμουνιστικού καθεστώτος.

Ο Στάρκελοβ στάλθηκε στην φυλακή. Του στέρησαν το δικαίωμα να είναι κάτοικος της πρωτεύουσας και να είναι μέλος της Ένωσης Ζωγράφων. Αργότερα τον ελευθέρωσαν αλλά οι κριτικοί ήταν ανελέητοι προς την έκθεσή του από το 1959. Παρ’ όλα αυτά ο διανοούμενος Αλεξάνταρ Μπαλαμπάνοβ τον είχε αποκαλέσει «ο βασιλιάς της ακουαρέλας» και αυτό το ψευδώνυμο του έμεινε για πάντα. Σε γράμμα του προς τον συγγραφέα Τσουντομίρ ο Στάρκελοβ λίγο πριν το τέλος της ζωής του τόνισε πως έμεινε πιστός στον εαυτό του ανεξάρτητα από τις συνθήκες.

«Ο Στάρκελοβ αγαπούσε την φύση, λέει η κυρία Φίλεβα. Όταν βρισκόταν εκεί ένιωθε ελεύθερος και ήρεμος. Και αυτό το βλέπουμε στα έργα του».

Φωτογραφίες: Αστική Πινακοθήκη της Σόφιας

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα