Έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε καμήλες στους αμμόλοφους των ερήμων αλλά καμήλες υπήρχαν και στην Βουλγαρία όταν εδάφη της ήταν μέρος του δρόμου του μεταξιού και στα χάνια της σταματούσαν καραβάνια. Μάλιστα οι ντόπιοι γρήγορα προσανατολίστηκαν στο να αγοράζουν καμήλες και να τις εκτρέφουν γιατί ήταν ένα προσοδοφόρο επάγγελμα. Οι καμήλες αισθάνονταν καλά στην Ανατολική Ροδόπη και το βουνό Σακάρ. Η πρωτεύουσα της εκτροφής καμηλών στην Βουλγαρία ήταν η πόλη Τοπόλοβγκραντ (ΝΑ Βουλγαρία) και μέχρι σήμερα το έμβλημα της πόλης είναι η καμήλα.

Μετά την Συνθήκη του Νεϊγύ από την Ανατολική και την Δυτική Θράκη στην επικράτεια του σημερινού Τοπόλοβγκραντ (τότε Καβακλί) έφτασαν Βούλγαροι διωγμένοι από τα σπίτια τους. Οι άνθρωποι αυτοί εξέτρεφαν καμήλες και τις χρησιμοποιούσαν σαν σίγουρο μεταφορικό μέσο στις εμπορικές τους δραστηριότητες.

Την δεκαετία του ’30 στην Βουλγαρία άρχισαν να εμφανίζονται φορτηγά και λεωφορεία αλλά οι άνθρωποι δεν σταμάτησαν να εκτρέφουν καμήλες γιατί μπορούσαν να περνάνε από εκεί όπου δεν υπήρχαν δρόμοι.

Καμήλες χρησιμοποιούσαν για να μεταφέρουν στις απομακρυσμένες περιοχές ψωμί, κάρβουνα για θέρμανση, αλάτι, λέει ο Βεσελίν Καλβάτσεβ, διευθυντής του Δημοτικού Ιστορικού Μουσείου στο Τοπόλοβγκραντ. Τις χρησιμοποιούσαν ακόμα στις οικοδομικές εργασίες και με την βοήθειά τους χτίστηκαν η εκκλησία της Παναγίας, η σκεπαστή αγορά (χάλι) και το καπνεργοστάσιο. Μια γερή καμήλα μπορούσε να μεταφέρει 300-400 κιλά και κουβαλούσαν άμμο, πέτρες, τσιμέντο. Σπάνια μεν αλλά τις χρησιμοποιούσαν και για γεωργικές εργασίες. Η κοπριά τους ήταν πολύτιμη για τις καλλιέργειες ενώ το μαλλί τους ήταν πολύτιμο. Οι άνθρωποι το χρησιμοποιούσαν για να φτιάχνουν ρούχα και έλεγαν πως αν έχεις στο σπίτι σου κουβέρτα από μαλλί καμήλας δεν χρειαζόσουν σόμπα. Καμήλες χρησιμοποιούσαν οι κάτοικοι του Τοπόλοβγκραντ και για να διοργανώνουν μάχες μεταξύ των αρσενικών. Οι άνθρωποι συγκεντρώνονταν όπως για να δουν παλαιστές, μποξέρ, κοκόρια και σκυλιά να παίζουν ξύλο υπό τον ήχο των τυμπάνων για να διασκεδάζει ο κόσμος..

Το 1934 στο Τοπόλοβγκραντ ακόμα ζούσαν γύρω στις 300 καμήλες αλλά λίγο πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στην ζωή των ανθρώπων άρχισαν να εισάγονται όλο και περισσότερα μηχανήματα τα οποία άρχισαν να χρησιμοποιούνται στο χτίσιμο σπιτιών, στην κατασκευή δρόμων κ.α. Οι άνθρωποι σταμάτησαν να χρειάζονται την βοήθεια των τετράποδων και οι ιδιοκτήτες αλόγων, γαϊδουριών, βοδιών και καμηλών λιγόστεψαν. Τα ζώα πουλιούνταν συνήθως σε χασάπηδες για το κρέας τους. Οι τελευταίες καμήλες-εργάτες στην Βουλγαρία μετέφεραν μεταλλεύματα στην περιοχή της πόλης Ματζάροβο (Ν Βουλγαρία) ως το 1974.

«Την δεκαετία του ’60 οι καμήλες άρχισαν να παίζουν στον κινηματογράφο και εισήχθησαν στον τουριστικό κλάδο, λέει ο Βεσελίν. Καμήλες παίζουν στην ταινία «Ο πονηρός Πέτρος» (σ.μ. αστεία φιγούρα Βούλγαρου κατά την Τουρκοκρατία ο οποίος πάντα καταφέρνει να ξεγελάσει τον σούφι Νασρεντίν Χότζα, δημοφιλή ήρωα μύθων, παροιμιών και ανεκδότων, που κυκλοφορούσαν ευρύτατα στην Μέση Ανατολή και την Τουρκία). Στην Μαύρη θάλασσα υπήρχαν 2 καμηλάρηδες από το Τοπόλοβγκραντ – ο Κράστιο Καρπεζάνοβ και ο Ντιμίταρ Γκαντάκοβ οι οποίοι περιφέρονταν με τις καμήλες τους στα θέρετρα του Νεσέμπαρ, της Σωζόπολης και του Αγίου Βλας και πήγαιναν βόλτες τους τουρίστες. Το 1980 ο Ντιμίταρ Γκαντάκοβ, ηλικιωμένος πια πούλησε τα τελευταία του ζωντανά στον ζωολογικό κήπο του Κιουστεντίλ και το παραμύθι για τις καμήλες στην Βουλγαρία τελείωσε».

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: Ιστορικό Μουσείο της πόλης Τοπόλοβγκραντ