«Είναι πολύ δύσκολο να είσαι Βούλγαρος στη Βόρεια Μακεδονία», μοιράστηκε ο Τόμε Μπλάζεσκι, πρόεδρος της νεότερης ένωσης μακεδόνων πολιτών με βουλγαρική αυτοσυνείδηση «Βασιλιάς Μπορίς Γ΄» στην Οχρίδα. Στα συμφραζόμενα της νέας δυναμικής στις σχέσεις μεταξύ της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας, που δείχνουν οι πολιτικοί, μιλάμε μαζί του για τις ελπίδες και τις πραγματικότητες στη ζωή των Βουλγάρων στη γειτονική χώρα.

«Η περίοδος είναι δύσκολη, αλλά ελπίζουμε τα πράγματα να πάνε καλά. Ως νεαρό κράτος πρέπει να διατηρούμε στενές επαφές με τη Βουλγαρία, εάν θέλουμε τα πράγματα να πάνε καλά», λέει ο Τόμε – μακεδόνας πολίτης με βουλγαρικό διαβατήριο, και συμπληρώνει:

«Αποφασίσαμε να ιδρύσουμε την ένωσή μας, με την οποία να ενώσουμε Βουλγάρους στην Οχρίδα και άλλες πόλεις της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας, να εργαζόμαστε για τον βουλγαρικό πολιτισμό. Παρακαλούμε τους βουλγάρους πολιτικούς να κάνουν όλα τα δυνατά, για να συμπεριληφθούμε στο Σύνταγμα της ΔΒΜ.»

Σύμφωνα με τα λόγια του, στην Οχρίδα 10 χιλιάδες άτομα περίπου έχουν βουλγαρική ιθαγένεια, «αλλά οι άνθρωποι με βουλγαρική αυτοσυνείδηση είναι αρκετά περισσότεροι». Τι σημαίνει για εκείνους η συμπερίληψή τους στο Σύνταγμα της Βόρειας Μακεδονίας;

«Θεωρούμε ότι θα έχουμε περισσότερα δικαιώματα, γιατί τώρα συχνά νιώθουμε διακρίσεις. Μας μιλάνε ότι το βουλγαρικό κράτος μας πληρώνει, ενώ εμείς είμαστε μόνο συνειδητοί άνθρωποι», λέει ο Μπλάζεσκι. – «Για μας όλα είναι δύσκολα. Τα άλλα έθνη, που έχουν συμπεριληφθεί στο Σύνταγμα, μπορούν πιο εύκολα να βρουν δουλειά, πιο εύκολα να εγγραφούν σε σχολεία και πανεπιστήμια κλπ. Ενώ εμείς, οι βούλγαροι πολίτες είμαστε ο αυτόχθων πληθυσμός εκεί.»

Η Βουλγαρία απαιτεί να σταματήσουν η ρητορική του μίσους και οι βεβηλώσεις της βουλγαρικής πολιτιστικής και ιστορικής κληρονομιά στο γειτονικό κράτος. Υπάρχει πρόοδος στην κατεύθυνση αυτή και πώς αυτή η ρητορική επηρεάζει τη ζωή των μακεδόνων πολιτών με βουλγαρική αυτοσυνείδηση;

«Όπως είπα, υπάρχουν πιέσεις – δεν μπορείς να είσαι ελεύθερος πολίτης. Πριν ιδρύσουμε την ένωση, οργανωθήκαμε μια ομάδα κατοίκων της Οχρίδας με βουλγαρική αυτοσυνείδηση και άλλοι Μακεδόνες και τοποθετήσαμε αναμνηστική πλάκα του βοεβόδα Τομά Νταβίντοφ, ο οποίος ήταν στον βουλγαρικό στρατό με υψηλό βαθμό. Στην πλάκα δεν έγραφε τίποτε βουλγαρικό, αλλά μόνο «Δεν είμαι από τη Μακεδονία, αλλά θα έδινα τη ζωή μου για την ελευθερία της». Έσπασαν την πλάκα μέσα σε μια εβδομάδα. Δεν υπήρχε καμία πρόκληση, δεν υπήρχαν βουλγαρικές σημαίες – τίποτα! Ο Τομά Νταβίντοφ ήταν βοεβόδας της περιοχής αυτής, εκπαίδευε τους κομιτατζήδες, κρίμα που οι άνθρωποι δεν ξέρουν αυτή την ιστορία. Εκεί υπάρχει μία μακεδονική και μία βουλγαρική ιστορία. Και αυτά είναι όλα.»

Είστε αισιόδοξος ότι τα πράγματα μπορούν να συμβούν; Τώρα είστε στη Σόφια, συνομιλήσατε με βουλγάρους πολιτικούς και κοινωνικούς παράγοντες.

«Ναι, τα πράγματα πρέπει να πάνε καλά και από τις δύο πλευρές, αλλά κυρίως από τη μακεδονική πλευρά – να αναγνωριστεί η ιστορία και να μάθουν οι άνθρωποι ποιοι είμαστε. Μόνο έτσι μπορεί να χτιστεί καλή γειτονία και να προχωράμε.»

Ο Τόμε ομολογεί ότι ένα μικρό μέρος της κοινωνίας στη Βόρεια Μακεδονία έχει αρνητική στάση απέναντι στους Βουλγάρους  - «όχι περισσότερο από 10-20% είναι οι μακεδόνες πατριώτες από όλο τον πληθυσμό, οι υπόλοιποι άνθρωποι έχουν καλή στάση απέναντί μας, ζούμε μαζί.»

Και στην ερώτηση – Τι ελπίζουν οι Βούλγαροι στη Βόρεια Μακεδονία; - απαντά λακωνικά:

«Ελπίζουμε να συμπεριληφθούμε στο Σύνταγμα.»

Φωτογραφίες: Pixabay, αρχείο του Τόμε Μπλάζεσκι

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα