Για 4η φορά μέσα σε λιγότερο από ενάμιση χρόνο οι Βούλγαροι θα προσέλθουν στις κάλπες σε προσπάθεια να εκλέξουν κοινοβουλευτική αντιπροσώπευση, που να σχηματίσει σταθερή κυβέρνηση. Και έστω και να είμαστε στην ίδια την αρχή της προεκλογικής εκστρατείας για τις κοινοβουλευτικές εκλογές της 2ας Οκτωβρίου, οι αναλυτές ήδη προβλέπουν και επόμενες εκλογές.

Η πραγματική προεκλογική εκστρατεία άρχισε με την ανατροπή της κυβέρνησης του Κίριλ Πετκόφ στα τέλη Ιουλίου και με τον διορισμό υπηρεσιακής κυβέρνησης από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Ρούμεν Ράντεφ. Στην τελευταία Βουλή οι έδρες ήταν κατανεμημένες ανάμεσα σε 7 κόμματα. Τώρα υποψήφιοι 22 κομμάτων και 6 συνασπισμών θα ανταγωνίζονται για τις 240 έδρες και τα προγνωστικά αποτελέσματα δείχνουν ότι το επόμενο κοινοβούλιο επίσης θα είναι κατακερματισμένο, αφού τουλάχιστον 6 κόμματα έχουν πιθανότητα να περάσουν το όριο του 4% των ψήφων. Και κανένας σαν να μην έχει αυταπάτες, ότι θα κερδίσει πλειοψηφία, κάτι που προκαλεί τη θέση ότι δεν είναι σημαντικό ποιος θα είναι πρώτος, αλλά γύρω από ποιον θα σχηματιστεί πλειοψηφία και κυβέρνηση. Όσο περισσότερα κόμματα μπουν στη Βουλή, τόσο πιο δύσκολος θα είναι ο σχηματισμός κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Στην κατάσταση αυτή είναι λογικό να θεωρούμε ότι σημαντικό ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία θα διαδραματίσουν τα προεκλογικά προγράμματα των συμμετεχόντων στις εκλογές.

«Η κατάσταση, στην οποία βρίσκεται η Βουλγαρία, δείχνει ότι τα προεκλογικά προγράμματα θα παίξουν ακόμη πιο μικρό ρόλο σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές. Και δεν μπορούσε να είναι αλλιώς. Αναμένεται η προσέλευση στις κάλπες να είναι ακόμη πιο χαμηλή από τη χαμηλή ρεκόρ προσέλευση στις τελευταίες κοινοβουλευτικές εκλογές (40,5%). Αυτό σημαίνει ότι θα ψηφίσουν οι πεπεισμένοι οπαδοί των κομμάτων, οι σκληροί πυρήνες και όσοι αποφασίσουν να δώσουν την ψήφο τους την τελευταία στιγμή. Κάτι που σημαίνει ότι οι άνθρωποι θα ακολουθήσουν πολύ απλό μοντέλο– «υπέρ» και «κατά». Τα προεκλογικά προγράμματα, ανεξάρτητα από το τι γράφει μέσα τους και εάν περιέχουν σημαντικά και χρήσιμα πράγματα, δε θα διαδραματίσουν μεγάλο ρόλο στις εκλογές», δήλωσε για τη ΒΕΡ-Σούμεν ο πολιτειολόγος καθ. Ίβο Ιντζόφ, καθηγητής δημόσιων επικοινωνιών στο Πανεπιστήμιο του Βελίκο Τίρνοβο. Σύμφωνα με τα λόγια του, τα προεκλογικά προγράμματα θα έχουν σημασία, όταν τα κόμματα καθίσουν στο τραπέζι διαπραγματεύσεων για σχηματισμό κυβέρνησης.

«Εάν καθόλου σχηματιστεί κυβέρνηση, θα συμμορφωθεί με τα σημεία τομής των κομμάτων, που συμμετέχουν σ’ αυτήν. Αλλά η πιθανότητα να σχηματιστεί κυβέρνηση μετά τη 2^α Οκτωβρίου είναι μικρή, και εάν σχηματιστεί τέτοια, δε θα έχει πολύ μεγάλο ορίζοντα, για να υλοποιήσει τα προεκλογικά προγράμματα.»

Εάν οι πολίτες σταματήσουν να συμμετάσχουν στην πολιτική διαδικασία και η προσέλευση στις κάλπες πέσει στο 20%, που είναι εντελώς δυνατό, τότε θα είναι απαραίτητη τροποποίηση στο Σύνταγμα και στον τρόπο διακυβέρνησης του κράτους, επεσήμανε ο πολιτειολόγος Τόντσο Κράεφσκι στη ΒΕΡ-Βίντιν. Σύμφωνα με τα λόγια του, όμως, η κοινοβουλευτική δημοκρατία ως μορφή διακυβέρνησης είναι καλή για τη Βουλγαρία, γιατί είναι «δυνατό όλες οι κοινωνικές ομάδες να εκπροσωπούνται σε έναν επαρκή βαθμό, για να μην επιβάλλεται πολιτική βία. Δεν είμαι πεπεισμένος ότι εάν το καθεστώς στη Βουλγαρία ήταν προεδρικό, αυτό θα ήταν έτσι. Η Βουλγαρία έχει μακρά παράδοση στα προσωπικά καθεστώτα», υπενθύμισε ο Κράεφσκι.

«Η Βουλγαρία στην ουσία της είναι ημιπροεδρική δημοκρατία, γιατί έχει άμεσα εκλεγμένο από τον λαό Πρόεδρο, ο οποίος ασκεί μια σειρά εκτελεστικών αρμοδιοτήτων, δηλαδή μοιράζεται τις αρμοδιότητές του με το Υπουργικό Συμβούλιο και από την άποψη αυτή η δημοκρατία μας μοιάζει με τη Γαλλική Δημοκρατία με την εξαίρεση ότι ο αρχηγός του κράτος στη Βουλγαρία σε κανονικές περιόδους έχει πολύ πιο μικρή επιρροή. Η δημοκρατία στη Βουλγαρία είναι δυναμική, σε περιόδους ειρήνης, σε ομαλή κατάσταση, είναι κοινοβουλευτική. Τότε ο Πρόεδρος δέχεται την παρέλαση της 3^ης Μαρτίου και εκφωνεί ομιλία για το Νέο Έτος. Όταν δεν μπορεί να σχηματιστεί κοινοβουλευτική κυβέρνηση με την πρώτη και τη δεύτερη εντολή, όμως, με την τρίτη ο Πρόεδρος έχει τη δυνατότητα να επιλέξει κοινοβουλευτική ομάδα και σε ορισμένο βαθμό να συντονίζει, εάν είναι ικανός σε κάτι τέτοιο, να γίνει αρχιτέκτονας συνασπισμού. Αυτό είναι σαφής εκδήλωση για το πώς, όταν η Βουλή αποδειχθεί άκαρπη, δηλαδή, δεν είναι σε θέση να σχηματίσει κυβέρνηση, η δημοκρατία γίνεται προεδρική για μερικούς μήνες, κατά τους οποίους ο κρατικός ηγέτης διορίζει ολόκληρη κυβέρνηση, που υποτάσσεται στον προεδρικό θεσμό. Μου φαίνεται ότι αυτό είναι ένα έξυπνο και λεπτό συνταγματικό σύστημα, που ταιριάζει καλά στις ιδιαιτερότητες της βουλγαρικής κοινωνίας.»

Η κοινωνία μας όμως πλήττεται από τον αυξανόμενο πληθωρισμό και κυριεύεται από ανησυχίες γύρω από τις προμήθειες φυσικού αερίου και τον πόλεμο στην Ουκρανία, και οι πολιτικοί σχηματισμοί πρέπει να καταβάλουν σοβαρές προσπάθειες να πείσουν τους πολίτες ότι μπορούν να βγάλουν τη χώρα από τις κρίσεις. Με όλα αυτά τα πραγματικά πολιτικά προβλήματα θέτουμε την ερώτηση εάν η θέση επί τάπητος του θέματος για δημοψήφισμα και τροποποίηση του Συντάγματος είναι αναγκαία τώρα ή απόπειρα να κερδιστούν ψήφοι, για να μπορεί το εν λόγω πολιτικό κόμμα να περάσει το όριο του 4% για είσοδο στη Βουλή.

Επιμέλεια: Ελένα Καρκαλάνοβα

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα