Αυτή είναι η ιστορία του παιδιού ενός ράπτη, που ονειρεύονταν να γίνει ζωγράφος και να ταξιδέψει σε ολόκληρο τον κόσμο. Πετυχαίνει τα όνειρά του και η πορεία του προς την επιθυμητή πνευματική τελειότητα διασταυρώνεται με αυτή μιας σειράς εμβληματικών προσωπικοτήτων παγκόσμιας σημασίας. Το ταλέντο του αναγνωρίζεται από το κοινό της Γερμανίας, Ιταλίας, Ινδίας, Βραζιλίας... Μέσα από τους πίνακές του προσπαθεί να ανεβάσει τους ανθρώπους στα ύψη της πνευματικής ομορφιάς και της ευγένειας. Κερδίζει καλά και με τα χρήματα που βγάζει βοηθάει αυτούς που έχουν ανάγκη. Έζησε σε διάφορες χώρες, αλλά ποτέ δεν απαρνήθηκε τη βουλγαρική του υπηκοότητα, και υπέγραφε τους πίνακές του με το όνομα Boris Georgiev di Varna, αποδίδοντας, με τον τρόπο αυτό, φόρο τιμής στην γενέτειρά του.

Ο Μπόρις Γκεόργκιεφ γεννήθηκε το 1888. Όταν ήταν 5 ετών, ο θείος του του χάρισε ένα μολύβι, με το οποίο το παιδί ζωγράφιζε για ώρες, είπε, μιλώντας στο Ράδιο Βουλγαρία, η Ντόρα Σαμποτίνοβα από την Πινακοθήκη Boris Georgiev της Βάρνας. Το 1902, η οικογένειά του έφυγε για τη Ρωσία, όπου ο πατέρας βρήκε δουλειά ως ράφτης και ο Μπόρις κέρδισε χρήματα ζωγραφίζοντας πορτρέτα σε κέντρα διασκέδασης της Αγίας Πετρούπολης. Ο ταλαντούχος νεαρός έγινε αντιληπτός από τον καλλιτέχνη, φιλόσοφο και ταξιδιώτη Νίκολας Κονσταντίνοβιτς Ραίριχ, ο οποίος έγινε δάσκαλος και πνευματικός του μέντορας. Ο Ραίριχκατεύθυνε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Εταιρείας για την Προώθηση των Τεχνών στην Αγία Πετρούπολη και, αργότερα, στην Ακαδημία Καλών Τεχνών του Μονάχου. Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στο σπίτι ενός συμφοιτητή στην Ιταλία, ο Μπορίς Γκεοργκίεφ συνειδητοποίησε την ανάγκη του να εξερευνήσει τον κόσμο.

«Ανακάλυψε ότι για να ζωγραφίσει ακόμα καλύτερα έπρεπε να ταξιδέψει. Και το έκανε... Λόγω έλλειψης χρημάτων, διέσχισε πεζός την απόσταση από τη Νάπολη έως στο Μόναχο. Συνέχισε την πορεία του και για να ζήσει έκανε ότι δουλειά έβρισκε», λέει η Ντόρα Σαμποτίνοβα.

Μετά από καιρό, ο καλλιτέχνης ξεκίνησε ένα νέο ταξίδι, αυτή τη φορά με την αγαπημένη του αδερφή Κάτια - από την Ιταλία, μέσω Γαλλίας, Βελγίου, Νορβηγίας, Φινλανδίας, καθώς και Ελλάδας και Μαρόκου, και επέστρεψε ξανά στην Ιταλία. Απογοητευμένος από τον αχαλίνωτο υλισμό, αποφάσισε να καταφύγει στις Άλπεις».

«Δεν μπορώ να εργαστώ δημιουργικά κλεισμένος μέσα στις πόλεις. Στα βουνά νιώθει κανείς πιο καθαρά το μεγαλείο που υπάρχει κρυμμένο στα βάθη της ψυχής του», λέει ο Μπόρις Γκεοργκίεφ. Δημιουργεί… Οι καμβάδες του εντυπωσιάζουν όχι μόνο με την ομοιότητα με το μοντέλο του, αλλά και με τη λεπτή μετάβαση των φώτων και των σκιών, την κατανομή του φωτός σε όλη την εικόνα, υπογραμμίζει η Ντόρα Σαμποτίνοβα.

Το 1917, πέθανε στην Ιταλία η αδερφή του Κάτια. Ο καλλιτέχνης δέχεται την απώλεια πολύ σκληρά. Η εικόνα της Κάτιας θα τον ακολουθεί για το υπόλοιπο της ζωής του και θα υπάρχει στους πίνακές του ως σιλουέτα ή ως σκιά.

Με τα χρόνια, επιστρέφει επανειλημμένα στη Βουλγαρία και παρουσιάζει τα έργα του. Δημιούργησε υπέροχα πορτρέτα των Τεόντορ Τραγιάνοφ, Πέταρ Ντάνοφ, Βλαντιμίρ Ντιμιτρόφ - Μάστορα και άλλων. Για το τι είναι σημαντικό στην τέχνη για τον καλλιτέχνη, μας λέει ο ίδιος στην ομιλία του στα εγκαίνια της έκθεσής του στο Βερολίνο το 1928:

«Η έκθεσή μου προορίζεται για όλους τους απλούς ανθρώπους που έχουν καρδιά, για όλους εκείνους που κοιτάζουν τα έργα μου χωρίς προκατάληψη και προσπαθούν να με καταλάβουν όχι μόνο ως καλλιτέχνη, αλλά κυρίως ως έναν άνθρωπο που ειλικρινά προσπαθεί να είναι αντάξιος αυτού του ονόματος, μέσα από την αίσθηση ευθύνης για τις σκέψεις και τις πράξεις μας».

Το 1931, ο Γκεοργκίεφ αναχώρησε για την Ινδία. «Εκεί ανακάλυψε την πολυπόθητη μυστηριώδη πορεία προς την πνευματική ανύψωση. Ζωγράφισε πνευματικούς δασκάλους, Ινδές πριγκίπισσες και απλούς Ινδούς. Τα έργα του γίνονται όλο και πιο εκλεκτά και πλούσια. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στην Ινδία, ο Γκεοργκίεφ ήρθε κοντά σε προσωπικότητες όπως ο Τζαβαχάρ-λαλ Νεχρού, ο Ραμπιντρανάθ Ταγκόρκαι ο Μοχάντας Καραμτσάντ Γκάντι. «Αυτοί οι σπουδαίοι άνθρωποι ανακαλύπτουν ότι έχουν μια κοινή γλώσσα μαζί του, κοινές πνευματικές αξίες και του επιτρέπουν να τους ζωγραφίσει», λέει η Ντόρα Σαμποτίνοβα.

Ο σεβασμός προς τον καλλιτέχνη μεταξύ των συγχρόνων του, αποδεικνύεται από ένα αρχείο του 1981 που φυλάσσεται στο Χρυσό Ταμείο της ΒΕΡ. Σε αυτό, ο βιολιστής Λιούμπεν Βλαντιγκέροφ λέει:

«Στα τέλη του 1932, ο διάσημος μεγάλος μας καλλιτέχνης Μπόρις Γκεόργκιεφ είχε πολύ μεγάλη επιτυχία στο Βερολίνο στην έκθεσή του με τα τελευταία πορτρέτα που ζωγράφισε στην Ινδία - του Ραμπιντρανάθ Ταγκόρ, προσώπων από την τότε διοίκηση της Ινδίας, το εξαιρετικό πορτραίτο του Καρδινάλιου. Mary Dell Val, Ave nature, Καλύβα της ευτυχίας, πορτρέτο της μητέρας του καλλιτέχνη και άλλων. Την έκθεση αυτή του Μπόρις Γκεόργκιεφ εγκαινίασε ο μεγάλος παγκόσμιος επιστήμονας Αλβέρτος Αϊνστάιν. Πολλές εξέχουσες προσωπικότητες, άνθρωποι της επιστήμης, καθηγητές από το Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, καλλιτέχνες, μουσικοί, καλλιτέχνες, κριτικοί τέχνης, επισκέφτηκαν αυτήν την πραγματικά εξαιρετική έκθεση του καλλιτέχνη μας Μπόρις Γκεοργκίεφ».

Ο Μπορίς Γκεοργκίεφ πέθανε στην Ιταλία, όπου θάφτηκε δίπλα στην αγαπημένη του αδελφή Κάτια. Η Ντόρα Σαμποτίνοβα σημειώνει ότι με πρωτοβουλία διανοουμένων της Βάρνας, το 1999, η Πινακοθήκη της Πόλης πήρε το όνομά της από τον κοσμοπολίτη καλλιτέχνη. Την ίδια χρονιά, η κόρη του Βιρτζίνια Τζιακομέτι, ένα κορίτσι που υιοθέτησε ο ίδιος από φτωχή ιταλική οικογένεια, δώρισε στη γκαλερί πίνακες, γραφικά και σχέδια του πατέρα της, τα οποία είναι τοποθετημένα σε ειδική αίθουσα.

Ο «Περιπλανώμενος ποιμένας», όπως αποκαλείται ο καλλιτέχνης, παραμένει ανάμεσά μας μέσα από τους πίνακές του, προκαλώντας μας να ακολουθήσουμε τον αιώνιο δρόμο προς την πνευματική γαλήνη και αρμονία.

Φωτογραφίες: Πινακοθήκη Μπορίς Γκεοργκίεφ - Βάρνα, borisgeorgiev.com

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης