Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Στατιστικού Ινστιτούτου, το 30% των εμπόρων λιανικής υποστηρίζουν ότι οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνονται το επόμενο τρίμηνο, παρόλο που πολλά αγαθά, όπως τα αυγά, τα λαχανικά και τα γαλακτοκομικά προϊόντα, έχουν φτάσει σε τιμές ρεκόρ. Το 30% των ερωτηθέντων εμπόρων τονίζει ότι η μείωση της ζήτησης είναι ένα πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο κλάδος. Στις κατασκευές, τις προσδοκίες για υψηλότερες τιμές συμμερίζονται σχεδόν το 32% των επιχειρηματιών και σε όλους τους τομείς - από τον κατασκευαστικό κλάδο έως τους πωλητής λιανικής τροφίμων, τα κύρια προβλήματα είναι το αβέβαιο οικονομικό περιβάλλον και το ανεπαρκές εργατικό δυναμικό στη Βουλγαρία.

Η τιμή ενός από τα πιο χρησιμοποιημένα προϊόντα σε κάθε νοικοκυριό - τα αυγά, έχει σημειώσει άνοδο ρεκόρ - μέσα σε λίγους μόνο μήνες έχει αυξηθεί περισσότερο από 70%. Το αυγό έχει γίνει κάτι σαν σύμβολο υψηλού πληθωρισμού, ενώ έχουν γίνει ακόμα και εκκλήσεις για μποϊκοτάζ των «χρυσών αυγών» μέχρι το Πάσχα, προτροπή με την οποία οι πολίτες μπορούν να προσπαθήσουν να μειώσουν τις τιμές. Η προτροπή ισχύει και για άλλα προϊόντα όπως το γάλα, το τυρί και το κίτρινο τυρί, ενώ προτείνεται και η θέσπιση ανώτατου ορίου στις τιμές των βασικών τροφίμων.

Μπορούν οι καταναλωτές να αναγκάσουν τους εμπόρους να μειώσουν τις τιμές και πώς επηρεάζει η προσφορά και η ζήτηση την τιμή των αυγών στα καταστήματα;

«Τις τελευταίες εβδομάδες, παρατηρήσαμε σταθεροποίηση στις τιμές των αυγών και στο λιανικό εμπόριο, και αυτό πιθανότατα προκαλείται από το δημόσιο ενδιαφέρον και από τις εκθέσεις που ανέλυσαν οι εμπορικές αλυσίδες, λέει ο Ιβάιλο Γκάλαμποφ, πρόεδρος της Ένωσης Πτηνοτρόφων στη Βουλγαρία , είπε στο στη συνέντευξή του στην δημοσιογράφο του Ράδιο Βουλγαρία Γκεργκάνα Μάντσεβα. Άλλωστε, όλοι έχουν κίνητρο και είναι σημαντικό να πουλάμε όσο το δυνατόν περισσότερο. Οι υψηλές τιμές των αυγών ανησυχούν τους παραγωγούς, αλλά εξακολουθούμε να υπολογίζουμε τα προϊόντα μας να καταναλώνονται καθημερινά και να είναι διαθέσιμα στους Βούλγαρους καταναλωτές».

Ο Ιβάιλο Γκάλαμποφ επικαλείται στοιχεία της EUROSTAT, σύμφωνα με τα οποία οι τιμές των αυγών, στους παραγωγούς, στη Βουλγαρία είναι οι χαμηλότερες στην ΕΕ, αλλά η λιανική τιμή, στον τελικό καταναλωτή, εξαρτάται από τον ΦΠΑ, ο οποίος στη χώρα μας είναι 20% (στην Πολωνία είναι 3%, και στη Γερμανία 8%).

«Οι τιμές των αυγών καθορίζονται κυρίως από τους μηχανισμούς της αγοράς, όπως όλα τα άλλα αγαθά, κυρίως την προσφορά και τη ζήτηση που τις διαμορφώνουν. Η τιμή της αγοράς δεν ενδιαφέρεται για την τιμή κόστους των προϊόντων, για παράδειγμα μπορώ να επισημάνω ότι τα δύο προηγούμενα χρόνια η τιμή κόστους όλων των προϊόντων πουλερικών ήταν πολύ υψηλότερη από την αξία αγοράς τους και την τιμή που πληρώθηκε στα καταστήματα», επισημαίνει ο Ιβάιλο Γκάλαμποφ. Τα θετικά νέα για τους Βούλγαρους παραγωγούς είναι ότι καταφέρνουν να ικανοποιήσουν πλήρως την εγχώρια αγορά και να κάνουν εξαγωγές.

«Η Βουλγαρία εξάγει περίπου το 30% της παραγωγής της, με το μεγαλύτερο μερίδιο των εξαγωγών να πηγαίνει στην Ελλάδα, γιατί είναι γειτονική χώρα και το κόστος μεταφοράς είναι ελάχιστο. Ο κλάδος μας αναπτύσσεται καλά, παρά τις κρίσεις που ακολουθούσαν η μία μετά την άλλη».

Οι Βούλγαροι καταναλωτές υποψιάζονται ότι κάτι δεν πάει καλά και ότι κάποιος, κάπου, κάνει κατάχρηση των τιμών. Οι σχέσεις μεταξύ των εμπορικών αλυσίδων και των Βούλγαρων παραγωγών, μεταποιητών και προμηθευτών, είναι ένα θέμα με το οποίο ασχολείται το Συνδικάτο στη Βιομηχανία Τροφίμων της συνδικαλιστικής οργάνωσης KNSB. Ο πρόεδρός του, υφηγητής Σλάβτσο Πετρόφ, σε συνέντευξή του στο πρόγραμμα Horizontτης ΒΕΡ, εξέφρασε αμφιβολίες ότι οι αλυσίδες καταστημάτων προσθέτουν αύξηση 40 - 50 - 60% και περισσότερο, στην τιμή του παραγωγού και κανείς δεν εξηγεί από πού προέρχεται αυτή η τιμή. Τελικά πλήττονται οι παραγωγοί, ιδίως οι αγρότες, και οι καταναλωτές. «Μόνο οι αλυσίδες καταστημάτων σιωπούν και δεν ανακινούν το θέμα», σχολίασε ο συνδικαλιστής.

«Ας εξηγήσουν οι έμποροι τι προσθέτουν σε αυτήν την τιμή. Αν πρόκειται για έξοδα αποθήκευσης, μισθούς εργασίας, ηλεκτρικό ρεύμα κ.λπ. και ποιο είναι το ίδιο το εμπορικό σήμα. Για να μπορέσουμε να δούμε γιατί το προϊόν που παράγεται διπλασιάζεται σε τιμή. Κάποιος, κάπου, κρύβει ή κάνει κατάχρηση της μονοπωλιακής του θέσης. Αλλά το κύπελλο ξεχείλισε για τον κόσμο, γιατί αφού κατάλαβε, πάνω κάτω, την τιμή ενός προϊόντος που το αγοράζουν σε διπλάσια τιμή στις αλυσίδες καταστημάτων, άρχισε να αντιδρά και να κάνει παράπονα. Όμως το ζήτημα είναι κατά πόσο τους δίνουν σημασία. Οι πολιτικοί και οι οικονομολόγοι σχολιάζουν, αλλά οι δύο βασικοί φορείς - η Επιτροπή Προστασίας του Ανταγωνισμού και η Εθνική Υπηρεσία Εσόδων σιωπούν».

Στην έναρξη της σημερινής συνεδρίασης της υπηρεσιακής κυβέρνησης, ο πρωθυπουργός Γκάλαμπ Ντόνεφ υπενθύμισε ότι η αύξηση της τιμής των τροφίμων είναι ένα οδυνηρό θέμα για μεγάλο μέρος των Βουλγάρων.

Στην αναζήτηση λύσεων ενάντια στις υψηλές τιμές των τροφίμων, το υπηρεσιακό υπουργικό συμβούλιο θα επιδιώξει το διάλογο με τις αλυσίδες λιανικής πώλησης. Η νεοσύστατη Εθνική Μονάδα Συντονισμού, θα προετοιμάσει μηχανισμούς παρακολούθησης και ελέγχου των τιμών των τροφίμων, σύμφωνα με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Μετάφραση: Σταύρος Βανιώτης

Φωτογραφίες: Freepik.com, bgnes, epa/bgnes, Μπορισλάβα Μπορίσοβα