Στις 10 Μαΐου του 1953, το τρίτο Εκκλησιαστικό-Λαϊκό Συμβούλιο στη Σόφια ανέδειξε τη Βουλγαρική Ορθόδοξη Εκκλησία από Εξαρχία σε Πατριαρχείο. Πατριάρχης εξελέγη ο Μητροπολίτης Πλόβντιβ Κύριλλος μετά από διακοπή 560 ετών. Τα επόμενα χρόνια το Βουλγαρικό Πατριαρχείο αναγνωρίστηκε από όλες τις ορθόδοξες εκκλησίες. Στις 27 Ιουλίου 1961 το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως αναγνώρισε τη βουλγαρική αδελφή εκκλησία.

Μετά την πτώση του Τάρνοβο υπό Οθωμανική κυριαρχία το 1393, η ανεξάρτητη βουλγαρική εκκλησία καταργήθηκε και υπήχθη στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως. Μόλις το 1870, υπό την πίεση των Βουλγάρων, ο σουλτάνος ​​Αμπντούλ Αζίζ εξέδωσε φιρμάνι για την ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας και η ανεξάρτητη βουλγαρική εκκλησία αποκαταστάθηκε.