Η Ρουσαλία Κίροβα γεννήθηκε το 1942 στο Σλίβεν. Η μητέρα της ήταν ανιψιά του μεγάλου βούλγαρου ζωγράφου Βλαντιμίρ Ντιμιτρόβ Μάιστορα ο οποίος είχε ζωγραφίσει και την μητέρα και την κόρη όταν ήταν μικρή. Νονά της Ρουσαλία ήταν η φιλάνθρωπη και αγαθοεργός Ντόνκα Πάπρικοβα. Η Ρουσαλία σπούδασε στο Εθνικό Σχολείο Χορού στην Σόφια και μετά την αποφοίτησή της το 1960 εργάστηκε ως σολίστ στην Όπερα του Πλόβντιβ. Την δέχτηκαν στην Μουσική Ακαδημία στην Σόφια να σπουδάσει πιάνο μα ο διευθυντής της Όπερας την έπεισε να αναχωρήσει για την Μόσχα όπου σπούδασε χορό στο Σχολείο Μπαλέτου στην Μόσχα, Παιδαγωγική χορού και Χορογραφία στο Κρατικό Ινστιτούτο Θεατρικής Τέχνης της Ρωσίας, και χόρευε στο Θέατρο Μπολσόι.

Τότε ήδη είχε γνωριστεί με τον έπειτα σύζυγό της, τον ζωγράφο Ντιμίταρ Κίροβ (1935-2008), που ήταν γνωστός με το παρατσούκλι Ντι Κίρο . Ο Ντιμίταρ ήταν γεννημένος στην Κωνσταντινούπολη. Μαθήτευσε κοντά στον καθηγητή Γκεόργκι Μπόγκντανοβ στην Ακαδημία Καλών Τεχνών στην Σόφια. Στο Πλόβντιβ έγινε φίλος με τον πιανίστα Γκεόργκι Κάνεβ ο οποίος αργότερα παντρεύτηκε την τότε κοπέλα του, την μπαλαρίνα Έλη Ιβανόβα, που επίσης εργαζόταν στην Όπερα της πόλης. Εκείνη είχε συμφωνήσει να ποζάρει για τον Κίροβ και πήρε μαζί της την φίλη της, την  Ρουσαλία.

Ο Κίροβ ζήτησε από την Ρουσαλία να του ποζάρει αλλά εκείνη δεν δέχτηκε λόγω της κακής φήμης των ζωγράφων. Συνέχισαν όμως να κάνουν παρέα. Όταν η Ρουσαλία έφυγε για την Μόσχα εκείνος δεν άντεξε, της εξέφρασε τα αισθήματά του και της ζήτησε να τον παντρευτεί. Η μητέρα της δεν τον ήθελε γιατί ήταν φτωχός αλλά ο πατέρας της καταλάβαινε τους νέους, κι εκείνος στα νιάτα του δεν ήταν πλούσιος. Μετά τον γάμο η Ρουσαλία γύρισε στην Μόσχα και ο ζωγράφος την περίμενε υπομονετικά να γυρίσει.

Η κοινή τους ζωή ήταν μποχέμικη. Στην αρχή εγκαταστάθηκαν σε ένα δωματιάκι στην Οικία Μουσείο «Νικόλα Νέντκοβιτς», στο παλιό Πλόβντιβ. Κάθε χρόνο πήγαιναν στο Παρίσι όπου ανήκαν σε ένα κύκλο διάσημων καλλιτεχνών. Είχαν φτάσει μέχρι και την Ιαπωνία. Στην πορεία βρήκαν δικό τους σπίτι ενώ το ατελιέ του ζωγράφου σήμερα φιλοξενεί μόνιμη έκθεση με τα έργα του. Στο Πλόβντιβ υπάρχει πλατεία «Ντιμίταρ Κίροβ». Πίνακές του υπάρχουν στο Ερμιτάζ της Ρωσίας, στο Βατικανό, στην Δρέσδη, στην Φουκουγιάμα, στο Παρίσι, στο Τμπίλισι και αλλού. Στο Πλόβντιβ υπάρχουν έργα του σε δημόσια θέα. Έχει λάβει μετάλλιο Κύριλλος και Μεθόδιος και ασημένιο μετάλλιο από τον Πάπα Ιωάννη Πάυλο Β΄. Του έχει απονεμηθεί βραβείο «Βλαντιμίρ Ντιμιτρόβ Μάιστορα», βραβείο «Ζλάτιου Μπγιατζίεβ», μεγάλο βραβείο Πλόβντιβ, βραβείο Σόφια, βραβείο Πλέβεν κ.ά. Με δική του πρωτοβουλία ιδρύθηκε στο Πλόβντιβ Εκθεσιακό Κέντρο Σϋγχρονης Τέχνης.

Η Ρουσαλία Κίροβα είχε ένα ατύχημα που της κόστισε την χορευτική της καριέρα. Περνούσε από κεντρικό σημείο όταν την τραυμάτισε μια άστοχη σφαίρα. Συνέχισε όμως να διδάσκει μπαλέτο στο Εθνικό Σχολείο Μουσικής και Θεατρικής Τέχνης στο Πλόβντιβ και χορογραφούσε τις παραστάσεις του μπαλέτου στην Όπερα της πόλης. Δημιούργησε Σχολή Μπαλέτου προς τον Συνδικαλιστικό Οίκο Πολιτισμού και το στούντιο μπαλέτου «Τερψιχόρα» προς το Κλαμπ των νεαρών καλλιτεχνικών και δημιουργικών διανοούμενων.  

Αν και ο Ντιμίταρ Κίροβ απεβίωσε πριν αρκετά χρόνια η σύζυγός του σημειώνει κάθε χρόνο τα γεννέθλιά του διοργανώνοντας έκθεση με έργα του. Σύντομα θα δούμε έργα του ζωγράφου για τα 90 χρόνια από την γέννησή του.

«Αισθάνομαι συνέχεια την παρουσία του Ντιμίταρ, λέει η Ρουσαλία. Εκείνος συνεχίζει να ζει και μέσα από τα έργα του. Έχει αφήσει πίσω του ανεπανάληπτες δημιουργίες μικρών και μεγάλων διαστάσεων, έχει και γλυπτά και μωσαϊκά και τοιχογραφίες. Ήμασταν ευτυχισμένοι μαζί, η σχέση μας ήταν δυνατή».

«Η σύζυγός μου η Ρουσαλία με ενέπνεε για όλα τα έργα που δημιούργησα από τότε που την συνάντησα, λέει ο Ντιμίταρ Κίροβ σε μια αρχειακή ηχογράφηση που φυλάσσεται στην ΒΕΡ. Χάρη στον πίνακα που ζωγράφισα «Η Ρουσαλία με τις τουτού (ειδικές κολαρισμένες φούστες μπαλέτου)» κέρδισα το βραβείο «Ζαχάρι Ζογκράφ» που είναι ένα από τα πιο επικυρωμένα βραβεία για τους ζωγράφους. Στα πορτραίτα μου μπορεί να μην βλέπετε ομοιότητα με το μοντέλο μα πάντα αναζητώ την πνευματική παρουσία ενός ανθρώπου. Μου παίρνει πολύ καιρό να ζωγραφίσω ένα πορτραίτο γιατί η μορφή ωριμάζει και σε μια στιγμή κάνω ένα άλμα, σωματικό και ψυχικό, μέχρι εκεί όπου μπορώ να φτάσω».

«Ο Ντιμίταρ ακόμα κι όταν του ποζάριζα δεν ζωγράφιζε ακριβώς εμένα, λέει η και η Ρουσαλία. Αλλά έχει αποθανατίσει την μορφή μου, το βλέμμα μου. Του έχω ποζάρει μόνο μια φορά αλλά ακόμα κι όταν ζωγράφιζε γιαπωνέζες πάλι έλεγε πως εμένα ζωγραφίζει. Είχα την τύχη να αντιλαμβάνεται την ομορφιά μου ακόμα κι όταν τα χρόνια πέρασαν».

Ο Κίροβ ήταν μέρος της Σχολής του Πλόβντιβ μαζί με τον Γκεόργκι Μποζίλοβ (Σλόνα που σημαίνει ελέφαντας), τον Έντσο Πιρόνκοβ, τον Ιωάν Λεβίεβ, τον Χρίστο Σεραφίμοβ που ήταν καινοτόμοι και είχαν αναμφίβολο ταλέντο και ας μην τους αποθέωναν οι τότε κριτικοί.

Κείμενο: Ντιάνα Τσανκόβα (από συνεντεύξεις της Μαρία Μίρα Χρίστοβα Πρόγραμμα «Χρίστο Μπότεβ» της ΒΕΡ, της Γκάλια Μίτεβα από την ΒΕΡ-Πλόβντιβ και βάση αρχειακής ηχογράφησης από το Αρχείο της ΒΕΡ)

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα