Στα τέλη της περασμένης εβδομάδας ο υπουργός Οικονομικών Ασέν Βασίλεφ παρουσίασε τις παραμέτρους του προϋπολογισμού για το 2024. Κατέστη σαφές ότι τα έσοδα του φετινού προϋπολογισμού δε θα εκπληρωθούν κατά 2,3 δισεκατομμύρια λέβα και τα έξοδα – κατά 1 δισεκατομμύριο λέβα. Έτσι το αναμενόμενο έλλειμμα αυξάνεται με πάνω από 1,2 δισεκατομμύρια λέβα έως 3% του ΑΕΠ, αλλά ο κρατικός προϋπολογισμός για το επόμενο έτος θα συμμορφωθεί εξ ολοκλήρου με τη φιλοδοξία της χώρας μας να ενταχθεί στην Ευρωζώνη από την 1^η Ιανουαρίου 2025. Γι’ αυτό προβλέπεται έλλειμμα του 3% (6,2 δισ. λέβα). Τα έσοδα αναμένεται να ανέλθουν στα 77,6% δισεκατομμύρια λέβα και τα έξοδα – στα 83,8 δισεκατομμύρια λέβα. Η προβλεπόμενη άνοδος της οικονομίας είναι 3,2%.

Ως προτεραιότητα του προϋπολογισμού ξεχωρίζουν τα εισοδήματα και η επενδυτική πολιτική. Προβλέπεται οι δαπάνες για υγεία να αυξηθούν κατά 1,1 δισεκατομμύρια λέβα, τέτοια που είναι η αύξηση του προϋπολογισμού του Εθνικού Ταμείου Υγείας.

Η προβλεπόμενη αύξηση των εισοδημάτων είναι υψηλότερη από τον ετήσιο πληθωρισμό, που προβλέπεται να είναι 4,8% και στα τέλη του 2023 αναμένεται να επιβραδυνθεί στο 3%.

Για την άμυνα της χώρας προορίζεται λίγο πάνα από 2% του ΑΕΠ, όπως απαιτούν οι κανόνες συμμετοχής στο ΝΑΤΟ.

«Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος ο προϋπολογισμός να βγει έξω από τα όρια του 3% ελλείμματος, επειδή αυτό θα ήταν πρόβλημα – σχολίασε σε συνέντευξη για τη ΒΕΡ ο πρωθυπουργός Νικολάι Ντένκοφ. – Τα έσοδα και τα έξοδα πρέπει να συζητούνται από εμπειρογνώμονες. Έχω δει πώς περνούν αυτές οι συζητήσεις. Συγκρούονται συμφέροντα, αλλά το τελικό αποτέλεσμα είναι καλό.»

Ο πρωθυπουργός διαβεβαίωσε ότι η κυβέρνηση δεν υποτιμά τις κεφαλαιακές δαπάνες και στον προϋπολογισμό του 2024 αυξάνονται κατά 12 δισεκατομμύρια λέβα. Ως αναληθείς χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός τους ισχυρισμούς ότι λείπουν κονδύλια για τους δήμους:

«Αυτοί οι πόροι όμως πρέπει να ψηφιστούν για τους δήμους όταν έχουν συγκεκριμένα σχέδια που θα είναι προς όφελος των πολιτών – επεσήμανε ο Ντένκοφ και επέστησε την προσοχή σε ένα θέμα που επίσης θίγει άμεσα τους πολίτες. – Θεωρούμε ότι οι πόροι για αύξηση των εισοδημάτων είναι εξαιρετικά σημαντικοί και δεν μπορεί κανείς να ζει στη χώρα μας, εάν είναι χαμηλοί. Το αποτέλεσμα από την πολιτική λιτότητας που εφαρμοζόταν 10 χρόνια από το GERB και τα κόμματα που το υποστήριζαν, είναι τέτοιο που η Βουλγαρία βρίσκεται στην ουρά στην ΕΕ ως προς τον κατώτατο μισθό και τα μέσα εισοδήματα. Θέλουμε να ξεπεράσουμε το πρόβλημα αυτό, γιατί δεν υπάρχει τρόπος να λύσουμε τη δημογραφική κρίση, εάν τα εισοδήματα των πολιτών είναι χαμηλά.»

Χρηματιστές και οικονομολόγοι στη χώρα μας όμως είναι σκεπτικοί ως προς τη σταθερότητα ενός τέτοιου προϋπολογισμού, σε περίπτωση που εγκριθεί.

«Παρατηρούμε έναν μηχανισμό εκπόνησης του προϋπολογισμού που βασίζεται σε αμοιβαίο εξαναγκασμό, μυστικές συμφωνίες και υπεράσπιση των συμφερόντων ορισμένων ομάδων που επιμένουν για φόρους ή για δαπάνες – είναι κατηγορηματικός ο χρηματιστής καθ. Γκάντσο Γκάντσεφ. – Ένας κρυφός τρόπος διαμόρφωσης προϋπολογισμού, που τελικά δεν έχει μακροπρόθεσμους στόχους.»

Ο εμπειρογνώμονας εξήγησε το μακροοικονομικό πλαίσιο, μέσα στο οποίο λειτουργεί η χώρα μας.

«Ο βασικός μας εταίρος Γερμανία βρίσκεται σε ύφεση. Από αυτό εξαρτώνται οι βουλγαρικές εξαγωγές και οικονομική ανάπτυξη. Δεν είναι σωστό η κυβέρνηση να κατηγορείται για την επιβράδυνση της ανάπτυξης ή για τον υψηλό πληθωρισμό. Το 90% των διαδικασιών καθορίζεται από έξω. Στις συνθήκες Νομισματικού Συμβουλίου δεν έχουμε πραγματικούς μηχανισμούς καταπολέμησης του πληθωρισμού. Εκ νέου πρόκειται για δημαγωγία.»

Ως τον πιο σοσιαλιστικό προϋπολογισμό στη νεότερη ιστορία της Βουλγαρίας χαρακτήρισε τον προϋπολογισμό για το 2024 ο οικονομολόγος Κούζμαν Ηλίεφ:

«Από πλευράς των εξόδων ο Ασέν Βασίλεφ εκπονεί ονειρεμένο από όλους προϋπολογισμό – πολλά για όλους. Στο σκέλος των εσόδων όμως υπάρχουν πολλές δυσκολίες για όσους δημιουργούν την προστιθέμενη αξία – θεωρεί ο Κούζμαν Ηλίεφ. Σύμφωνα με τα λόγια του «όταν αρχίσεις να χάνεις με πανικό τον προϋπολογισμό», επιβάλλεις «παράλογα φορολογικά και διοικητικά βάρη, με τα οποία να γεμίσεις το κρατικό ταμείο».

Όσον αφορά το έλλειμμα, ο Ηλίεφ σχολίασε:

«Βεβαίως, θα ανοίξει τεράστιο κενό. Φέτος άνοιξε κενό, αλλά και για το επόμενο χρόνο προβλέπουμε τεράστιο έλλειμμα. Δεν υπάρχει καμία λογική στην απόφαση αυτή.»

Αναμένεται το νομοσχέδιο για τον κρατικό προϋπολογισμό του 2024 να κατατεθεί για εξέταση στη Βουλή στις 14 Νοεμβρίου. Εάν και από ποιον θα υποστηριχθεί – πρόκειται να μάθουμε.

Επιμέλεια: Ιωάν Κόλεφ /από συνεντεύξεις της Ντιάνα Γιανκούλοβα και της Ντιάνα Ντόντσεβα από τη ΒΕΡ- «Χοριζόντ»/

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: BTA, BGNES, προσωπικό αρχείο