Η εκκλησία «Άγιος Νικόλαος «Θαυματουργός» βρίσκεται στο κέντρο της Σόφιας δίπλα στην Λέσχη Αξιωματικών. Άρχισε να χτίζεται, σε σχέδιο του ρώσου αρχιτέκτονα Μιχαήλ Πρεομπραζένσκι, στα τέλη του 19^ου αιώνα, στον περίγυρο της πρώην πρεσβείας της Αυτοκρατορίας της Ρωσίας που στέγαζε και την διπλωματική αποστολή της Σοβιετικής Ένωσης μέχρι το 1976.

Ο Άγιος Νικόλαος αγιάστηκε το 1914. H εικονογράφηση είναι έργο ομάδας καλλιτεχνών της οποίας ηγούταν ο Βασίλι Περμίνοβ που έχει κάνει και κάποιες από τις τοιχογραφίες στον καθεδρικό ναό «Άγιος Αλεξάνταρ Νέβσκι», δίπλα στην Βουλή. Η εκκλησία έχει 5 επίχρυσους τρούλους ενώ οι καμπάνες είναι δώρο του ρώσου αυτοκράτορα Νικολάου Β΄ (1894-1917). Μετά την ρώσικη επανάσταση (Οκτώβριος 1917) ο ναός έγινε καταφύγιο για τους ρώσους μετανάστες που διέφευγαν από τους διωγμούς κατά της αριστοκρατίας και των ιερωμένων. Το 1936 οι σοβιετικές αρχές παρέδωσαν τον ναό στην Βουλγάρικη ορθόδοξη Εκκλησία και η ρώσικη ενορία, με επικεφαλής τον αρχιεπίσκοπο Σεραφίμ Σομπόλεβ, εκδιώχθηκε στον ναό «Άγιος Νικόλαος Μύρων Λυκίας Θαυματουργού» στην οδό Καλογιάν, δίπλα στην Μητρόπολη. Μετά το 1947 η ρώσικη εκκλησία στην Βουλγαρία άρχισε να διοικείται από το πατριαρχείο της Μόσχας. Στην κρύπτη του ναού δίπλα στην λέσχη αξιωματικών βρίσκεται ο τάφος του Σεραφίμ Σομπόλεβ που αγιοποιήθηκε το 2016 και θεωρείται ότι τα λείψανά του είναι θαυματουργά.

• Τα θαύματα της Ρώσικης εκκλησιάς στη Σόφια επαναφέρουν την ελπίδα των πιστών

Τον Σεπτέμβριο του 2023 ο αρχιμανδρίτης της Ρώσικης Εκκλησίας στην Βουλγαρία, Βασιάν Ζμέεβ, εκδιώχθηκε μαζί με άλλους 2 λευκορώσους ιερωμένους από την Βουλγαρία με την κατηγορία της κατασκοπείας. Για λίγο η εκκλησία έκλεισε και υπήρξε έρευνα σχετικά με την ιδιοκτησία της αλλά ξανάνοιξε εφόσον η Ιερά Σύνοδος της Ρώσικης Ορθόδοξης Εκκλησίας διόρισε τον Οκτώβριο νέο διαχειριστή, τον πρωθιερέα Βλαντιμίρ Τίστσουκ (γεν. 1963),που ήταν πνευματικός στην Επαρχία της Ρώσικης Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Αυστρία και λειτουργούσεεπί 22 χρόνια στον ναό «Άγιος Νικόλαος» στην Βιέννη.

Ο Τίστσουκ είναι ιερέας όπως ήταν ο πατέρας του και ο παππούς του. Από μικρός μαζί με τους αδερφούς του λειτουργούσε στον ναό της γενέτειράς του, στην πόλη Βλαντιμίρ στην Ρωσία. Είναι μέλος των επονομαζόμενων «Λευκών Ιερέων» που παντρεύονται πριν να χειροτονηθούν. Όταν ήταν νέος στάλθηκε στην Νέα Υόρκη όπου λειτουργούσε στην εκκλησία «Άγιος Νικόλαος»10 χρόνια. Στις ΗΠΑ γεννήθηκαν τα δυο του παιδιά. Στην Βιέννη η σύζυγός του εργαζόταν ως παιδίατρος στο ρώσικο σχολείο και ο γιός του έγινε χειρούργος. Η κόρη του είναι βιοτεχνολόγος. Ο πατέρας του Τίστσουκ λειτουργούσε στην εκκλησία του «Αγίου Νικολάου» στην Σόφια την δεκαετία του ’70. Του πάτερ Βλαντιμίρ του λείπουν οι πιστοί από την εκκλησία στην Βιέννη αλλά είναι συγκινημένος από την υποδοχή των πιστών στην Βουλγαρία. Με έναν παράξενο τρόπο η αποστολές του μακριά από την πατρίδα του πάντα συνδέονται με εκκλησίες αφιερωμένες στον Άγιο Νικόλαο.

Όταν ήταν ιερέας στην Νέα Υόρκη στην εκκλησία τον επισκέφτηκε ένας παράξενος άνθρωπος που τον ρωτούσε για τον βίο του Αγίου Νικολάου. Αισθάνθηκε άσχημα που δεν ήξερε λεπτομέρειες και ανακάλυψε ότι γενικά δεν υπάρχουν πολλές πηγές για την ζωή του.

«Αυτό που είναι σίγουρο είναι ότι βοηθούσε όσους είχαν ανάγκη, λέει ο ιερέας. Ο Άγιος μπορεί να μην έχει αφήσει κηρύγματα αλλά μας έχει κληρονομήσει την καλοσύνη και την φιλευσπλαχνία του».

Μέχρι τώρα ο πάτερ Βλαντιμίρ σημείωνε την γιορτή του Αγίου Νικολάου 2 φορές τον χρόνο – με το Ιουλιανό ημερολόγιο στις 22 Μαΐου, που είναι η ημερομηνία όταν μετέφεραν τα ιερά του λείψανα στο Μπάρι της Ιταλίας και στις 19 Δεκεμβρίου όταν ο Άγιος απεβίωσε. Λόγω των διαφορών μεταξύ Ιουλιανού και Γρηγοριανού ημερολογίου στην Βουλγαρία ο Άγιος τιμάται 4 φορές και ο Βλαντιμίρ Τίστσουκ θα συνεχίσει αυτήν την παράδοση της ρώσικης εκκλησίας στην Σόφια.

«Θα συνεχίσουμε να γιορτάζουμε και με τα δυο ημερολόγια γιατί πρέπει να μπορούν να έρχονται όλοι οι άνθρωποι στην εκκλησία ανεξάρτητα από το με ποιο ημερολόγιο τιμούν τον Άγιο, λέει ο ιερωμένος. Οι πιστοί έρχονται στην εκκλησία και τις καθημερινές και το Σαββατοκύριακο και στις γιορτές και αυτό είναι το σημαντικό. Στην Βιέννη είχαμε παράδοση σ’ αυτήν την γιορτή να μοιράζουμε δώρα στα παιδιά που πίστευαν ότι τους τα στέλνει ο Άγιος Νικόλαος που για τους βόρειους λαούς αντιστοιχεί στον Άγιο Βασίλειο από την Καισαρεία. Μοιράζαμε σοκολάτες, φρούτα και μπορούμε να συνεχίσουμε να το κάνουμε κι εδώ».

Επιμέλεια και Μετάφραση: Αγάπη Γιορντανόβα

Φωτογραφίες: podvorie-sofia.bg, BGNES