Στο βουλγαρικό ημερολόγιο η Ημέρα του Αγίου Ιγνατίου /Ιγκνάζντεν/ είναι λαϊκή και εκκλησιαστική γιορτή που τιμάται από την Ορθόδοξη Εκκλησία στις 20 Δεκεμβρίου. Είναι αφιερωμένη στον Άγιο Ιγνάτιο τον Θεοφόρο, μαθητή του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου και Επίσκοπο Αντιοχείας, που μαρτύρησε για την Χριστιανική πίστη επί του Τραϊανού το 108 μετά Χριστόν.

Στα βουλγαρικά εδάφη ο ευαγγελικός θρύλος για τον Άγιο συνδυάζεται με τις λαϊκές δοξασίες και έθιμα γύρω από τις γιορτές που συνδέονται με το χειμερινό ηλιοστάσιο και την αρχή της μετάβασης μεταξύ του νέου και του παλιού χρόνου. Με την έννοια αυτή είναι και η ειδική προσοχή που οι οικοδεσπότες δίνουν στον  πρώτο επισκέπτη που μπαίνει στο σπίτι τους αυτή την ημέρα.

Σύμφωνα με τα λόγια του Ηλία Βάλεφ, διδάκτορος εθνολογίας και γενικού βοηθού καθηγητή στο Ινστιτούτο Εθνογραφίας και Λαογραφίας της Βουλγαρικής Ακαδημίας Επιστημών, η Ημέρα του Αγίου Ιγνατίου σχετίζεται με ενδιαφέρουσες δοξασίες γύρω από τον πρώτο επισκέπτη που περάσει το κατώφλι του σπιτιού, τον λεγόμενο «πολάζνικ»:

«Το πρωί συνήθως η νοικοκυρά σηκώνεται νωρίς, για να καθαρίσει και να ετοιμάσει το σπίτι για τον πρώτο επισκέπτη – λέει ο εθνολόγος. Από τον πρώτο επισκέπτη του σπιτιού εξαρτάται και πώς θα είναι το Νέο Έτος. Ενδιαφέρον γεγονός όμως είναι ότι αυτή την ημέρα αποφεύγονται οι επισκέψεις. Εξαρτάται πολύ πώς η οικοδέσποινα αντιλαμβάνεται τον επισκέπτη και τι θεωρεί ο ίδιος ο επισκέπτης για το σπίτι, όπου πηγαίνει. Σύμφωνα με το έθιμο, προσκαλείται εύπορος άνθρωπος, με ευτυχισμένη ζωή, που έχει καλή υγεία, ευτυχία και ευημερία, για να φέρει με τον ερχομό του ευημερία και στο σπίτι, στο οποίο μπαίνει. Πολύ ωραίο είναι και παιδί να περάσει το κατώφλι του σπιτιού. Λόγω της αγνότητάς του είναι ιδιαίτερα αναμενόμενος επισκέπτης.»

Ο Ηλία Βάλεφ υπενθυμίζει το ευαγγέλιο και τα λόγια του Χριστού, ο οποίος προειδοποιεί τους μαθητές του να γίνουν αγνοί και καλοπροαίρετοι σαν το παιδί, για να μπουν στο Βασίλειο του Θεού. «Ο Άγιος Ιγνάτιος στην ουσία είναι το παιδί που ο Χριστός βάζει στα γόνατά του», επισημαίνει ο ερευνητής. Στη σχέση αυτή είναι και η λαϊκή πεποίθηση ότι το παιδί, που δεν έχει πίσω σκέψεις σαν τους μεγάλους, θυμίζει τον Άγιο Ιγνάτιο τον Θεοφόρο, που τιμάται την ημέρα αυτή. «Γι’ αυτό είναι ο καλύτερος επισκέπτης», αναφέρει ο Ηλία Βάλεφ.

«Στην πραγματικότητα στο παρελθόν οι πρόγονοί μας ίσως πίστευαν περισσότερο και ήταν προληπτικοί σε έναν η άλλο βαθμό. Οι τελετές ακολουθούσαν την καθημερινότητα και τη γύρω πραγματικότητα – μέσω της γεωργίας, της κτηνοτροφίας, του βιοπορισμού. Σήμερα στο εμπορικό κόσμο, στον οποίο ζούμε, η πίστη είναι διαστρεβλωμένη. Τηρούμε ίσως μόνο το ορατό μέρος των τελετών, χωρίς να συνειδητοποιούμε γιατί ακριβώς το κάνουμε. Είναι ωραία να το σκεφθούμε. Η πίστη γενικά είναι δύσκολο να εξηγηθεί. Γι’ αυτό είναι καλά να διαβάζουμε και να συνειδητοποιούμε τα όσα διαβάζουμε. Εμείς, σαν Χριστιανοί, είναι σημαντικό να καθαρίσουμε τις καρδιές μας. Τέτοιο είναι το νόημα της νηστείας και του λιτού νηστίσιμου δείπνου την Ημέρα του Αγίου Ιγνατίου – να προετοιμαστούμε για τα φωτεινά Χριστούγεννα.»

Δείτε επίσης: 

• Ο πρώτος επισκέπτης την Ημέρα του Αγίου Ιγνατίου ευλογεί το σπίτι μας
• Την Ημέρα του Αγίου Ιγνατίου οι καλαντιστές αρχίζουν τις προετοιμασίες για τα Χριστούγεννα 

• Τα τελετουργικά ψωμιά από την Ημέρα του Αγίου Ιγνατίου ως τα Χριστούγεννα
  

Μετάφραση: Ντενίτσα Σοκόλοβα 

Φωτογραφίες: pravoslavieto.com, BTA, Περιφερειακά συμβουλευτικά και Ενημερωτικά Κέντρα «Μορφωτικοί σύλλογοι» - Σιλίστρα, Μορφωτικός Σύλλογος «Αναγέννηση» - χωριό Σίτοβο