Ο Επίσκοπος Πέταρ Μπόγκνταν είναι αναμφισβήτητο φαινόμενο της εποχής του, είπε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Ρούμεν Ράντεφ κατά την παρουσίαση της φωτοτυπικής αναπαραγωγής του χειρογράφου «Για την αρχαιότητα της πατρικής γης και για τα βουλγαρικά έργα» στην Αίθουσα Εθνόσημου του προεδρικού θεσμού. Σήμερα με ιδιαίτερη συγκίνηση αγγίζουμε το έργο του, επεσήμανε ο Ράντεφ. Το χειρόγραφο είναι η πρώτη ιστορική διατριβή στη νεότερη εποχή, αφιερωμένη στη Βουλγαρία. Γράφθηκε στα λατινικά και ολοκληρώθηκε το 1667. Μέσα σε 200 σελίδες το βιβλίο δείχνει το χριστιανικό παρελθόν και παρόν των βουλγαρικών εδαφών. Έχει σκοπό να κινητοποιήσει υποστήριξη στην τότε Ευρώπη για την απελευθέρωση της Βουλγαρίας από οθωμανική κυριαρχία. Η ιστορία για μεγάλο χρονικό διάστημα θεωρούταν χαμένη. Το μόνο γνωστό μέχρι τώρα αντίτυπο βρέθηκε από την καθ. διδάκτορα Λίλια Ηλίεβα το 2017. Είναι μέρος της συλλογής του μαρκήσιου Καμπόρι στη Βιβλιοθήκη Estense Universitaria της πόλης Μόντενα.

Από τις 22 Μαΐου μέχρι τις 22 Σεπτεμβρίου το αντίτυπο της Διατριβής μπορεί να ειδωθεί στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο.