Λέει ότι δεν αισθάνεται ξένος στη Βουλγαρία εδώ και πολύ καιρό. Εδώ είναι το σπίτι του, έμαθε βουλγαρικά και, όπως οι περισσότεροι συμπατριώτες μας, παρακολουθεί την πολιτική κατάσταση στη χώρα. Αλλά το μεγαλύτερο πάθος του, αυτό που γεμίζει τις μέρες του με φως και νόημα, είναι τα παλιά βουλγαρικά χαλιά. Ο Ολλανδός Γιάκομπ βαν Μπέιλεν ζει στη Βουλγαρία για σχεδόν 16 χρόνια. Είναι συλλέκτης και περήφανος ιδιοκτήτης πάνω από 900 αυθεντικών χαλιών από όλη τη χώρα. Πρόσφατα, μερικά από αυτά παρουσιάστηκαν σε ειδική έκθεση στο Παρίσι, που διοργάνωσε το Βουλγαρικό Πολιτιστικό Ινστιτούτο.

«Ήμουν πολύ χαρούμενος που για πρώτη φορά τα χαλιά μου συμμετείχαν σε έκθεση εκτός Βουλγαρίας. 60 από τα χαλιά μου εκτέθηκαν στο Παρίσι, αλλά οι διοργανωτές μου ζήτησαν να μιλήσω και για χαλιά από λιγότερο γνωστές περιοχές της Βουλγαρίας. Έτσι η έκθεση επίσης περιελάμβανε το βιβλίο μου, στο οποίο παρουσιάζω 87 χαλιά με λεπτομερείς περιγραφές μοτίβων και παραδόσεων κ.λπ. Είναι στα αγγλικά και στα γαλλικά. Από όσο ξέρω, αυτή είναι η πρώτη έκδοση για το θέμα γραμμένο σε ξένη γλώσσα», λέει ο συλλέκτης.

Λέει ότι ήταν πάντα λάτρης της λαογραφίας μας. Γι’ αυτό, εργάστηκε επίσης ως χορογράφος για βουλγαρικά, ρουμανικά και ουγγρικά σύνολα παραδοσιακών χορών. Είναι επίσης ο ιδρυτής της χορωδίας Τσούμπριτσα στο Άμστερνταμ – μιας από τις πιο παλιές βουλγαρικές φολκλορικές χορωδίες εκτός της χώρας μας. Παραδέχεται ότι ένας από τους λόγους που μετακόμισε στη Βουλγαρία είναι ότι στη χώρα μας η πολιτιστική κληρονομιά συνυπάρχει με τις ζωντανές παραδόσεις. Το 2007, ο Ολλανδός εγκαταστάθηκε στην πόλη Κότελ, όπου απέκτησε ένα μεγάλο ξύλινο σπίτι κοντά στο Εθνογραφικό Μουσείο:

«Αποφάσισα να διακοσμήσω και τα 8 δωμάτιά μου και τους διαδρόμους με πολύ όμορφα χαλιά του Κότελ, όπως υπαγορεύει η παράδοση. Και οι άνθρωποι, συνειδητοποιώντας ότι είχα την τάση να αγοράζω τα χαλιά τους, άρχισαν να έρχονται και να μου τα προσφέρουν. Με τον καιρό σε κάθε δωμάτιο είχα 3, 4 ακόμη και 5 χαλιά το ένα πάνω στο άλλο. Έτσι ξεκίνησε το ενδιαφέρον μου για την βουλγαρική παράδοση χαλιών, διαβάζοντας επιστημονική βιβλιογραφία και ψάχνοντας για παλιά δείγματα όχι μόνο από το Κότελ, αλλά και από το Τσίπροβτσι και άλλα μέρη της Βουλγαρίας. Σε ένα από τα ταξίδια μου στην Τουρκία, κοντά στην πόλη Ικόνιο, βρήκα μια μεγάλη ποσότητα χαλιών αντίκες από την Τσίπροβτσκι. Είχα την τύχη να αποκτήσω ανεκτίμητα δείγματα και να τα φέρω πίσω στη χώρα καταγωγής τους» θυμάται ο συλλέκτης.

Εκτός από χαλιά και φολκλόρ, ο Γιάκομπτ γοητεύεται και από τη βουλγαρική φύση. Έχει διασχίσει τα περισσότερα βουλγαρικά βουνά. Ασχολήθηκε μάλιστα για ένα διάστημα με τις τουριστικές επιχειρήσεις:

«Τα πρώτα χρόνια είχα και τη δική μου εταιρεία για πολιτιστικό και οικολογικό τουρισμό. Ξεναγούσα ομάδες, κυρίως ξένους, μερικές φορές Βούλγαρους, στα βουνά γύρω από το Κότελ που ξέρω από έξω. Τους έδειχνα το Κότελ, το Ζέραβνα και τα γύρω φυσικά χαρακτηριστικά.» λέει ο Γιάκομπ.

Ωστόσο, οι χειμώνες στο Κότελ είναι σκληροί και μετά από χρόνια εκεί, ο Ολλανδός χρειαζόταν ευκολότερη πρόσβαση σε ιατρικές και άλλες υπηρεσίες. Γι’ αυτό, πριν από λίγο καιρό μετακόμισε στο Βελίκο Τάρνοβο, όπου συμμετέχει ενεργά στη δημόσια ζωή.

Κείμενο: Βενέτα Νικόλοβα

Μετάφραση: Άιλιν Τόπλεβα