«Σσς…είναι καιρός για κινηματογράφο» - αυτό είναι το σύνθημα, με το οποίο τις επόμενες δύο εβδομάδες η Σόφια μετατρέπεται σε κινηματογραφική πρωτεύουσα της Βουλγαρίας. Η 29-τη έκδοση του μεγαλύτερου Διεθνούς κινηματογραφικού φόρουμ στα Βαλκάνια – του Διεθνούς φιλμ φεστ της Σόφιας, άρχισε στις 13 Μαρτίου στην αίθουσα 1 του Εθνικού μεγάρου του πολιτισμού με την προβολή της νεότερης ταινίας του σκηνοθέτη Σβετοσλάβ Οβτσάροβ «Στοίχημα», συμπαραγωγής μεταξύ Βουλγαρίας και Ρουμανίας. Το επίσημο πρόγραμμα φέτος συνεχίζεται έως τις 31 Μαρτίου και περιλαμβάνει 171 καλλιτεχνικές ταινίες μεγάλου μήκους, ντοκιμαντέρ, κινούμενων σχεδίων, καθώς και 20 ταινίες μικρού μήκους από 58 κράτη 5 ηπείρων.

Το γεγονός, το οποίο κάνει μεγαλύτερη εντύπωση στην 29-τη έκδοση του φεστιβάλ, είναι η παρουσία βουλγαρικού κινηματογράφου, λέει ο διευθυντής του Στέφαν Κιτάνοβ στην Σβετοσλάβα Κούμανοβα από την ΒΕΡ. Πάνω από 60 ταινίες είναι βουλγαρικές. Κάτι τέτοιο συμβαίνει για πρώτη φορά. Από αυτές τις 60 ταινίες η πρεμιέρα των 50 θα είναι στο φεστιβάλ της Σόφιας. Θα χαρώ πολύ να γεμίσουμε τις αίθουσες και να βλέπουμε βουλγαρικές ταινίες στα συμφραζόμενα  πολλών άλλων διεθνών κινηματογραφικών έργων. – αυτή η ευκαιρία είναι πολύ σημαντική, επειδή τότε μπορούμε να τις συγκρίνουμε με τις υπόλοιπες. Ειδή, όπως πάντα, εδώ θα παρουσιαστεί το καλύτερο παγκόσμιο σινεμά, υπόσχεται ο Στέφαν Κιτάνοβ.

Τα θέματα είναι ποικίλα – από ιστορικές υποθέσεις μέχρι επίκαιρα ζητήματα της Ζωής, που ζούμε σήμερα, προσθέτει ο Κιτάνοβ. Στα επίσημα εγκαίνια στο Εθνικό μέγαρο του πολιτισμού θα απονεμηθούν δύο πλακέτες, έργο του καταξιωμένου γλύπτη Γκεόργκι Τσαπκάνοβ-Τσάπα, που αποτελούν το Βραβείο Σόφιας του Δήμου της πρωτεύουσας για συνεισφοράστην κινηματογραφική τέχνη. Η διάκριση εγχειρίζεται σε έναν από τους πιο διάσημους Βούλγαρους ηθοποιούς και στον θρυλικό Κροάτη σκηνοθέτη Ράϊκο Γκάρλιτς, ο οποίος είναι ειδικός φιλοξενούμενος στο φεστιβάλ. Ο ίδιος θα παρουσιάσει μερικά από τα καλύτερα έργα του.

Το ειδικό βραβείο του Σόφια φιλμ φεστ θα απονεμηθεί  στον σκηνοθέτη Κώστα Μπίκοβ, ο οποίος αφιέρωσε πάνω από 5 δεκαετίες στην μαγεία του κινηματογράφου, καθώς και σε δύο ξένους σκηνοθέτες, που άφησαν σημαντικά ίχνη στον ευρωπαϊκό κινηματογράφο – τον Τσέχο Μπόχνταν Σλάμα και τον Ούγγρο Σάμπολτς Χάϊντου. Οι δύο άνδρες θα παρουσιάσουν προσωπικά στο βουλγαρικό κοινό τα νεότερα φιλμ τους.

Για 23-τη φορά η διεθνή ελλανόδικη θα καθορίσει τους κατόχους του Μεγάλου βραβείου για πρώτη ή για δεύτερη καλλιτεχνική ταινία – «Σόφια – πόλη του κινηματογράφου», το οποίο εξασφαλίζεται από τον Δήμο Σόφιας. Πρόεδρος της ελλανόδικης είναι η Γαλλίδα σκηνοθέτρια Πατρίσια Μαζουϊ.

Το διαγωνιστικό πρόγραμμα περιλαμβάνει 12 ταινίες, αφού για πρώτη φορά τρεις από αυτές είναι βουλγαρικοί τίτλοι – «Σάρκα» (Flesh) του σκηνοθέτη Ντιμίταρ Στογιάνοβιτς και δύο συμπαραγωγές της Βουλγαρίας και της Ιταλίας: «Νηνεμία» (Windless) με σκηνοθέτη τον Πάβελ Βεσνάκοβ και «Πακέτο αιωνιότητας» (Eternity package) με σκηνοθέτη την Μαγκνταλένα Ιλίεβα.

Μία από τις περιμιέρες στο πρόγραμμα ντοκιμαντέρ του φεστιβάλ είναι η ταινία μεγάλου μήκους «Ηθοποιοί για παιδιά»  της παραγωγού και σκηνοθέτριας Ελένα Παναγιότοβα. Το έργο είναι αφιερωμένο στο ομώνυμο θεατρικό πρόγραμμα για παιδιά σε μειονεκτική θέση και ορφανούς νέους, το οποίο ξεκίνησε από την Ροδόπη και έφτασε στη Κένυα χάρη σε μικρή ομάδα Βούλγαρων ηθοποιών και την πίστη τους, ότι η τέχνη θεραπεύει και στηρίζει. Το πρόγραμμα, που ενοποιεί ομάδα 300^ων ηθοποιών από τέσσερεις ηπείρους, υπήρχε ολόκληρα 12 χρόνια και το Ράδιο Βουλγαρία συνεχώς κάλυπτε τις εκδηλώσεις του. Στις 16 Μαρτίου στις 14.00 στην αίθουσα «Λιουμιέρ» θα είναι η πρώτη προβολή του ντοκιμαντέρ «Ηθοποιοί για παιδιά».

«Στο ντοκιμαντέρ προβάλουμε συνεντεύξεις με διάφορους ανθρώπους από διάφορες ηπείρους, που ήταν κατά κάποιο τρόπο δεσμευμένοι με το πρόγραμμα στην περίοδο της λειτουργίας του. Συμμερίζονται τις εντυπώσεις τους για αυτό, χαρακτηρίζοντάς το γεγονός, το οποίο αλλάζει την ζωή. Στο φιλμ γίνεται λόγος και για κάτι πολύ σημαντικό – για την σπουδαία θέση, που καταλαμβάνει η τέχνη στην ζωή του κάθε ανθρώπου».

«Πέρα από την καλλιτεχνική και την ανθρώπινη αξία του, το ντοκιμαντέρ «Ηθοποιοί για παιδιά» μπορεί να είναι μέσο για την πρόκληση διαλόγου μεταξύ των διάφορων κρατικών, εκπαιδευτικών και νομοθετικών θεσμών για την σημασία της τέχνης στην βουλγαρική εκπαίδιευση. Εκτός αυτού, σήμερα περισσότερο από ποτέ, έχουμε ανάγκη από συναντήσεις με τον άλλο, με τον διαφορετικό», λέει η Ελένα Παναγιότοβα.

«Είναι πολύ σημαντική η συνάντηση με τον άλλο, μέσω της οποίας να γνωρίσεις και τον εαυτό σου, είναι  πεπεισμένη η Ελένα Παναγιότοβα. Και στο έργο επιδείχνουμε πώς παιδιά σε μειονεκτική θέση ενσωματώνονται στην κοινωνία και σήμερα είναι εξαιρετικά πετυχημένοι νέοι, απλώς επειδή πέρασαν από αυτό το πρόγραμμα, όπου, αντιμετωπίζοντας την πολυπολιτισμικότητα μέσων των παραμυθιών και των ανθρώπων, που συνάντησαν, κατάλαβαν ποιοι είναι και ότι να είσαι διαφορετικός είναι κάτι το φυσιολογικό.»

Μετάφραση: Σβέτλα Τόντοροβα

Φωτογραφίες: προσωπικό αρχείο, Ράδιο Σοφια, BGNES, Sofia Film Fest