Στις 16 Νοεμβρίου, στις 19:30, στον καθολικό Καθεδρικό Ναό του Αγίου Ιωσήφ στη Σόφια θα λάβει χώρα συναυλία με μουσική του μπαρόκ, αφιερωμένη στην γιορτή της προστάτιδας της εκκλησιαστικής μουσικής – της Αγίας Μάρτυρος Καικιλίας /Σεσίλιας/ της Ρώμης. Η συναυλία «Cantantibus organis» είναι μέρος μιας σειράς γεγονότων, διοργανωμένων από το Ίδρυμα Concerto Antico εις μνήμη του Γιάνκο Μαρίνοφ (1975-2025), βιρτουόζου πιανίστα, οργανίστα, ερευνητή της παλαιάς μουσικής. Η επόμενη συναυλία – «Οι μαχόμενες βασίλισσες» προγραμματίζεται για τα τέλη Δεκεμβρίου.

«Είναι η πρώτη συναυλία, που κάνουμε χωρίς τον αγαπητό φίλο και συνάδελφό μας Γιάνκο Μαρίνοφ», λέει η Στανισλάβα Γκεοργκίεβα, οργανίστρια, πιανίστρια και μακροχρόνια βοηθός του. – Πρόκειται για μια παράδοση που δημιουργήθηκε χάρη στον ίδιο στην καθολική εκκλησία. Η ευθύνη μας είναι και μεγαλύτερη, γιατί το κοινό έχει ήδη καλλιεργημένο γούστο για τη μουσική και πολύ μεγάλες προσδοκίες».

Στη συναυλία, αφιερωμένη στην Αγία του 3^ου αιώνα, συμπεριλαμβάνονται έργα που συνδέονται με τη μνήμη της, η οποία τιμάται στις 22 Νοεμβρίου. Τον 16^ο αιώνα υπήρχαν ολόκληρες μουσικές κοινότητες – στη Ρώμη και το Λονδίνο, που τιμούσαν την γιορτή της και της αφιέρωναν ωδές. Είναι γνωστή και ένα θρησκευτικό μουσικό έργο, που γράφθηκε από κοινού από 7 συνθέτες.

«Υπάρχουν διάφορες έρευνες, που αναζητούν με τι τρόπο η Αγία Καικιλία συνδέεται ακριβώς με τη μουσική – η Αγία είναι γνωστή ως προστάτιδα της εκκλησιαστικής μουσικής και των εκκλησιαστικών μουσικών. Στο έργο «Τα βάσανα της Αγίας Καικιλίας περιγράφονται λεπτομερώς η ζωή και οι αρετές της. Την ημέρα του γάμου της, εκείνη στράφηκε με προσευχή στον Θεό, για να διατηρήσει την καρδιά και το σώμα της αγνές. Και στην ουσία αναφέρεται ότι τραγουδούσε από την καρδιά της προς τον Θεό, ενώ τα μουσικά όργανα έπαιζαν cantantibus organis. Το ενδιαφέρον είναι ότι πολλοί συνθέτες στρέφονται ακριβώς στα λόγια αυτά, στα οποία βασίζονται διάφορα θρησκευτικά έργα.

Ένα από τα έργα αυτά – του Λούκα Μαρέντσιο, συμπεριλαμβάνεται στο πρόγραμμα της συναυλίας, μαζί με έργα του Μπαχ, του Χέντελ (Ωδή για την Ημέρα της Αγίας Καικιλίας - Cecilia, volgi un sguardo), του Πέρσελ, του Μπουξτεχούντε, του Ταρκουίνο Μερούλα, άρια της καντάτας «Θρύλος για την Αγία Καικιλίας» του Ιούλιους Μπενεντίκτ. Ερμηνευτές είναι μουσικοί, που συμμετείχαν στην πορεία των χρονών σε συναυλίες μαζί με τον Γιάνκο Μαρίνοφ – η Στανισλάβα Γκεοργκίεβα – τσέμπαλο και εκκλησιαστικό όργανο, η σοπράνο Αναστασία Αλτούχοβα, ο μπάσος Γκεόργκι Μπέικοφ, καθώς και συγκρότημα εγχόρδων: η Άνα Ιβανόβα – βιολί, η Κάτια Βάλεβα – βιόλα, η Κατερίνα Ντάτσεβα – βιόλα και η Βέσελα Νταρβάροβα – βιολοντσέλο.

«Οι μαχόμενες βασίλισσες» είναι η επόμενη συναυλία, που οι μουσικοί θα ερμηνεύσουν στις 29 Δεκεμβρίου στη Μουσική Ακαδημία «Καθ. Πάντσο Βλαντιγκέροφ» στη Σόφια με την υποστήριξη του Ιταλικού Πολιτιστικού Ινστιτούτου. Δημιουργός της αντίληψης για τη συναυλία, που σχεδιάζεται ως μέρος μιας σειράς μπαρόκ, είναι ο Γιάνκο Μαρίνοφ.

«Παρουσιάζεται ο δημιουργικός ανταγωνισμός ανάμεσά σε δύο ντίβες της όπερας, που τραγουδούσαν στις αρχές του 18^ου αιώνα – τη Φαουστίνα Μπορντόνι και τη Φραντσέσκα Κουτσόνι. Ήταν πολύ διαφορετικές μεταξύ τους. Για παράδειγμα, οι συνθέτες προτιμούσαν τη σοπράνο Κουτσόνι στις λυρικές άριες, ενώ η Μπορντόνι ήταν μετζοσοπράνο. Ανταγωνίζονταν για την αγάπη του κοινού. Στην πραγματικότητα τότε το κοινό συγκινούταν πολύ για όλα αυτά και σε μια πρεμιέρα όπερας έγιναν ακόμη αναταραχές. Στο πρόγραμμα της συναυλίας μας θα συμπεριληφθούν έργα που σχετίζονται με τις βιογραφίες τους - του Χέντελ, του Χάσε και του Πόρπορα.»

Οι συναυλίες συνδιοργανώθηκαν από το Ίδρυμα Concerto Antico, το οποίο ιδρύθηκε εις μνήμη του Γιάνκο Μαρίνοφ, ο οποίος ήταν όχι μόνο οργανίστας και πιανίστας, αλλά ασχολούταν με μουσική παλαιογραφία, μελετούσε τις πεταλούδες, συμμετείχε σε προγράμματα αποκατάστασης του πληθυσμού απειλούμενων ειδών και ενδιαφερόταν για μικροβιολογία.

«Μερικοί φίλοι του Γιάνκο αποφασίσαμε να οργανώσουμε ίδρυμα, για να προσπαθήσουμε να συνεχίσουμε τις δραστηριότητες, που άρχισε εκείνος – λέει ο πρόεδρος του ιδρύματος καθ. Γκεόργκι Βαϊσίλοφ. – Ελπίζουμε αυτό να μας βοηθήσει να εκπληρώσουμε τουλάχιστον ενός μέρους των δραστηριοτήτων αυτών στο μέλλον. Μέσω της Στανισλάβα Γκεοργκίεβα ακολουθούμε την κατεύθυνση των μουσικών ενδιαφερόντων του, αλλά για τους άλλους τομείς των ευρέων ενδιαφερόντων του θα αναζητούμε άλλες δυνατότητες.»

Το όνομα του ιδρύματος - Concerto Antico, παραπέμπει στο σύνολο παλαιάς μουσικής, το οποίο ιδρύθηκε από τον Γιάνκο Μαρίνοφ το 2000. Η σύνθεση του συγκροτήματος αλλάζει, αλλά στη βάση του ήταν πάντα ο ιδρυτής του, ο οποίος συμμετείχε ως οργανίστας, τσεμπαλίστας και βεβαίως – με τις δημιουργικές αντιλήψεις του.

«Τον γνωρίζω ήδη από τα φοιτητικά μας χρόνια στην Ακαδημία, όταν ήμασταν στην τάξη της καθ. Νέβα Κράστεβα, και μπορώ να πω ότι μου έδωσε εξαιρετικά πολλά για την ανάπτυξή μου ως μουσικού εκκλησιαστικού οργάνου. Ήταν προσωπικότητα με πράγματι απέραντες δυνατότητες, που με τον καλύτερο τρόπο κατόρθωνε να συγκεντρώσει σε όλες τις δραστηριότητές, με τις οποίες ασχολούταν – την ερευνητική και την ερμηνευτική δραστηριότητά του, την οργάνωση διάφορων μουσικών πρότζεκτ – τόσο για ερμηνεία μουσικής, όσο για ψηφιοποίηση μουσικών χειρόγραφων. Είχε εμπεριστατωμένες αναζητήσεις, που, απ’ όσα ξέρω, είχαν αρχίσει ήδη κατά τα χρόνια στο μουσικό σχολείο και αργότερα εξακολούθησαν να εμβαθύνουν. Μπορούμε να πούμε ότι η τεχνική, που εισήχθη για πρώτη φορά από τον Λιστ, τον Μπουζόνι και τον Αλκάνι, αναπτύχθηκε από τον ίδιο με τον δικό του τρόπο και χάρη σε αυτό κατόρθωνε να πετύχει πράγματι γλαφυρή ερμηνεία πολύ δύσκολων έργων πιάνου. Είχαμε το προνόμιο να είμαστε κοντά του και να παραβρισκόμαστε σε όλες αυτές τις συναυλίες, που ήταν πραγματικό γεγονός, κάτι εξαιρετικό.»

Μετάφραση και δημοσίευση: Ντενίτσα Σοκόλοβα

Φωτογραφίες: Καθεδρικός Ναός του Αγίου Ιωσήφ, προσωπικό αρχείο, bogonosci.bg, BulFoto