“Njerëzit thonë se leshi ka një vibracion të mirë dhe prekja me dorë vepron në mënyrë qetësuese” - shpjegon Mariana Popova

“Dëshirojmë ta kthejmë jo vetëm si një kujtim, por ta përdorim, sepse vetë materiali është unik – thotë Mariana Popova nga Qendra për studim dhe mbështetje të arteve aplikative. – Ai mund të punohet me shumë fantazi. Shumë interesant është vetë procesi i ngjyrosjes së leshit. Prej plisi mund të bëhen shumë gjëra – qilima, veshje, shapka, çanta. Ka një interes të madh nga ana e të rinjve. Në Akademinë e Arteve organizohen kurse për studentët nga specialiteti “Tekstil”. Kurset janë shumë të dobishme për ata që merren me modë, sepse me këtë teknikë mund të krijohen gjëra shumë interesante.”

Vitet e fundit kjo teknikë e përpunimit të tekstilit bëhet hobi dhe terapi antistres në Evropë dhe te ne. Njerëzit thonë se leshi ka një vibracion të mirë dhe prekja me dorë vepron në mënyrë qetësuese, shpjegon Mariana Popova. Për ta popullarizuar këtë zanat të harruar, Mariana dhe kolegët e saj organizojnë demonstrime në galerinë e Qendrës për studim dhe mbështetje të arteve aplikative. Në atelienë e saj Mariana organizon kurse. A janë të nevojshme aftësi speciale?

“Po të ketë dëshirë, gjithçka mund të bëhet – është e bindur Mariana. – Duhet të keni durim që ta ndieni materialin. Kjo është më e rëndësishmja. Me punën krijohen aftësitë për të bërë forma më të ndërlikuara. Kur bëjmë qilima duhet të punojmë me më shumë vëmendje, duke bërë ornamentet. Gjërat bëhen ngadalë, kërkohet më shumë forcë për të ngjeshur leshin, por kjo është një punë e këndshme dhe në të vërtetë të liron nga stresi. Përveç kësaj nuk përdoren lëndë kimike. Duhet të kemi vetëm lesh, sapun dhe ujë. Interesi ndaj kësaj teknike të vjetër po kthehet, sepse ajo jep shumë mundësi.”

Mariana merret me përpunimin artistik të metalit, por me idenë për rilindjen e zanateve të vjetra, filloi të bënte dhe gjëra të ndryshme prej plisi. Një interes shumë të madh gëzojnë plastikët e saj nga seria “Të dashuruar”, si edhe sharzhet e politikanëve.

“Posaçërisht për krijimin e figurave, duhet t’u japësh jetë që të mos jenë vetëm një top leshi me sy dhe veshë. Duhet të kenë një shikim, një lëvizje, një humor – thotë Mariana. – Fatkeqësisht në letërsi nuk ka shumë informacion për plisin. Prandaj varianti që të ruhet si zanat është të transmetohet brez pas brezi. Unë e kam mësuar vajzën time, si edhe shumë njerëz të tjerë. Prandaj bëjmë dhe demonstrimet. Sa më shumë njerëz e shohin zanatin dhe dinë për të, kaq më të mëdha janë shanset që ai të ruhet. Përpiqem gjithashtu jo vetëm të përsëris format tradicionale si festja dhe trasta e bariut, por të bëj dhe forma të reja, karakteristike për modën e tanishme.”

Përgatiti në shqip: Ekaterina Tarpomanova