Arsimi – një themel për prosperitet individual dhe kombëtar

botuar më 11-10-20 1.59.MD

“Traditat nuk janë këto të cilat ishin” – kjo shprehje e njohur mund t’i përkasë asaj e cila ngjan me arsimin bullgar sot. Traditat e mira dhe fryma rilindëse në shekullin e tanishëm duken si kategori historike. Vazhdojmë t’u gëzohemi sukseseve të bullgarëve të rinj, të cilët fitojnë vendet e para në olimpiadat e matematikës, fizikës ose dhe të informatikës nëpër botë, por këta të rinj llogariten tanimë drejt përjashtimeve nga rregulli. Në studimet e realizuara statistikore nga Bashkimi Evropian të lidhura me përgatitjen arsimore, Bullgaria shkoi në pjesën e poshtme të klasifikimeve. Rezultatet e fundit nga viti 2009 tregojnë se, 40% nga nxënësit bullgarë tregojnë një përgatitje të dobët mësimore, ku pjesa e tyre është afërsisht e njëjtë tanimë 9 vjet. Vetëm te ne dhe në Islandë gjatë 10 vjetëve të fundit sistemi i arsimit nuk është reformuar në mënyrë, në të cilën kjo mangësi të mund të evitohet, shënohet në këtë studim. Kurse një fakt i padiskutueshëm është se, arsimi i mirë është peng për një prosperitet individual dhe shoqëror në një vend. Reforma në arsim si rrugë drejt prosperitetit kombëtar ishte gjatë këtyre ditëve temë të diskutimit, organizuar nga Instituti i ekonomisë së tregut me ndihmën e Fondacionit “Amerika për Bullgarinë”.

Shumë analiza ekonomike nëpër botë tregojnë se, shtimi i buxhetit të një sistemi arsimues fare nuk çon automatikisht drejt një arsimi më të mirë. Një rast i tillë është me Bullgarinë. Pjesa e Produktit të Brendshëm Bruto, e caktuar për arsim, te ne është e barazueshme me këtë në pjesën më të madhe të vendeve evropiane. Njëkohësisht, për shkak të numrit pakësues të fëmijëve, respektivisht nxënësit, në Bullgari mjetet e shpenzuara për një nxënës janë bile më të mëdha nga këto në shumë shtete të tjera. Kurse rezultatet nuk janë më të këqija. Përse? Sepse financimi i sistemeve jo të formuara shoqërore nuk funksionon.

Cilat janë rekomandimet e ekonomistëve?

“Lidhja e financimit në shkollën bullgare me rezultatet e tij është imperativi i parë sipas ekonomistit Georgi Angjellov, krye eksperti në Institutin “Shoqëri e hapur”. – Thelbësorja është t’i drejtojmë shkollat drejt arritjen e një rezultati, i cili të krahasohet në të hyrë dhe në të dalë. Me fjalë të tjera të ndiqet se cili është niveli i fëmijëve, të cilët hyjnë në këto shkollë dhe cili është ai kur ata dalin. Dhe po kështu ka lidhje dhe me prindërit, kështu që ata të mund të marrin vendime thelbësore se ku t’i drejtojnë fëmijët e vet. Drejtorët e shkollave të këqija të dënohet ose të ndihmohen që të mund të reformojnë shkollën e vet.”
Në varësi nga rezultatet e treguara objektivisht një shkollë do të tërheqë më shumë ose më pak nxënës. Dhe ndihma shtetërore do të jepet sipas numrit të nxënësve të tërhequr, por dhe në varësi nga rezultatet në arsim.

Një çështje kyçe për cilësinë e arsimit te ne është tërheqja e njerëzve të rinj ambiciozë dhe me kualifikim të lartë në profesionin e mësuesit, që ka humbur prestigjin e vet gjatë viteve të fundit. Kthimi i tendencës do të jetë e vështirë dhe nuk varet vetëm nga rritja e rrogave të tyre, pavarësisht se kjo është një gjë shumë e rëndësishme. Disa vende si Finlanda për shembull lejojnë deri tek profesioni i mësuesit vetëm 20% nga studentët më të mirë, kurse në Singapor – 30% janë me një sukses më të lartë.

“Duhet të investohet më shumë te mësuesit, mendon Georgi Angjellov. Me fjalë të tjera të tërhiqen studentët më të mirë, njerëzit më ambiciozë të rinj të mund të bëhen mësues, dhe jo vetëm avokatë ose spekulant në bursë. Me fjalë të tjera profesioni i mësuesit duhet të bëhet tërheqës. Dhe njëherë kur kanë hyrë në të, të rinjtë të kenë stimul vazhdimisht të mbindërtojnë kualifikimin e vet.”

Të ngjashme janë rekomandimet e ekonomistëve dhe ndaj reformës në arsimin tonë të lartë. “Unë si parim jam optimist për Bullgarinë, më në veçanti pas hyrjes së vendit në Bashkimin Evropian, kur u hoqën kufijtë dhe tanimë mund të mësohet lirisht në universitetet dhe bile në shkollën e mesme jashtë shtetit – thotë Georgi Angjellov. Por kjo tanimë ushtron presion mbi universitetet tona, ata po fillojnë të kuptojnë , se në qoftë se nuk ndryshojnë, fillojnë të humbasin nga konkurrenca e vet.”

Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva

По публикацията работи: Maria Dimitrova

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

Arsimi – një themel për prosperitet individual dhe kombëtar

Më shumë nga rubrika

Si do të ndikojë në BE rezultati i zgjedhjeve presidenciale në SHBA

Nënpresidentja Ilijana Jotova hapi një ekspozitë për Trakinë e lashtë në Muzeun Getty

Shpallën renditjen e institucioneve të arsimit të lartë dhe diplomat më fitimprurëse për vitin 2024

Nënpresidentja Ilijana Jotova hapi një ekspozitë për Trakinë e lashtë në Muzeun Getty

Si do të ndikojë në BE rezultati i zgjedhjeve presidenciale në SHBA