Bajkall – një fshat piktoresk buzë Danubit është një vend i dashur dhe i preferuar nga peshkatarët, ornitologët dhe adhuruesit e natyrës së egër. Por jo vetëm kaq. Prej disa vjetëve, pavarësisht nga ulja demografike, fshati është plot me fëmijë. Nxënës nga i gjithë vendi ecin nëpër rrugët, të armatosur me teleskopë, binokla dhe aparate fotografik në rrugë drejt bregut danubjan.

Çdo vit në Bajkall vijnë fëmijë, që të kalojnë këtu një pushim të këndshëm dhe të dobishëm. Ata vijnë në Qendrën e parë për veprimtari jashtë shkollore dhe për ushtrime në bazë të interesave, që ndodhet në ish godinën shkollore të fshatit. Në ndryshim nga pjesa më e madhe e shkollave në vend, godina e vjetër u rinovua dhe ndaj saj u ndërtua një bazë me shtretër me idenë që fëmijët të qëndrojnë këtu disa ditë. “Në këtë mënyrë duam të zgjojmë interesin e fëmijëve ndaj shkencave natyrore” – tregoi për Radio Bullgarinë drejtori i Qendrës Ivo Xhokin. Më të përhapura janë ushtrimet në astronomi. Fëmijët mësohen të bëjnë karta lëvizëse ujore, kuadrate, sahat diellor e të tjera. Përveç kësaj, Qendra në Bajkall disponon me teleskopë nga më të fuqishmit dhe me teknikë optike. Kurse vendi më i përshtatshëm për vërejtjen e Kozmosit padyshim që është bregu i lumit Danub – na bind Ivo Xhokin.

“Qielli yjor është jashtëzakonisht i bukur, i parë nga lumi Danub, me qenë se fëlliqja diellore është shumë e pakët – pohon ai. – Fëmijët vërejnë qiellin dhe u sqarohen yjet dhe pjesët përbërëse të tyre, si dhe mitologjia greke lidhur me to. Me teleskopët realizojmë vërejtje astronomike të planetëve të dukshme, të objekteve nga qielli i thellë. Njëkohësisht me këtë punojmë mbi projekte të ndryshme shkencore ndërkombëtare, me ndihmën e internetit. Një projekt i tillë është i ashtuquajturi asteroid hunters ose gjuajtës të asteroideve. Me ndihmën e teleskopit të robotizuar me telekomandë të Liverpulit fëmijët tanë mund të bëhen zbulues të asteroideve. Për këtë qëllim ata shfrytëzojnë të dhëna shkencore, foto dhe paraqitje nga Kozmosi dhe Gjithësia. Punojmë shumë aktivisht dhe mbi projekte nga Asociacioni Evropian të Arsimit Astronomik.”

Përpara pak kohe fëmijët nga “astro-klubi” në fshatin Bajkall dërguan deri në Hënë dhe mbrapsht piktura të veta me ndihmën e radio-teleskopit holandez Dwingeloo në kuadrin e projektit ndërkombëtar Moon Bounce. Në projekt morën pjesë shkolla nga e gjithë bota. “Mes gjashtë pikturave të seleksionuara, të cilat u nisën në Kozmosin e hapur, katër qenë të fëmijëve tanë” – krenohet Ivo Xhikin. Por momenti më i dashur për nxënësit e rinj të astro-klubit është shouja yjore me të ashtuquajturin akrep laseri. Të vendosur në mënyrë komode në karrige të tipit kolltuk kozmik, të vendosur buzë bregut danubjan, vogëlushët vërejnë qiellin e përmbushur me galaktika. Prandaj kartëvizita e fshatit Bajkall padyshim që është astro-parti i përvitshëm, për të cilin vijnë dhe fëmijë nga e gjithë Bullgaria dhe nga Rumania.

“Programi është shumë interesant – sqaron në mënyrë të entuziazmuar Ivo Xhokin. – Ftojmë lektorë prijës të cilët takohen me fëmijët. Kurse pas leksionit bazë në astronomi, fillojnë të ashtuquajturat punishte astronomike, në të cilat punohen sende dhe aparate të ndryshme të lidhura me vërejtjen e qiellit yjor. Kureshtja dhe interesi i nxënësve provokohen në këtë mënyrë – me shumë veprimtari interesante dhe dëfryese.”

Përgatiti në shqip: Nataniela Vasileva
Fotografitë janë ofruar nga Qendra për veprimtari jashtë shkollore dhe ushtrime në bazë të interesave