1 shkurti është një prej ditëve më të rëndësishme për banorët e Asenovgradit, ose Stanimaka, siç quhet qyteti deri në vitin 1934. Si trashëgimtarë të traditave të lashta vendasit e respektojnë patronin e qytetit Shën Trifon Zarezan dhe që prej kohe e shënojnë solemnisht festën e tij. Sivjet festimet vazhduan tri ditë – nga 30 janari deri më 1 shkurt. Në programin e pasur dhe të shumëllojshëm u përfshinë pothuaj të gjithë qytetarët, si dhe shumë miq të qytetit dhe adhurues të verës së bukur të Stanimakës.

Një moment shumë i rëndësishëm ishte inaugurimi i monumentit Aristi Çorbaxhaka (1886 – 1958) – një prodhues i shquar dhe tregtar i verës. Sipas tregimeve të vendasve motra e Çorbaxhakut e ka ditur recetën e fshehtë të verës së bukur, kurse vëllai i saj e ka eksportuar pijen e shijshme në mbarë botën. Monumenti ndodhet në Rrugën e Baçkovos, disa metra larg vendit, ku ndodhej kantina e njohur e Çorbaxhakut. Ajo ruhet edhe sot e kësaj dite brenda pallatit të banesave të ndërtuar gjatë kohës së socializmit.

Një vend tjetër tërheqës është Shtëpia Etnografike, ku u mbajt edicioni i mëparshëm i konkursit për japrakët e Stanimakës – një specialitet tjetër i njohur i qytetit. Derisa juria kompetente i vlerësonte japrakët e shijshëm, aktoret e grupit të vogël teatral pranë vatrës kulturore “Rodoljubie – 1873” paraqitën skena kureshtare nga jeta e përditshme e zonjave të Stanimakës. Çmimet e dorëzuara ishin në dy kategori: për japrakë me gjethe hardhie dhe për japrakë me gjethe lakre, të cilat përkatësisht u morën nga Anka Nikollova dhe Anastasia Pavllova. Publiku kishte mundësinë për të shijuar japrakët e shijshëm dhe verën e kuqe të qytetit, e cila derdhej nga çezma në oborrin e Shtëpisë Etnografike.

Pak më vonë “çudia” u përsërit edhe para kishës “Shën Mëria”. Pas një meshe solemne dhe bekimit të ujit para ikonës së Shën Trifonit, uji i çezmës së kishës u shndërrua në verë. Në sfondin e muzikës dhe me gota në dorë njerëzit u nisën pas ikonës, e cila kaloi përmes qytetit dhe u vendos në shesh. Theksi i mbrëmjes solemne ishte konkursi për verë më të mirë shtëpiake. Sivjet më shumë çmime fitoi Nikolla Zhillov, i cili prodhon verë që prej shumë vitesh dhe është nga fshati i afërt Brestnik.

Festa vazhdoi me këngë dhe valle, kurse kulinari dhe aktori i njohur Uti Bërçvarov përgatiti një kavarma të madhe për të gjithë të pranishmit. Flitet se tigani i madh është bërë nga pjesa e parme e një lokomotive të vjetër. Gjella e shijshme ishte ofruar përsëri me verë të bukur – dhuratë nga disa prodhues vere nga krahina.

Ditën e fundit të festimeve banorët dhe miqtë e qytetit iu ngjitën krahinës Shën Trifon mbi lagjen Ambelino. Përveç se ishin të pranishëm në meshën solemne dhe ndezën nja një qiri në kishën e shenjtorit, ata vëzhgonin garën e mundësve vendas, që zhvillohet çdo vit më 1 shkurt. Sivjet si mundësi më i mirë u shpall Bozhidar Bojaxhiev nga Kazanllëku, i cili mori si çmim një dash me peshë 100 kg. Nuk ka nevojë të përmendim përsëri skarat, verën dhe historitë e gëzueshme, gjëra të detyrueshme në një festë të tillë.

Përgatiti në shqip: Vesella Mançeva

Fotografi: doc. dr. Vihra Baeva