U mbushën 100 vjet nga lindja e intelektualit të madh bullgar Petër Uvaliev. Në kohëra kur ka qenë e vështirë të jesh enciklopedist, bullgari e ka bërë këtë të mundur. Ai ishte poliglot, përkthyes, diplomat, producent, skenarist, regjisor, pedagog dhe kritik. Gjatë Luftës së Ftohtë Petër Uvaliev ka vendosur të jetonte përtej Perdes së Hekurit. Gati gjysmë shekull ka dhënë emisione javore në BBC. Edhe sot e kësaj dite mbahet mend ligjërata e tij “Fjalimi lavdërues për fjalimin bullgar”, e mbajtur më 1995, gjashtë vjet pas ndryshimeve demokratike në vend, në Universitetin e Sofjes “Shën Kliment i Ohrid”, ku i ka kryer studimet.

Me rastin e 100-vjetorit të tij, në rrugicën kryeqytetase “Kërnigradska” para shtëpisë së lindjes u vendos pllakë përkujtimore në nderim të Petër Uvalievit. Pllakën e ka bërë skulptori Ivan Prodev. Zv/kryebashkiaku i Sofjes për kulturën, z. Todor Çobanov komentoi gjatë ceremonisë: “Sot po e përkujtojmë intelektualin bullgar dhe evropian Petër Uvaliev. Ai ishte njeri kozmopolit, i cili la gjurmë të dukshme në zhvillimin e Evropës. Petër Uvaliev luftonte për humanizmin dhe dinjitetin kombëtar. Brezat e ardhshëm duhet të marrin shembull nga personalitete të rangut më të lartë intelektual.”

“Kur të bëjë shëtitje në këtë rrugicë, do të mendoj për disa gjëra. Dhe në vend të parë – për Bullgarinë, deklaroi Zv/presidentja e Bullgarisë, znj. Margarita Popova. – Petër Uvaliev deri në momentin e fundit tregohej atdhetar, pa i vërë në dukje të metat e saj. Megjithëse fliste për Evropat paralele, ai pohonte: unë jam bullgar, domethënë jam ballkanas. Dhe jam ballkanas që do të thotë se jam evropian. Njëra Evropë është këtu, në Gadishullin Ballkanik – Evropa Lindore, kurse tjetra është ajo perëndimore, ku Petër Uvaliev ka jetuar dhe ka punuar në dobi të atdheut. Ky intelektual i madh na tregoi se si ndërtohet prestigji i Bullgarisë jashtë shtetit.”

Në ceremoninë e vendosjes së pllakës përkujtimore ishin të pranishme bashkëshortja e Petër Uvalievit – Sonja Ruv-Uvalieva dhe po ashtu vajza e tyre Milla Georgina.

“Petër Uvaliev jetonte në banesën e përfaqësisë diplomatike në Romë, Paris dhe te motra e tij, si dhe shumë vite në Londër, rrëfen Sonja Ruv-Uvalieva. – Pas kësaj jetonte në Çelsi, ku shtëpia jonë quhej “ambasada jozyrtare”. Në Angli bashkëshorti im pati një jetë shumë të lumtur, por gjithmonë mendonte për Bullgarinë. Më vjen mirë se sot po ia kthejmë shpirtin Petër Uvalievit në vendlindjen e tij.”

Në Universitetin e Sofjes “Shën Kliment i Ohrid” janë ekspozuar sende dhe fotografi nga arkivi personal i Petër Uvalievit. Ekspozitën e ka hapur fotografi i njohur bullgar Ivo Haxhimishev.

Për herë të parë zëri i Petër Uvalievit u dëgjua në Radio Sofjen më 1937 në programin e gjuhës italiane. Atëherë kanë nisur emisionet e rregullta për jashtë shtetit në frëngjisht, gjermanisht, anglisht dhe italisht. “Kjo radio dukej e jashtëzakonshme, ka thënë Petër Uvaliev në një intervistë për Radio Bullgarinë. – Kjo radio lindi për të treguar se kufijtë u hoqën, sepse zërat nisën të fluturonin. Ne ishim djem të rinj por i flisnim botës përtej. Në atë periudhë kur bota ndahej në armiq, radioja na mësonte të mos urrejmë”.

Përgatiti në shqip: Anna Kapitanova