Më 3 prill 1860, gjatë shërbesës solemne të Pashkëve në kishën bullgare "Shën Stefan" në Stamboll, Mitropoliti Illarion Makariopollski nuk përmendi emrin e patrikut ekumenik grek. Në vend të emrit të Patrikut Kirill VII, u shpall ai i Sulltanit Abdull Mxhid dhe u shtua "çdo peshkopatë ortodokse" (всякое епископство православных). Këtë formulë e kishte të drejtën të shqiptonte vetëm kreu i një kishe autoqefale. Me këtë akt komuniteti kishtar bullgar në kryeqytetin e Perandorisë Osmane deklaroi se nuk e njeh autoritetin shpirtëror të Patrikanës në Fener dhe shpall pavarësinë e Kishës Bullgare. Pas 10 vitesh peripecish diplomatike, fushata e Pashkëve përfundoi me themelimin e Eksarkisë Bullgare. Kisha Ortodokse Bullgare u njoh si e barabartë me kishat e tjera në vitin 1945.
Historiani Tonço Zheçev në librin e tij “Pashkët bullgare apo pasionet bullgare” shkruan se edhe atëherë Georgi Rakovski e vlerësoi aq shumë atë që ndodhi, saqë dëshiroi që kjo ditë e shenjtë të festohej çdo vit. “Kalendari kombëtar i bullgarëve në atë kohë ishte thuajse një fushë e zbrazët, në të nuk kishte ende pika të përgjakshme me të cilat shënojmë festat. Rakovski donte të tërhiqte vëmendjen e bullgarëve në një nga ditët më të rëndësishme në historinë e tyre të re. Por erdhën ngjarje, personalitete të tjera. Gradualisht kalendari bullgar u mbush me shumë pika të kuqe dhe për pak e harruam këtë festë...”, shkruan Zhçev.
Gjetjet nga gërmimet arkeologjike të tumës Kozareva u bënë një sensacion i vërtetë në vitin 2014, kur u prezantuan për herë të parë para publikut të gjerë. Ndër eksponatet e shkëlqyera dallohen amuletat e bëra nga kafka njerëzore, enë balte dhe vegla..
Koka e statujës së perëndeshës së Filipopollit Tjuhe u zbulua në Bazilikën Episkopale në Plovdiv, njoftoi kreu i gërmimeve Ljubomir Merxhanov. Sipas tij, ky është një gjetje jashtëzakonisht e rrallë. Koka ndodhej pranë foltores së tempullit dhe..
Revolucionari i madh Ljuben Karavellov (1834-1879), shkrimtar dhe publicist i Rilindjes sonë, ka lënë një gjurmë të thellë në letërsinë bullgare si prozator, poet, fejtonist, kritik i letërsisë. Ljuben Karavelllovi ishte dhe udhëheqës i Lëvizjes Çlirimtare..
Gërmimet arkeologjike në lagjen Kaleto të qytetit të Danubit Llom zbuluan mbetje të strukturave mbrojtëse romake që datojnë nga shekulli I pas Krishtit...