Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2024 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Radio Bullgaria te bullgarët në Shqipëri

Prof. Asoc. Dr. Raqi Bello: Shqiptarët janë një popull tolerant dhe i vlerësojnë bullgarët

Foto: Krasimir Martinov

Si në shumë vende të tjera nëpër botë, edhe në Shqipëri gjuha bullgare studiohet në mënyrë akademike. Lektorati jonë është pjesë e Departamentit të Gjuhëve Sllave dhe Ballkanike të Fakultetit të Gjuhëve të Huaja në Universitetin e Tiranës dhe prej disa vitesh profesor i gjuhës, letërsisë dhe kulturës bullgare është Prof. Asoc. Dr. Raqi Bello.

Ai vetë është pjesë e pakicës kombëtare bullgare. Ka lindur në fshatin Vërnik, pika më lindore e Shqipërisë. Ka mbaruar studimet për filologji bullgare në Universitetin Jugperëndimor "Neofit Rillski" në Blagoevgrad të Bullgarisë dhe është gjithashtu pjesë e stafit akademik të Universitetit të Veliko Tërnovos "Shën Kirill dhe Metodij". Për Prof. Asoc. Raqi Bello, mësimdhënia e gjuhës bullgare në Shqipëri është një profesion dhe një sfidë. Ne bisedojmë me të në sheshin "Nënë Tereza" në qendër të Tiranës, përballë rektoratit të Universitetit të Tiranës.

"Gjuha bullgare këtu është një lëndë me zgjedhje dhe studiohet për 4 semestra - shpjegoi ai në një intervistë për Radio Bullgarinë. - Lektorati ekziston prej shumë vitesh - që nga koha e socializmit. Studentët mësojnë kryesisht gjuhën bullgare, por gjatë mësimit ata njihen si me literaturën ashtu edhe me historinë e Bullgarisë. Mbizotërojnë studentët me origjinë shqiptare, por jo rrallë interes për gjuhën shfaqin edhe të rinjtë nga vende të tjera, veçanërisht ata që vijnë në programe të ndryshme evropiane, si "Erasmus". Ka edhe nxënësi shqiptarë me origjinë bullgare nga trevat historiko-gjeografike me popullsi kompakte bullgare – Gora, Gollo Borda, Prespa e Vogël".
Prof. Bello me kolegë dhe studentë para godinës së universitetit
Studentët më anë të gjuhës bullgare gjejnë përmbushje në fushën e turizmit, shkencës dhe administratës shtetërore. Prej katër vitesh po fiton popullaritet edhe Shkolla Verore e Gjuhës Bullgare, e cila realizohet me ndihmën e Universitetit të Veliko Tërnovos në Bullgari.

"Duke qenë se orët e gjuhës bullgare në fakultet janë të pamjaftueshme, në korrik, pothuajse për të gjithë muajin, ne ofrojmë mundësinë që studentët të përmirësojnë njohuritë në lidhje me gjuhën dhe kulturën e Bullgarisë - vazhdon Prof. Asoc. Bello. - Kushdo që dëshiron mund të regjistrohet dhe ka mundësinë për disa javë të studiojë gjuhën letrare bullgare dhe një pjesë të letërsisë dhe historisë së Bullgarisë. 
Dr. Vëlju Ançev nga Univeristeti i Veliko Tërnovos me pjesëmarrësit e shkollës verore në Tiranë
Ne ftojmë pedagogë nga Universiteti i Veliko Tërnovos dhe nga universitete të tjera në Bullgari, si dhe shqiptarë vendas që e njohin Bullgarinë dhe gjuhën bullgare dhe mund të bëjnë krahasime interesante me gjuhën dhe letërsinë shqipe".
Gjatë Shkollës Verore mbahen edhe seminare në terren. Për shembull, vitin e kaluar pjesëmarrësit në këtë iniciativë vizituan qytetin historik të Beratit, i cili gjithashtu ruan një sërë artefaktesh që lidhen me historinë bullgare. Siç dihet, Berati ishte pjesë përbërëse e Mbretërisë së Parë dhe të Dytë Bullgare dhe sot është një qytet-muze, i përfshirë në vitin 2008 në Listën e Trashëgimisë Kulturore dhe Natyrore Botërore të UNESCO-s.


"Vetë emri i Beratit vjen nga gjuha bullgare dhe do të thotë "qytet i bardhë" - na tregon Raqi Bello. - Aty ruhen lipsanet e Shenjtorëve Gorazd dhe Angjellari, dy nga dishepujt e Shenjtorëve Kirill dhe Metodij. Të gjitha këto dihen kryesisht nga specialistët në Bullgari dhe për këtë arsye misioni juaj si gazetarë është shumë i rëndësishëm, pasi ju i prezantoni njerëzit me ne, me historinë tonë dhe me traditat tona. Ja pra në Berat ruhen artefakte me vlerë për bullgarët. Përveç lipsaneve të Shenjtorëve Gorazd dhe Angjellari, në një kishë që ndodhet në kalanë e Beratit që sot është kthyer në një muze, ruhen ikona mesjetare nga të gjitha kishat në Shqipëri. Midis tyre është edhe ikona origjinale e Shenjtorëve Kirill dhe Metdodij dhe pesë dishepujve të tyre, në të cilën paraqitet fjetja e Gorazdit dhe Angjellari, një ikonë e punuar nga i famshmi piktor ikonash vendas Onufri."
Kisha në fshatin Vërnik të Shqipërisë Lindore
Shqiptarët e dinë shumë mirë se cila është historia e territorit të tyre dhe e tregojnë ashtu siç është – na tregon Prof. Asoc. Dr. Raqi Bello nga Universiteti i Tiranës duke u ndalur edhe te çështja e tolerancës.

"Shqiptarët janë tolerantë dhe të gjitha minoritetet kanë të drejta të barabarta, përfshirë edhe ai bullgar. Askush këtu nuk të pengon të flasësh bullgarisht apo të deklarosh publikisht se je bullgar. Përkundrazi, ne si pakicë kemi të drejtë të studiojmë bullgarisht dhe prandaj kemi shkolla të së dielës - në Tiranë, Elbasan, Durrës e vende të tjera, të cilat pritet së shpejti të hapen. Shkolla në Tiranë funksionon që nga viti 2015.
Shkolla Bullgare e së Dielës në Tiranë
Në kryeqytet mund të takojmë familje bullgare nga e gjithë Shqipëria. Sepse ne jemi një popullsi vendase e formuar historikisht - ashtu siç janë bullgarët në vetë Bullgarinë e sotme. Në Tiranë kemi familje nga të gjitha këto zona me popullsi bullgare - Gora në veri-lindje të Shqipërisë, Gollo Borda në pjesën veriore të vendit dhe nga zona e Korçës - në lindje. Të gjithë i dërgojnë fëmijët e tyre në shkollat bullgare”.

Foto: Krasimir Martinov, Kostandina Bello, Fakulteti i gjuhëve të Huaja - Universiteti i Tiranës
Përgatiti në shqip dhe publikoi: Kostandina Bello


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Aktori Icko Finci në moshën 91-vjeçare – një jetë që vazhdon të befasojë çdo ditë

Ichak Finci ka lindur më 25 prill, pjesë e të ashtuquajturit “brezi i artë” i aktorëve bullgarë. Për udhëtimin e tij 91-vjeçar në tokë, Icko Finci le gjurmë të dallueshme në jetën teatrale, filmike dhe kulturore bullgare. Ai ka lindur në Sofje,..

botuar më 24-04-25 7.30.PD

Nuçi Grozdani–mësuesi nga Pogradeci

Qyteti shqiptar i Pogradecit, i vendosur në bregun jugperëndimor të liqenit të Ohrit, është një vend ku jetojnë dhe punojnë shumë qytetarë shqiptarë me origjinë bullgare. Qyteti është qendra e bashkisë me të njëjtin emër në qarkun e Korçës, në..

botuar më 24-04-21 11.00.PD

Sindi Nikollofski – një shqiptare me rrënjë bullgare e cila jeton në Sofje

Bullgarët në Shqipëri janë njohur si pakicë kombëtare në vitin 2017, por nuk kemi të dhëna zyrtare për numrin e tyre, pasi ende nuk janë publikuar të dhënat përfundimtare nga regjistrimi i popullsisë së vitit të kaluar. Jo pak shqiptarë me vetëdije..

botuar më 24-04-16 7.35.PD