Në vitin 2023 në Shqipëri u zhvillua regjistrimi i parë i popullsisë pas njohjes zyrtare të pakicës kombëtare bullgare në vitin 2017, sipas të cilit 7057 persona janë vetëdeklaruar bullgarë.
“Dy javë më parë, Instituti Shqiptar i Statistikave publikoi të dhëna më të detajuara, të cilat nuk janë ende të disponueshme për publikun e gjerë bullgar”, tha për programin e BNR “Horizont” Profesori i Asociuar Spas Tashev nga Instituti për Studimin e Popullsisë dhe Njeriut pranë Akademisë Bullgare të Shkencave.
Numri më i madh i bullgarëve është në rajonin e Gorës së Kukësit, 2174 veta. Rajoni ndodhet përballë Kosovës dhe njihet në historinë bullgare si Malеt е Sharrit.
“Bëhet fjalë për një popullsi 100% bullgare myslimane. Mes tyre manifestimi i identitetit bullgar është më i madhi, mbi 90% prej banorëve të këtij rajoni”, tha shkencëtari.
Rajoni tjetër më i rëndësishëm ku ka bullgarë është Golloborda përballë qytetit Dibra në Maqedoninë e Veriut, me 1736 bullgarë të deklaruar, ose mbi 65% e popullsisë janë gjithashtu bullgarë myslimanë.
Në rajonin e Korçës, ku përfshihet edhe rajoni i Prespës së Vogël, janë regjistruar si bullgarë 511 persona, ose 20% e popullsisë dhe ata janë kryesisht të krishterë.
Feja nuk ndikon në asnjë mënyrë identitetin e bullgarëve në Shqipëri, thekson studiuesi, dhe myslimanët bullgarë atje nuk kanë asnjë emër tjetër rajonal përveç bullgarit. Identiteti i tyre përcaktohet mbi të gjitha nga gjuha dhe traditat e tyre. Në brendësi të vendit ka një rritje të shkollave bullgare të së dielës, të organizuara pikërisht nga emigrantët e ardhur nga rajonet kufitare të Shqipërisë.
Bullgarët në Gorën e Kukësit dhe Gollobordë jetojnë në komuna që janë të përziera me popullsi shqiptare. Pritet që të gjitha vendbanimet bullgare të bashkohen në komuna të pavarura bullgare dhe të gjitha mbishkrimet publike në to, përveç shqipes, të jenë edhe në gjuhën bullgare. Është planifikuar që në shkollat shqipe të këtyre komunave të mësohet edhe gjuha bullgare. Ne kemi një rezervat kulturor që e ka ruajtur identitetin bullgar ndër shekuj”, thekson Prof. i Asoc. Tashev.
Bashkia e Gabrovos ka marrë fonde prej gati 17 milionë levash për zhvillimin e një "lugine inovacioni". Projekti parashikon transformimin e ish-shkollës “Radion Umnikov” në një qendër për aftësi dixhitale dhe inovacion, si dhe ndërtimin e një zone..
Në vitin 2005, Agjencia Ekzekutive për Bullgarët Jashtë Shtetit nisi takimin e parë të shkollave bullgare jashtë vendit – një ngjarje që u përsërit një vit më vonë, dhe në vitin 2007 u hodh hapi tjetër i madh: themelimi i Shoqatës së Shkollave Bullgare..
Instituti i Shkencave Kompjuterike, Inteligjencës Artificiale dhe Teknologjisë (INSAIT) në Universitetin e Sofjes "Shën Kliment Ohridski" prezantoi pesë punime shkencore në Konferencën Ndërkombëtare mbi Mësimin Automatik (ICML 2025), njoftoi..
Mot i kthjellët
Pjesërisht me re