Programi i ditës
Madhësia e tekstit
Radioja Kombëtare Bullgare © 2025 Të gjitha të drejtat janë të rezervuara

Dirigjenti dhe kompozitori Georgi Andreev – për Ditën e Shën Gjergjit, traditat, muzikën dhe dragonjtë

Georgi Andreev
Foto: Facebook/ Георги Андреев

Një nga krijuesit bullgarë më të spikatur, më të talentuar dhe më aktivë me emrin Georgi është dirigjenti, kompozitori dhe gajdexhiu virtuoz Georgi Andreev. 
Që nga viti 2000 ai është dirigjenti kryesor i orkestrës pranë Ansamblit Kombëtar Folklorik "Filip Kutev", dhe një vit më vonë është zgjedhur drejtor i Ansamblit. Ka dhënë mësim në Universitetin e Illinois Urbana-Champaign në SHBA, është angazhuar si autor dhe orkestrues për lojëra kompjuterike botërisht të njohura – "Crysis 2", "Crysis 3", "Two Worlds", "Rise", ku ka punuar në ekip me kompozitorin e famshëm të Hollywoodit Hans Zimmer. Krijon pjesë simfonike, kantata-oratoriale, pjesë instrumentale dhe vokale kamertale, muzikë për shfaqje vallëzimi, vepra për kor popullor dhe orkestër, qindra aranzhime në zhanre të ndryshme.
 
Koncert-shfaqje e Teatrit Akademik Shtetëror të Operas dhe Baletit
Krijimtaria e tij i bashkon shkëlqyeshëm muzikën klasike me ritmet tradicionale dhe stilet folklorike. Mbi 80 përqind e repertorit të Ansamblit Kombëtar Folklorik "Filip Kutev" përbëhet nga veprat e Georgi Andreevit. Mbi muzikën e tij, Ekipi Kombëtar i Gjimnastikës Ritmike të Bullgarisë ka fituar shumë medalje nga Olimpiadat, Kampionatet Botërore dhe Evropiane. Si kompozitor dhe instrumentist ka marrë pjesë në koncerte me yje botërorë: Nigel Kennedy, Jean-Luc Ponty dhe Robert Plant. Muzika e tij është interpretuar gjithashtu në salla si Royal Albert Hall në Londër dhe Avery Fisher Hall në Nju-Jork. 


U takuam me Georgi Andreevin në prag të festës së madhe të krishterë të Shën Gjergjit Fitimtar dhe për pyetjen e parë – pse quhet Georgi – përgjigjja është më se e pritshme sipas traditave tona familjare: "Epo, sepse jam pagëzuar me emrin e gjyshit tim, dritë pastë – gjyshit tim Georgi nga ana e babait". Për paraardhësit e tij ai rrëfen: 
"Do të filloj me këtë, se të gjithë në fisin tim, që kur i mbaj mend, kanë qenë më pak ose më shumë muzikorë. Janë marrë me muzikë, sigurisht jo në mënyrë profesionale. Unë jam i vetmi muzikant profesionist. Por muzika gjithmonë ka qenë e pranishme. Fisi i babait tim e ka origjinën nga një fshat trak. Quhet Bukovo dhe ndodhet në këmbët e Rodopëve Lindorë. 



Kanë qenë të njohur për faktin që kishin damar hajdutësh. Ndërsa nga ana e nënës, fisi im vjen nga fshatra që gjithashtu janë në qarkun e Haskovos, por janë pak më afër lumit Marica – midis Dimitrovgradit dhe Simeonovgradit, rreth Radnevos, fshatrat Trojan, Svirkovo. Kështu që në përgjithësi, rrënjët e mia janë trakase." 

Kujtimet e para të tij nga Dita e Shën Gjergjit janë për mot të mirë – në fëmijërinë e tij Dita e Shën Gjergjit gjithmonë ka qenë me diell. Me shaka pranon se nuk është adhurues i mishit të qengjit dhe nuk ndjen ndonjë nevojë të veçantë për ta festuar festën me qengj të pjekur, sipas zakonit. Për të, Dita e Shën Gjergjit lidhet edhe me faktin se në vitet e shkollës kishte traditë që ata që mbanin emrin e Shën Gjergjit të lahen te burimi. "Madje me zor – kujton Georgi Andreev – të kapnin dhe të fusnin kokën nën rubinet". Nuk ka qenë dëshmitar i ritualeve folklorike për Ditën e Shën Gjergjit, nuk ka as kujtime të veçanta muzikore për këtë festë. "Kur isha i vogël, në shtëpi më së shpeshti dëgjohej muzikë popullore bullgare, kështu që fëmijëria ime lidhet kryesisht me këngët e gjyshes sime, e cila këndonte vazhdimisht. Ajo këndonte ditë e natë – për çdo rast dhe pa rast, duke kryer çdo lloj pune ajo këndonte." 


Ideja për të kombinuar solistë dhe instrumente folklorike me orkestër simfonike është tërësisht e tij: "Epo, ajo është e imja, por shënon fillimin e saj shumë përpara projektit "Dita e Shën Gjergjit". Përpjekja e parë ishte që në vitin 1994, nëse nuk gaboj. Instrumente folklorike dhe ato klasike – këtë simbiozë dhe eksperimentin e bashkimit të tyre, unë fillova t’i bëja që si student". Shprehet në mënyrë kategorike se është muzikanti bullgar më i suksesshëm në këtë fushë, ndërsa ai shënon me modesti: "Epo, në praktikë jam i pari dhe guxova për herë të parë të bëj një kombinim të tillë".


Përmendim netët yjore nga fillimi i vitit në Sofje dhe në Varna: Georgi Andreev, Nigel Kennedy dhe Filarmonia e Vracës. "Nigel – me të njihemi që nga viti 2016. Më pëlqen të punoj me të, është shumë kënaqësi." 

Nigel Kennedy dhe Georgi Andreev
Përveç me Nigel Kennedy, Georgi prej dekadash përshkon botën me projekte të ndryshme krijuese. Një muaj më parë, Ansambli Kombëtar Folklorik "Filip Kutev" prezantoi në sallën 1 të Pallatit Kombëtar të Kulturës shfaqjen e famshme prej vitesh "Luleshtrydhe të egra". E pyes, si ka lindur ideja për një projekt, i cili të përfshijë jo vetëm muzikë bullgare, por edhe muzikën e etnive që jetojnë në territorin tonë: myslimanë, karakaçanë, vllehë, gagauzë, hebrenj, armenë... Një pasuri e madhe e traditave folklorike, të bashkuara në një. 



"Kjo ide lindi në vitin 2003 në bashkëpunim me mikun dhe kolegun tim – koreografin Ivajllo Ivanov. Vendosëm të bënim një shfaqje, e cila t’i kushtonte vëmendje dhe të theksonte pikërisht këto folklore, që deri atëherë ishin lënë pas dore, të neglizhuara dhe pothuajse një 'temë tabu', folklore që ekzistojnë dhe jetojnë në territor. Jashtëzakonisht interesante, autentike, origjinale dhe meritojnë të nxirren në dritë. Dhe më së shumti nga ansamblet. Mendoj se si ansambli i parë, më i madhi dhe në përgjithësi udhëheqësi në vend, Ansamblit Kombëtar Folklorik "Filip Kutev" i shkonte të ndërmerrte një hap të tillë të rrezikshëm, sepse kjo në vetvete ishte një hap i rrezikshëm. Siç e dimë, ky zhanër karakterizohet me një konservatorizëm të veçantë dhe jo të gjithë ishin 'të magjepsur'... Por në pjesën më të madhe u prit ngrohtësisht dhe shumë pozitivisht nga njerëzit që mendojnë më përparuar në këtë fushë. Sigurisht, ne vazhdojmë ta interpretojmë me shumë sukses, madje këtë vit në praktikë është plotësisht nën shenjën e koncert-shfaqjes 'Luleshtrydhe të egra', me të cilën kemi një turne kombëtar." 



Ansambli mban edhe shumë projekte të tjera: "Burimet", "Klasikë Folklorike", "Eja të valëzojmë, të përkulemi"... Një titull krejtësisht të ri ende nuk ka, por çdo i tillë kërkon përgatitje të gjatë dhe serioze – krijim dhe proces provash, veçanërisht në një përbërje që vetë e krijon repertorin e vet. Georgi Andreev është aq i zënë saqë nuk mund të rendisë përmendësh angazhimet e tij për muajt e ardhshëm: një numër i madh koncertesh me përbërje të ndryshme. Ja kujtova një intervistë nga viti 2013, kur në pyetjen nëse do t'i drejtojë vajzat e tij drejt jashtë vendit, ishte përgjigjur: "Me siguri po!" dhe kishte shpjeguar se klima kulturore në Bullgari gjithnjë e më shumë po shkonte drejt vendosjes së një "epoke akulli". Çfarë do të thoshte sot? Të dyja vajzat e tij janë këtu! 

Georgi Andreev dhe vajza e tij Kalina
"Atëherë kështu kam menduar. Tani gjërat nuk janë më saktësisht në atë mënyrë, shumë gjëra kanë ndryshuar. Fëmijët e mi janë këtu, në Bullgari. Unë nuk mund t’i dëboj... Pasi ato janë të lumtura dhe kanë gjetur realizimin këtu, nuk ka gjë më të mirë se kjo. Sa i përket klimës kulturore në Bullgari – ajo gjithmonë ka qenë në kufirin e mbijetesës.  Ajo që do të dëshiroja është një dozë më e madhe e shëndetshme e krenarisë kombëtare, e cila në fakt do të çonte në një ngritje – edhe kulturore. Me fjalë të tjera, ta them edhe më drejtpërdrejt – të ulim pak adhurimin ndaj të huajës. Po shprehem shumë butë." 



Me nostalgji kujtoj shfaqjen e tij të mrekullueshme "Dy botë", të krijuar së bashku me Neshka Robevën para një çerek shekulli. Kishte dy personazhe kryesorë – Dragoi dhe Jana, dhe Dragoi ishte jashtëzakonisht simpatik dhe shpirtërisht i lartësuar... Nga një këndvështrim tjetër – çdo njeri që mban emrin Georgi, me siguri ka dragoin e tij, me të cilin lufton (ndonjëherë luftëra të ashpra) dhe të cilin duhet ta mposhtë. Kush është Dragoi i Georgi Andreev-it, si lufton ai me të dhe a arrin ta mposhtë? 


"Çdo ditë luftoj me Dragoin tim, i cili merr forma dhe mishërime të ndryshme, sepse ai është brenda meje. Çdo njeri e ka përbindëshin e tij... me të cilin çdo ditë bën beteja – herë fiton, herë jo... të shpresojmë që gjithnjë e më shpesh." 

Lexoni më tepër nga arkivi i Radio Bullgarisë:


Fotografi:  Facebook/ Georgi Andreev

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Sindi Nikollofski



Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Më shumë nga rubrika

Kristian Kostov bën një fillim të ri me këngën e tij "Unë jam ti"

Kristian Kostov, edhe pse i ri, tashmë është një interpretues dhe autor i njohur. Ai la një përshtypje të fortë gjatë sezonit të katërt të X Factor në vendin tonë, duke arritur në finalen e madhe dhe duke fituar një audiencë të madhe. Më pas ai u shfaq..

botuar më 25-03-26 6.05.PD

"Më e shtrenjta" nga Danny Levan

Danny Levan është një interpretues i ri me origjinë bullgaro-greke. Pas suksesit të këngës së tij në duetin me Hristiana Loizu, të quajtur në bullgarisht " Më fsheh sytë" vitin e kaluar, Danny është gati me një këngë të re të titulluar "Më e..

botuar më 25-03-24 2.10.MD
Foto: Kori i Fëmijëve i Radios Kombëtare Bullgare

Kori i Fëmijëve i Radios Kombëtare Bullgare befason publikun në koncertin me rastin e 65-vjetorit të krijimit të tij

Kori i Fëmijëve i Radios Kombëtare Bullgare feston 65 vjetorin e tij me një koncert në ditën e themelimit të tij - 21 mars. Që atëherë, këngëtarët e rinj kanë përhapur lavdinë e mjeshtërisë korale bullgare në mbarë botën dhe jo rastësisht quhen..

botuar më 25-03-21 8.05.PD