Bullgari zotëron mbi 1 trilion leva aktive, por a ndihet i pasur?

botuar më 25-05-28 7.00.PD

Foto: Pexels

Bullgari tashmë disponon pasuri bruto prej mbi 1 trilion leva (500 miliard euro), tregon një studim i Klubi i Ekspertëve për Ekonomi dhe Politikë, i publikuar së fundmi. Kjo është e barabartë me pothuajse pesë herë madhësinë e produktit të brendshëm bruto të vendit, llogaritën analistët.

Por para se të ndjeni dyshim ndaj këtyre shifrave, le të sqarojmë – 70% e kësaj pasurie i detyrohet pasurive të paluajtshme, me të cilat disponon shumica dërrmuese e qytetarëve bullgarë, dhe çmimet e të cilave janë rritur fuqishëm në vitet e fundit. D.m.th. kjo është pasuri pasive, e cila në shumicën e rasteve nuk sjell të ardhura direkte.

“Sipas mendimit tim, bullgari ndihet shumë i pasur, sepse nëse shikojmë sa janë plot lokalet, diskotekat, makinat që lëvizin nëpër rrugë, ky është simbol i statusit dhe i pasurisë. D.m.th. bullgari jeton me pasuri. Pyetja është megjithatë a është i kamur, a zotëron aktive produktive, të cilat punojnë për të ose për të, ndërkohë që ai fle. Dhe këtu përgjigjja është absolutisht ‘jo’” – është i prerë Maks Baklayan, një nga autorët e studimit dhe drejtor ekzekutiv i një kompanie që tregton valutë dhe metale të çmuara.

Kështu për shembull vetëm 1,1% e bullgarëve investojnë në letra me vlerë, ndërsa 84% preferojnë t’i mbajnë paratë e tyre në depozita bankare përkundër interesave të ulëta dhe inflacionit që “ngre” kursimet e tyre. Dhe kjo me kusht që vetëm 22% kursejnë. Nga gjithsej 300 miliardë që janë aktive financiare, afërsisht gjysma – 145 miliardë, janë në formën e biznesit personal, që nga një pikëpamje tjetër është lajm i mirë, sepse zhvillon ekonominë, vë në dukje Baklayan.

A ndihen të pasuruar bullgarët?

“Ndjehem njeri normal – më mjaftojnë për të ngrënë, për të pirë, kam ku të jetoj, kam të ardhme, nuk do më nxjerrin nga shtëpia” – thotë Petar, pronar i një biznesi të vogël shtypshkrimi. Dhe sqaron: “Më mjaftojnë paratë për dritat, për ngrohje, për ujë, për telefon dhe për ekstravaganca. Disa njerëz pasurohen, të tjerët mbeten të varfër. Dhe ata që janë të varfër, shikojnë në pjatën e të pasurit dhe duan të bëhen edhe ata të pasur.”

Është normale që njerëzit të duan të kenë më shumë – arsyeton Mariana, e cila është muzikante:

“Mendoj se bullgari me të vërtetë është pasuruar, por pak – nuk mund të përballojë shumë gjëra. Dhe ai dëshiron më shumë, çdo njeri normal dëshiron të ketë më shumë.”

Jordanka nga ana tjetër është 88 vjeçe, inxhiniere në pension:

“Ndihem njeri i mesëm. Jo e pasur, normalisht, i përmbush nevojat disi. Njeri pensionist çfarë të nxjerrë? Më mjaftojnë, përafërsisht. Por të ketë më shumë është mirë. Megjithatë është më mirë, sesa më herët. Kjo është e natyrshme për bullgarin të ketë, njeriu nuk ngopet, do gjithnjë më shumë të ketë” – thotë gruaja e moshuar.

Grumbullimet sasiore deri tani nuk çojnë në ndryshime cilësore, përmbledh antropologu social Haralan Aleksandrov, me të cilin e pamë çështjen nga këndvështrimi i psikologjisë popullore:

“Është e qartë se ka një ndryshim sasior – thjesht bullgarët janë pasuruar gjatë këtyre viteve. A ka një ndryshim cilësor është e vështirë të thuhet, por më tepër mund të thuhet se ndryshimi sasior nuk transformohet në cilësor, pasi, siç bëhet e qartë nga ky studim – pjesa dërrmuese e pasurisë është në formën e pasurive të paluajtshme, që mund të shihen si aktive, por edhe si pasive, sepse likuiditeti është dukshëm më i ulët. Ky është një model shumë tradicional. E vumë re në mënyrë të kundërt gjatë viteve ’90, kur bullgarët varfëroheshin. Natyrisht, së pari sakrifikohej konsumi luksoz, pastaj udhëtimet. Dy gjërat e fundit, nga të cilat bullgarët hiqnin dorë, ishin investimi në arsimimin e fëmijëve dhe pronësia. “Shtëpia ime është fortesa ime” – kjo në të vërtetë është kredoja e këtij populli dhe kjo zor se do të ndryshojë së shpejti, ajo është shumë e thellë dhe në një mënyrë të caktuar e lidhur me identitetin traumatizues të bashkësisë bullgare. Ke ndjesinë se bota është vend dramatik dhe kërcënues dhe dëshiron të kesh diçka për t’u kapur”, komenton Haralan Aleksandrov.

Ka edhe parakushte të tjera për këto pikëpamje, që burojnë nga historia ekonomike e Bullgarisë, në të cilën bullgari nuk ka pasur mundësi të prekë instrumente më të larmishme investimi. Fokusi mbi pasuritë e paluajtshme ndërkohë e bën bullgarin njeri të lirë, të paprekshëm nga faktorët ekonomikë, thekson më tej antropologu social.

A do të vazhdojë të pasurohet bullgari – e ardhmja do ta tregojë. Por me siguri për momentin ndodhemi në fundin e ciklit të rritjes së çmimeve të pasurive të paluajtshme, ku është përqendruar kryesisht pasuria jonë, paralajmëron financieri Maks Baklayan. Dhe këshillon – investimi më i çmuar që mund të bëjmë është në njohuri financiare.

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Sindi Nikollofski

Foto: Ivan Gergov, arkiv personal, BNR, pixabay, ekipbg.com, BGNES

Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Ndaje

Bullgari zotëron mbi 1 trilion leva aktive, por a ndihet i pasur?

Më shumë nga rubrika

Shkolla Bullgare e së Dielës “Pejo Javorov” në Bruksel po përgatitet për 24 Majin

Agjencia sociologjike "Mjara": 63% e bullgarëve mbështesin idenë e një referendumi për euron

Presidenti Rumen Radev: Shumica po shkon drejt eurozonës, por po e largon Bullgarinë nga Evropa

Ndërmjet artit dhe realitetit – të rinjtë dhe idetë e tyre për jetën pas shkollës