Një tendencë e re në falsifikimin e parave – më shumë janë kartëmonedhat e falsifikuara prej 100 levash, me portretin e Aleko Konstantinovit, ndryshe nga disa vite më parë kur më të falsifikuarat ishin ato prej 20 levash. "Këtë e tregojnë të dhënat nga Banka Kombëtare Bullgare (BNB), të konfirmuara për Radio Bullgarinë nga përfaqësues të biznesit të këmbimit valutor.

Statistikat - mbi 660 kartëmonedha të falsifikuara u zbuluan nga BNB në tremujorin e dytë të vitit, 31 prej tyre – në tre muajt e parë të vitit 2025. Drejtoria e Përgjithshme për Luftimin e Kriminalitetit të Organizuar raportoi një total prej rreth 1 400 kartëmonedhash të falsifikuara të zbuluara që nga fillimi i vitit, ku shumica e tyre ishin në prerje 50 ose 100 leva.

Duhet theksuar se, sipas ekspertëve, numri i falsifikimeve të zbuluara është shumë më i vogël se ai real në qarkullim. Ka falsifikatorë aq të sofistikuar, sa që mund të mashtrojnë edhe njohësit më me përvojë – madje edhe makinat profesionale të numërimit nuk janë të paprekshme.Këtë e komentoi për Radio Bullgarinë Maks Bakllajan, financier, një nga autorët e Klubit të Ekspertëve për Ekonomi dhe Politikë (ku marrin pjesë specialistë në fushën e ekonomisë dhe politikës që japin analiza mbi temat aktuale) dhe drejtor ekzekutiv i një prej rrjeteve më të mëdha të zyrave të këmbimit valutor në Bullgari.

"Së fundmi, janë shtuar përpjekjet për keqpërdorimin e kartëmonedhave të falsifikuara prej 50 dhe 100 levash.Më 12 korrik ne arritëm të zbulojmë një kartëmonedhë prej 100 levash që pajisjet profesionale të kontrollit dhe numërimit të monedhave nuk e kapën. Por ajo u zbulua më vonë falë një kontrolli manual më të kujdesshëm nga një punonjësi ynë. Gjëja interesante në lidhje me këtë kartëmonedhë ishte letra jashtëzakonisht e lëmuar dhe "e yndyrshme", që i ngjante asaj të një gazete. Përveç kësaj, mungonin elementët bazë të sigurisë – nuk kishte shenjë uji, relievi ishte i munguar dhe shiriti holografik ishte punuar shumë dobët. Numri 100 dukej sikur ishte vizatuar, e jo pjesë e elementit holografik, dhe nën dritën ultravjollcë vërehej se nuk reagonte fare. Ne e dimë që aktualisht ka përpjekje të shpeshta për keqpërdorim. Dhe kjo është plotësisht normale, sepse me futjen e euros nga 1 janari 2026, levi bullgar do të pushojë së qeni një monedhë zyrtare dhe praktikisht të gjitha kartëmonedhat e falsifikuara të levave që janë në qarkullim dhe në duart e falsifikuesve – ata do të përpiqen t'i fusin në përdorim në çfarëdo mënyre deri në fund të vitit”, na tregoi z. Bakllajan për tendencat aktuale.

• U zbulua një grup kriminal i organizuar i udhëhequr nga një shtetas rus për qarkullimin e kartëmonedhave të falsifikuara

Duke pasur parasysh se kemi përdorur kartëmonedhat aktuale të levit për më shumë se 25 vjet dhe disa njerëz ende mashtrohen, është e natyrshme të bëjmë pyetjen - si do t'i dallojmë kartëmonedhat euro të falsifikuara pas Vitit të Ri? Industria raporton se këmbimi i levit me euro është rritur me mbi 100%.

"Ka një fluks shumë të madh njerëzish për të shkëmbyer euro në zyrat e këmbimit. Kjo e bën edhe më të vështirë punën e tyre, nëse nuk kanë stafin e nevojshëm. Dhe me shumë mundësi, falsifikuesit mbështeten në faktin se kartëmonedhat nuk do të kontrollohen me dorë dhe do të kalojnë vetëm nëpër një makinë për kontroll. Këshilla ime për njerëzit është kjo - përdorni vetëm tregtarë të licencuardhe me reputacion të mirë dhe vëzhgoni me kujdes mënyrën si veprojnë. Nëse ata e kryejnë transaksionin tuaj vetëm me makinë, duhet të jeni shumë të kujdesshëm” – paralajmëron biznesmeni.

Ja kontrollet që mund të bëjmë vetë:

"Çdo kartëmonedhë ka karakteristika dalluese të vërtetësisë së saj. Gjëja e parë që duhet të bëni me çdo kartëmonedhë, përfshirë euron, kur e mbani në dorë - fërkojeni lehtë në anët e majta dhe të djathta dhe do të ndjeni një relief. Kartëmonedhat e falsifikuara nuk e kanë këtë relief. Gjëja e dytë që duhet të bëni është ta shikoni kartëmonedhën kundër dritës. Nëse bankënota është e rregullt. Drita duhet të kalojë përmes shenjës së ujit më lehtë. Në kartëmonedhat e falsifikuara, shenja e ujit është vizatuar, d.m.th. drita nuk kalon më lehtë në asnjë rast. Ose mungon fare", thotë Maks Bakllajan.

Një mënyrë tjetër themelore për të dalluar një kartëmonedhë të vërtetë nga një e falsifikuar: duke parë shiritin hologramik të pranishëm në secilën kartëmonedhë, drita dhe hijet ndryshojnë në dritë, ndërsa në kartëmonedhat e falsifikuara ato janë vizatuar dhe nuk ndryshojnë në varësi të dritës ndaj së cilës ekspozohen. Përveç kësaj, falsifikuesit përpiqen të vizatojnë më mirë pjesën e përparme të kartëmonedhës më shumë sesa pjesën e pasme, për shkak të refleksit normal të shumicës së njerëzve për të parë pjesën e përparme të kartëmonedhës pa u thelluar në detaje.

Si përmbledhje, vigjilenca gjatë përdorimit të kartëmonedhave është e detyrueshme dhe përgjegjësi e të gjithëve, pavarësisht nëse bëhet fjalë për leva apo euro. Njohuritë dhe përgjegjësia jonë qytetare mund të parandalojnë përhapjen e kartëmonedhave të falsifikuara.

Lexoni më tepër:

• Monedhat euro bullgare do të “flasin” për historinë dhe shpirtin kombëtar