Ajo është një grua e re dhe e arsimuar, e apasionuar pas astronomisë dhe fizikës, por që ia ka kushtuar energjinë dhe talentin e saj fjalës. Ajo është pjesë e familjes së Radio Bullgarisë – programi shumëgjuhësh i Radios Kombëtare Bullgare dhe sot me krenari ju prezantojmë përmbledhjen e saj të parë me poezi "Zhdukja e Betelgeuse". Ajo është Ajlin Llazova, të cilën ndjekësit dhe dëgjuesit e programit në gjuhën greke të Radio Bullgarisë e njohin mirë si zë dhe përkthyese dhe redaktore.

Biografikisht, duhet të theksojmë se Ajlin ka lindur në nëntor 1994 në Burgas, është e dashuruar me detin, i do librat që nga fëmijëria dhe është e magjepsur nga zbutja e kulturave dhe gjuhëve të huaja, megjithëse...

"Nuk udhëtoj aq shumë sa do të doja dhe megjithëse e përcaktoj veten si një njeri introvert. Në përgjithësi, kam një orientim humanitar me një interes të fortë në shkencat themelore, sigurisht thjesht amatore", thotë Ajlin.

Ajlin Llazova u diplomua në degën “Filologji Moderne Greke” në Universitetin e Sofjes “Shën Kliment Ohridski”, ndërsa Radio Bullgaria, dhe më konkretisht Redaksia e Gjuhës Greke, ka qenë shtëpia e saj profesionale vitet e fundit. Dashuria e saj për të mësuar gjuhë të huaja u shfaq që kur ishte ende në shkollë. Së pari me përvetësimin e anglishtes, dhe më pas me mësimin e italishtes.

"Më pëlqeu shumë, është një gjuhë shumë e bukur (italishtja - shënim i red.). Nuk është aq e njohur këtu në Bullgari sa anglishtja, gjermanishtja, rusishtja, për shembull, por është një gjuhë me rrënjë shumë të lashta, me origjinë nga latinishtja si pasardhëse e saj e drejtpërdrejtë. Dhe pastaj, kur e preka greqishten, e kuptova se kjo me siguri është gjuha ime. Sepse përveç bukurisë së saj, ajo ka diçka më shumë, sipas mendimit tim, histori në vetvete dhe shumë lashtësi. Çdo fjalë ka legjendën e vet. Kur mësova për shkencën e etimologjisë, u mahnita nga sa e pabesueshme është të studiosh origjinën e fjalëve. Dhe se madje fjalët më të përditshme greke mund të kenë rrënjë në mitologjinë greke, në tekstet e Homerit, madje edhe në Bibël, dhe këto janë fjalë që grekët i përdorin edhe sot, në jetën e përditshme. Dhe përveç kësaj, greqishtja është një gjuhë ndërkombëtare që ka zënë rrënjë në shumicën e gjuhëve evropiane. Dhe është shumë interesante që kur një person fillon të mësojë greqisht, gjithmonë vjen një moment kur i thotë vetes - "Oh, shiko, edhe ne e kemi këtë fjalë. Dhe kjo është një paralele shumë kurioz."

Ajlin është e bindur se si një gjuhë ballkanike, greqishtja dhe bullgarishtja kanë shumë të përbashkëta, megjithëse nuk janë të dukshme në shikim të parë. Dhe ajo specifikon se struktura e tyre gramatikore është me të vërtetë shumë e zakonshme, gjë që është në favorin e saj si përkthyese. Në të njëjtën kohë, ajo e përcakton të folurën e helenëve dhe fjalorin e saj modern si "një gjuhë të pafundme". "Edhe sot, pas kaq shumë vitesh praktikë, vazhdoj të zbuloj fjalë që nuk i kam dëgjuar kurrë më parë" - pranon bullgarja me një buzëqeshje. Dhe në procesin e përkthimit, ajo është kategorike se pasuron edhe fjalorin e saj në gjuhën amtare, duke u përpjekur të përcjellë një koncept ose një ndjenjë të caktuar sa më saktë të jetë e mundur.

Ajo e përcakton punën e saj si një sfidë që gjithmonë ka dashur ta bëjë. Përveç materialeve të përditshme shoqërore, politike dhe kulturore që Radio Bullgaria u ofron audiencës së saj, Ajlin Llazova përkthen edhe poezi. Jo aq sa do të donte. Dhe ajo nxiton të tregojë për shumë poetë "të guximshëm" grekë që nuk janë përkthyer në bullgarisht, por ia vlen sepse, sipas fjalëve të saj, fqinji ynë jugor ka poezi të shkëlqyer që ende nuk është shumë e njohur në Bullgari. Qëllimi i saj për të ardhmen është të botojë një libër të saj me përkthime të disa prej autorëve të saj të preferuar.

"Për shumë vite, njerëzit më kanë thënë se është shumë e vështirë të përkthesh poezi, megjithatë unë gjithmonë e kam gjetur atë diçka shumë të këndshme dhe interesante. Dhe është pikërisht kjo sfidë e gjetjes së fjalës së duhur që më intereson, sepse në tekstet më prozaike mungon kjo ndjenjë e thellë, mungon vështirësia e përkthimit, gjë që për mua është më e rëndësishmja. Por mendoj se veçanërisht për formën poetike, ndoshta duhet të jesh paksa poet për të bërë mirë. Një përkthyes i mirë i poezisë duhet të jetë në gjendje të ndiejë atë që ndjeu autori, ta njohë mirë vetë autorin, veprën e tij, motivimin që kishte për të shkruar këtë poezi. Dhe nëse arrin të ketë të njëjtën ndjenjë, kjo do të thotë se ai është gjithashtu poet në thelbin e tij dhe ka një njohuri shumë të mirë të gjuhës" - Llazova zbulon filozofinë e saj profesionale.

Poetja ka lindur në të që në fëmijëri në qytetin e saj të lindjes Burgas, me vargjet e para të sinqerta dhe jo aq të rafinuara. Ajo nuk e kujton botimin e saj të parë, por kujton mirë pjesëmarrjen e saj të parë në Konkursin Kombëtar të Poezisë për të Rinj "Veselin Hançev" në qytetin Stara Zagora, nga i cili është vlerësuar shumë herë gjatë viteve. Ky është vendi që e takon atë me një komunitet shkrimtarësh me të njëjtat mendime. Njerëz që e inkurajojnë të lexojë më shumë poezi bashkëkohore, të shkruajë të sajën dhe më e rëndësishmja - ta botojë atë.

"Libri është menduar dhe është përgatitur për një kohë shumë të gjatë, kryesisht për shkak të perfeksionizmit tim. Brenda ka poezi që janë nga dhjetë vjet më parë, thjesht sepse, për të arritur në momentin e botimit të një libri, doja të isha e sigurt se kisha shkruar më të mirën, se e kisha redaktuar dhe e kisha përgatitur në mënyrën më të mirë. Ka shumë tema në libër - mitologji greke dhe poezi për familjen, ka edhe nga ato me tema të thella që më interesojnë, si vdekja, për shembull. Gjithmonë më ka pëlqyer t'i bëj vetes pyetjet më të vështira dhe më themelore, prandaj kam një interes të madh për fizikën. Pyetje si "Si u krijua universi?", "Çfarë është koha?", "Pse është zgjeruar ky univers?"... Pyetje që as shkencëtarët në këtë fushë nuk mund t'u përgjigjen saktësisht dhe "të cilat janë më filozofike sesa shkencore. Por gjithmonë kam dashur t'u përgjigjem pikërisht këtyre lloj pyetjesh, dhe rruga ime është përmes poezisë."

Fjalë, në të cilat gjejmë edhe një përgjigje për pyetjen e zgjedhjes së titullit të librit të Ajlin - "Zhdukja e Betelgeuse". Betelgeuse është një supergjigant i kuq që ka djegur të gjithë karburantin me hidrogjen në bërthamën e tij dhe, sipas shkencëtarëve, është një yll në prag të fazës së tij të fundit të ekzistencës, duke pritur të shpërthejë në Supernova dhe pastaj të shuhet.

"Mendoj se të gjithë kanë nevojë për poezi në jetën e tyre të përditshme, por duhet të gjejnë poezinë e tyre që përputhet me emocionalitetin e tyre. Do të isha shumë e lumtur nëse njerëzit do të gjenin diçka të tyren në poezitë e mia, ose diçka të re, ose do të arrinin ta ndienin botën ashtu siç e ndieja unë dhe do të përpiqeshin ta rikrijonin atë", na thotë Ajlin Llazova dhe iu drejtohet audiencës së Radio Bullgarisë me fjalët:

"Të dashur dëgjues, ju uroj shumë poezi në jetën tuaj të përditshme!"

Përgatiti në shqip dhe publikoi: Vesella Mançeva

Foto: Instagram /svetofar.sofia, Facebook /KICK's, Facebook /Ajlin Llazova, shtëpia botuese "Skribens"