Eski zamanlardan beri Bulgarlar Avrupa’da en iyi bahçivanlar olarak ünlüdür, Bulgaristan’da üretilen sebzeler ise eşsiz lezzetinden dolayıtüm dünyada rağbet görüyor. Bunlar Bulgarca’da “Bivolsko sırtse”, Türkçede ise Padişah Pembesi cinsi olarak adlandırılan domates cinsi veya kırmızı etli biber cinsleridir. Ancak güçlü rekabet ortamında ve daha fazla ürün ile kâr peşinde koşarken onları koruyabileceğiz mi? Plovdiv Ziraat Akademisi nezdinde “Maritsa” Sebze Enstitüsünden Doçent Doktor Dimitrina Kostova, “Mecburuz” diyor. Kısa zaman önce Doçent Doktor Dimitrina Kostova, 2007-2013 AB Yedinci Çerçeve Programı kapsamında Avrupa projesi yönetmeni olarak ödüllendirildi. Proje “EU-Balkanvegetables” (Balkan vegetables research center for transfer of European knowledge, research and practice) ismini taşıyor ve Doçent Doktor Kostova’nın Bulgaristan Radyosuna da belirttiği gibi: “Avrupa bilgi, araştırmave uygulama transferi amaçlı Balkan sebze araştırma merkezi” anlamını taşıyor. Ve dahası:“Genel amaç, yarımadada bahçivanlık alanında çalışan insanları birleştirerek Balkanlar’da bir iç ağının kurulmasıdır. Bizim enstitümüz bir merkez konumundadır. Bulgaristan’da düzenlenen konferansa Makedonya, Sırbistan, Romanya, Yunanistan ve Türkiye’den meslektaşlarımız katıldı. Çok güzel bir ağı kurduk. Bu ağ şimdi de çalışmaya devam ediyor. Aslında bu da projenin istikrarını belirleyen kriterlerden biridir. Böylece bu proje sonuçlandığında da devam edecek. Proje çerçevesinde genç bilim adamlarının Avrupa’nın ünlü laboratoarlarında ihtisas görmeleri planlanmıştı. Aynı zamanda da ünlü Avrupa araştırmacılarının ziyaretleri ve onların çağdaş tarım ile bahçivanlık alanında konferanslar vermeleri öngörüldü. Projenin çok önemli bir çalışma paketi debahçivanlık alanında çalışan Avrupa kurumları ile Bulgaristan kurumları arasında bir ağının kurulması.  Bahçivanlar için çok ilginç ve faydalı bir konferans düzenlendi. Bu konferansta sebzecilik ve bahçivanlık alanında problemler masaya yatırıldı. Bunun dışında başarılı ilerleme kaydeden bir proje olarak Avrupa Gıda Ağına dahil edildik.”

Bugün söz konusu alanda problemler nelerdir?

“Gıdaların kalitesine büyük önem verildiğini söylesem, sizi şaşırtmış olmayacağım” – diyor Doçent Kostova ve devam ediyor. “Genelde bitkilerin birçoğunda ürünün azami miktarı elde ediliyor. Fakat kalite burada çok önemli. Bundan dolayı projenin ağırlığı haşarata karşı dayanıklı, antioksidan açısından zengin sebzeler üzerine düşüyor. Fazla miktarda tarımsal ilacın kullanılmaması amacıyla.”

Bulgaristan’da yetişmeleri açısında hangi organik ürünlerin şansı var?

“Enstitümüz, sebze açısından çok değerli genetik materiala sahiptir”- diye cevap veriyor Doçent Kostova ve devam ediyor –“Söz konusu sebzeler Bulgaristan iklimine uygundur ve bundan dolayı da eşsiz lezzete sahipler. Biz bu sebzeler korumaya mecburuz. Yabancı sebze cinslerinin yoğun rekabetine rağmen ve onların yüksek verimliliğine rağmen, o kadar da lezzetli değiller. Bundan dolayı bizim gücümüzün bu sebzelerin lezzetinde gizli olduğunu düşünüyor ve sağlığa çok faydalı olduğunu de belirtmek istiyorum. Mesela çok lezzetli domates cinslerimiz var, bunun dışında da biberimiz çok kaliteli. Bu sebze cinslerine gerekli dikkatin çevrileceğini umuyorum. Çünkü Bulgar sebzeleri büyük rağbet görüyor.”

“Horizont 2020” Bulgar bahçıvanlığını canlandıracak mı?

“Herşey adaylık sırasındaki başarımıza bağlıdır. İnşallah daha fazla meslekdaşımız bu yarışmalara katılmak için çesaret bulur. Bu alanda çok güçlü rekabet ile karşı şarşıya geleceğimizi sanıyorum. Ancak insanda bu merak ve istek varsa ve ne aradığını da biliyorsa, eğer gerçekten ilginç proje sunup Avrupa’da iyi partnerler bulabilirse, birçok sorunun üstesinden gelebileceğimizi düşünüyorum. Hiç de kolay değil. Fakat ne pahasına olursa olsun yeni programda da adaylığımız koyacağız, çünkü çok iyi hazırlanmış temelimiz var. Aynı zamanda çok iyi donatılmış laboratoarlar, girişimci genç bilim adamları, başarılı bilim kapasitesimiz ve Avrupa partnerlerimiz var. Bundan dolayı “Horizont 2020” projesinden vazgeçemeyiz.”

Çeviri : Şevkiye Çakır