Bulgaristan, Osmanlı esaretinden kurtuluş yılı olan 1878 yılından 1964 yılına kadar birçok kez marşını değiştirmiştir. Üçüncü Bulgaristan Çarlığı zamanında “Şumi Maritsa“ (Meriç çağlıyor), hem saray, hem de ulusal marş olarak kullanılıyor. Bu marş, son defa 1 Ocak 1947 yılında icra ediliyor. 1947-1950 yılları arasında “Republika naşa, zdravey!“ (Bizim Cumhuriyet, merhaba) marşı kullanılıyor. 1949 yılında şairler Elisaveta Bagryana, Nikola Furnaciyev ve Mladen İsaev, “Bılgariyo mila“ (Canım Bulgaristan`ım) isimli yeni marşın satırlarını yazmaya başlıyor. Amaç, metnin Bulgarların özgürlük mücadelesini ön plana çıkarmak ve özgürlük adına hayatlarını feda edenlere saygı göstermektir. Marşın metni ve bestesiyle ilgili çalışmalar, 1950 yılında da devam ediyor ve marş resmen 1951 yılında icra ediliyor.

Kahramanlar yurdu, canım Bulgaristan`ım,

senin o denli güçlü ve ebedi yükselmen!

Varsın yüce kardeş Sovyet halkı ile

kahramanlık birliğimiz sağlamlaşsın!

Nakarat:

Şanlı olsun bizim özgür Cumhuriyetimiz!

Barışı koruma görevini eğilmeden yerine getir!

Ana yurdumuza duşman mı saldırdı,

zafere kadar bizi savaşta kahramanca önderlik et!

On yıl sonra, marşın müziğinin ve metninin Sovyetler Birliği marşına çok yakın olması nedeniyle şair Georgi Cagarov, “Mila Rodino“ (Aziz Anavatanım) şarkısının Bulgaristan`ın yeni marşı seçilmesi teklifinde bulunuyor. Bu, 1964 yılında gerçek oluyor. Yeni marşın metni ve bestesi, Sviştov`ta doğup büyüyen Tsvetan Radoslavov`un Sırp-Bulgar Savaşı günlerinde savaş alanına giderken bestelediği “Gorda Stara planina“ (Yüce Balkan dağları) şarkısının bir parçasıdır. Metin birçok değişikliğe uğramış, ancak 1990 yılına kadar icra edildiği şeklinde dinliyoruz:

Aziz Anavatan

Görkemli Eski Dağlar!,
Yanında Tuna parlar,
Trakya'nın üstüne güneş parlar,Pirin ötesine alevler saçar.

Nakarat:
Aziz Anavatan,
Dünyadaki cennetsin,
Aşkının, güzelliğinin,
Hiç sonu yok!

Sayısız kahramanlar yitirdik
Aziz vatanımız için,
Anacım, bize güç ver ki;
Yolumuza devam edelim!

Kardeş Bulgarlar hep beraber olalım!

Savaşta ve barışta Moskova hep yanımızda!

Yüce Parti bize önderlik ediyor

bizim zafer yolumuzda.

“Mila Rodino“ marşının metninin ve bestesinin onaylanmasını yapan komisyonda besteci Petko Staynov da yer alıyor. Petko Staynov, şarkının ülke marşı olarak seçilmesini eleştiriyor, çünkü besteciye göre, şarkının melodisi Yahudi melodisidir ve bundan dolayı komisyon şarkıyı reddediyor.

Dobri Hristov, marşı savunurken diğer şarkılarının da yabancı şarkılardan birşeyler aldığını, ancak Bulgar müzik hazinesinin bir parçası olmaya devam ettiklerini  söylüyor. Şarkı, Halk Meclisi Başkanlığının 8 Eylül 1964 tarihli kararnamesiyle marş olarak ilan ediliyor ve 9 Eylül resmi günü törenlerinde ilk defa icra ediliyor.

Bulgaristan, ülke marşında Moskova`nın ismini anarak Sovyetler Birliği`nin uydusu olduğunu ilan eden tek sosyalist ülkesidir. 10 Kasım 1989 tarihinden sonra yeni Anayasa tartışmaları sırasında yeni marş teklifleri de eksik olmuyor. ”Şumi Maritsa“ (Meriç çağlıyor) şarkısının geri getirilmesi veya “Vırvi narode vızrodeni“ şarkısının seçilmesi, gelen teklifler arasında, ancak “Mila Rodino“ (Aziz Anavatanım) marşı yine de kalıyor, sadece son iki dörtlüğü kaldırılıyor.

Çeviri:Şevkiye Çakır