Sosyal Sigorta Yasası gereğince 1 Temmuz 2015 yılı itibariyle Bulgaristan’da iktidarda olanlar, emeklilerin on yıllarca devam eden yoksul yaşam standardını yükseltmeye çalıştı. Asgari maaşın artırılmasıyla nüfusun en yaşlı tabakasının da gelirleri güncellendi ve yüzde 1,9 ile artırıldı. Böylece asgari emeklilik maaşı, kişinin gerekli sigortalama stajına ve yaşa sahip olduğu durumunda 154,50 leva’dan (78,99 Avro) 157,44 levaya (80,50 Avro) artırıldı. Emeklilik maaşlarında tavan değeri de 910 leva, yani 450 Avro civarında olarak belirlendi. Ülkemiz Bulgaristan için 2015 yılı için yoksulluk sınırı ise 286 leva, yani 146 Avro.

İnsan, matematik dehası olmasa da, bu artışla Bulgar emeklilerinin ayda iki tatlı çörek daha fazla alabileceğini hesaplayabilecektir. Emeklilerin vu artış ile ilgili görüşleri nelerdir? Sokakta tesadüfen bir emekli vatandaşa rastlıyoruz ve 1 Temmuz itibariyle emeklilik maaşından memnun olup olmadığını soruyoruz. İşte cevabı:

“Hiç de memnun değilim. Emeklilik maaşım üç leva ile artırıldı. Bunlarla ne satın alabilirim ki? 30 yıllık stajım var, emeklilik maaşım ise azdır. Sofya’ya Gorna Oryahovitsa’dan geldim. Çalışırken asgari ücrette sigortalanmışım. Tek başımayım. İlaçlarımı bile satın alamıyorum. Neredeyse her şeyden kısıtlamalar yapıyorum.”

Diğer bir emekli vatandaş da memnuniyetsizliğini paylaşıyor: “Artış pek güçlü bir sözdür. Bu alaydır. Ben 156 leva, yani 80 avro alıyorum. Çalışma stajım da 34 yıldır. Hiçbir zaman asgari ücret de almadım. Zor geliyor bana bununla başa çıkmak. Sabahleyin saat 5’te kalkıyorum ve kendime daha 100 leva (50 Avro) sağlamak için gidip temizlik yapıyorum. Bunlar da ilaç için gidiyor. Emeklilik maaşımla ise biraz yoğurt, ekmek alıyorum, o kadar için yetiyor.”

Bulgaristan’daki emeklilik maaşlarının düşük değeri için sol, sağ ve merkezdeki bütün siyasetçiler sorumlu sayılabiliyor. Geçiş dönemi de sadece suçlu değildir. Rusya’da durum nasıldır. Değişikliklerden önce Bulgaristan Rusya ile beraber bir konumdaydı. Orada da, bizde olduğu gibi emeklilik maaşının büyüklüğü staj, yaş ve ödenmesinin nedenine bağlıdır. Fark, Rusya’daki asgari sosyal maaşın, “yoksulluk sınırına” bağlı olduğudur ve bundan daha düşük olamaz. Şu an sosyal maaşın ortalama büyüklüğü 8 bin 311 Rubledir, yani 134 Avrodur. Avrupa ülkeleriyle kıyaslama daha da zor, bu yüzden hiç yapmayacağız. Bu yüzden şimdi hayal ettiği istirahat zamanının tadını çıkarmak yerine Bulgar emeklilik vatandaşları dişini sıkıyor, ama ısınma ve elektrik için yüksek taksitleri ödemeye çalışıyor, çünkü öyle biliyor. Küçük aylık bütçesinden kalan az maden parasını hastalıkları için ilaç ile ekmek arasında bölmeye çalışıyor. Aslında tam onlar, vergilerden en büyük yükü alıyor üstüne. İktidardakiler ise nüfusun durumunu iyileştirmekle övünüyor.

Çeviri: Rayna İvanova