Çok az insan, Papa İkinci Joan Paul ‘un 30 Aralık 1980 tarihindeki ‘Eşsiz Şeref Adına’ (Egregiae Virtutis) apostolik mesajı ile Aziz Kiril ve Metodiy kardeşleri Avrupa’nın himayecileri olarak ilan etmiş olduğunu biliyor. Papa’ya göre bu iki Slav havarisi Doğu ile Batı arasında bir köprü görevini görürken Yaşlı Kıta’nın kültürel yükselişinin yanısıra birçok Avrupalı kuşağın öğretimine önemli katkıda bulunmuştur.
Papa Joan Paul’un mesajında şöyle deniyor: İki Aziz kardeşin olağanüstü hizmetleri hakkında, Avrupa tarihinde ilahiyat, kilise ve kültür bakımından teyit edilmiş birçok tarihsel kanıt geçmişte olduğu gibi, günümüzde de var.’
Yürü hey uyanmış halk,
Aydınlık geleceğe yürü,
Kitapların gücüyle
Kaderini değiştir!
Şanınıza şan katılsın
Siz, Metodiy ve Kiril,
Bulgar bilgisinin babaları,
Bulgarcanın yaratıcıları!
‘Aziz Kiril ve Metodiy’ marşının bu mısralarını Bulgaristan’da her çocuk ezbere bilir. Her Bulgar,alfabemizi yaratıp Bulgar edebiyatının temellerini atmiş olan Aziz kardeşlerin simalarını gönlünde taşır.
Aziz Kiril ve Metodiy 9. yy’ın ortalarında Avrupa’da yeni bir alfabet yaratıyorlar.
‘İki havarinin isimlerini taşıyan Sofya’daki Halk Kütüphanesi’nin müdürü Prof. Boryana Hristova, ‘Harfler, bizim için kutsaldır’ diyor ve sözlerini şöyle sürdürüyor:
‘Kanımca, böyle himayecileri olması Avrupa için bir şereftir. İki kardeş, sözün kudretine, tabiat kanunlarına uygunluğun gücü ve zaferine inanırdı. Avrupa’da yeni bir uygarlığı yaratıp şimdi de çiçeklendiğini gördüğümüz çok sağlam ve dayanıklı bir kültürün temellerini atan bu kişilerden başka kim bize himayecilik etsin?’
Latin ve Yunan alfabesinin yanısıra Kiril alfabesi bugün birleşik Avrupa’nın üçüncü abecesidir.
1986-2010 yılları döneminde Sofya Üniversitesine bağlı ‘Prof. İvan Duyçev’ Slav- Bizans Araştırmaları Merkezi’ni yöneten Prof. Aksiniya Curova ise şu görüşte: ‘Belirli bir anlamda Selanikli iki kardeş birleşik Avrupa fikrini telkin etmiştir.’
Prof. Curova devamla şunları belirtiyor:
‘Genel itibariyle Kiril ve Metodiy’in faaliyeti kilisenin 1054 yılki bölünmesinden önce gerçekleştirilmiştir. Avrupa’nın kaderi o zaman dil sorunu ile yakından ilgilidir. Latin ve Yunan dilleri o zaman Hıristiyan dini ayininde temel diller olarak kullanılır. Ne ki, Kiril ve Metodiy 9’uncu yy’da Avrupa’nın dil haritasını değiştiriyorlar. İki kardeşin kahramanlığı, papalık kurumuna bu yeni dili kabul ettirmeyi başarmasıdır.’
867 yılında Roma’nın Santa Maria Maggiore kilisesinde Papa İkinci Adrian, Kiril ve Metodiy’in yarattıkları Bulgar alfabesini ve yeni alfabeyle yazılan kitapları törenle takdis eder.Ayrıca Roma bazilikalarında Slav-Bulgar dilinde törensel ayinler yapılmasını emreder.
Dilbilimci Prof. Boryana Hristova’ya göre Bulgar alfabesinin yaratılması, ulu bir davanın yalnız başlangıcır. Şöyle diyor:
‘Kiril ve Metodiy, en karmaşık ve bileşik felsefi metnin ifade edilebileceği bir dil sistemini oluşturmuştur. Bu, dilbilgisi alanında olağanüstü bir kahramanlıktır.’
Slav- Bulgar dili Bulgaristan’dan başka Rus ve Sırplar gibi diğer Ortodoks Slav halkları için de resmi dil haline geliyor. Bu, Slav kökenleri olmayan Rumenler için de geçerli oluyor.’
Bunu belirten Prof. Aksiniya Curova, Aziz Kiril ve Metodiy’in davasının Avrupa’nın en yeni tarihiyle bağlantılı olduğunu söylüyor:
‘Yaygınlık kazanan üçüncü bir dil söz konusudur. İki kardeşin davası ise Avrupa’nın dil haritasını değiştiriyor. Bu yeniden 21. yy’da gerçekleşti. Devletimiz, 9. yy’da olduğu gibi Kiril alfabesini Avrupa’ya yeniden kabul ettirdi. Şunu unutmayalım: Avrupa’da 200 milyon kişi bu alfabeti kullanır.’
Buna bağlı olarak Papa İkinci Joan Paul şöyle diyor: ‘Aziz Kiril ve Metodiy kardeşlerin Saint Benedict ile beraber Avrupa’nın himayecileri olarak ilan edilmesi, zamanımızın iyi alametlerine tamamen uygundur.’
Çeviri: Neli Dimitrova
Bulgaristan’ın güneydoğusunda yer alan Debelt köyüne yakın Deultum Roma kolonisinin güney nekropolisinde son derece nadir ve değerli bir cam şişe bulundu . Arkeoloji sitesi аrchaeologia-bulgarica haberine göre şişeyi eşsiz kılan şey , üzerinde..
M. Şükrü Hanioğlu’nun “Atatürk- Entelektüel Biyografi” kitabı “Atatürk- İdeolojiler Tarihi” adı altında Bulgarca okurlarıyla görüşecek. Prof. Hanioğlu’nun kitabı 6 Ekim tarihinde Sofya “Sv. Kliment Ohridski” Üniversitesinde tanıtılacak...
Yazar, tercüman, gazeteci, Arnavutluk’ta Ulusal Azınlıklar Komitesi’nde Bulgarların temsilcisi Milena Selimi, Bulgar edebiyatını, kültürünü, değerlerini ve geleneklerini yılmadan tanıtmaya devam ediyor. Mesleki hayatındaki en son başarısı ise Georgi..
Bulgaristan’ın güneydoğusunda yer alan Debelt köyüne yakın Deultum Roma kolonisinin güney nekropolisinde son derece nadir ve değerli bir cam şişe..