Avrupa ve Balkanlar’ın en büyük parklarından biri olan Rila Milli Parkı, Batı Bulgaristan bölgesinde, Rila dağında bulunuyor ve 25 yaşını tamamlıyor. Park, 24 Şubat 1992 yılında kurulmuştur. Ilk başta Balkanlar’ın en yüksek tepesi olan Musala Dağındaki (2925 metre) biolojik çeşitliliğinin, endemik türlerin ve yok olmakla yüz yüz gelen ekosistemlerin korunması amacıyla toplam alanı 107 923,7 ha olan Rila Parkı, ulusal park olarak ilan ediliyor. Birkaç yıl sonra, 1999 yılında parkın büyük bir bölümü –81 046 hektarı Milli Park olarak kategorize edilirken geri kalan bölümü, „Rilski Manastir“ Doğa Parkı oluyor.

İnsan çalışmalarından koruma altına alınan doğal ekosistemlerin bulunduğu endemik bitki ve hayvan türlerinin çoğunlukta olduğu Parangalitsa, Skakavitsa, İbır ve Tsentralen Rilski rezervat koruma alanları Rila Milli Parkına dahildir. Işte bundan dolayı, BM’lerin Milli Parklar listesine dahil edilmiştir. Ormanların yaklaşık %95’şini 100 yıllık Ladin çamı(Picea), Göknar(Abies) ve Rumeli veynut çamı (Pinus peuce) oluşturuyor. Habitat çeşitliliğinden dolayı, Milli Park, ise „Natura 2000“ Çevre ağında önemli bir yere sahiptir.

Rila Milli Parkı „Fauna“ bölümü uzmanı Kiril Stmaboliyev, Rila biolojik çeşitliliğinin çok zengin olduğunu ve yaklaşık 1400 bitki türünün oluşturduğunu anlatırken şunları ekliyor:

„Milli Parkın yüksek konservasyon değerini, eski devre ait 105 Relikt bitkiler, 36 Balkan ve 21 Bulgar endemik bitkileri oluşturuyor, ki bu türlerden 3 tanesi sadece ve sadece Rila dağında yetişiyor. Bunlar Rila çuhaçiçeği, Pavlovskoto şapiçe (Alchemilla pawlowskii) ismini taşıyan nadir bir ot türü veTtibbi işgin, Ravent (Rheum palmatum L.) bitkisidir.”

„Bunun dışında Rila Milli Parkı, Bulgaristan genelinde olmak üzere bozayının en büyük ve en güvenliği sığınadır. Çengel boynuzlu dağ keçisinin (Rupicapra rupicapra) en büyük populasyonu da burada bulunmaktadır. Uzun kuyruklu gelengi (Spermophilus citellus) hayvan türünün en yüksekte bulunan kolonisi de burada. Alp tritonu, nam-ı diğer alp semenderinin (Triturus alpestris) rastlandığı dört bölgeden bir tanesidir. Rila Milli Parkı, 100 taneden fazla kuş cinsine sığınak sağlıyor. Bunlar arasında Kaya kartalı, Paçalı baykuş (Aegolius funereus), Orman horozu (Tetrao urogallus), Kaya kekliği (Alectoris graeca) yer alıyor. Milli Parkta Bulgaristan’da yetişen bitkilerin 38% bazı hayvanların 80% yetişiyor.”

Eşi benzeri olmayan doğa güzellikleri, dağ evleri, turistik ve eko patikalar ağı, turistlerin ilgi odağındadır. Buradaki Borovtes ve Malövitsa dağ tatil belderinin kayak pistleri revaçtadır. Her yıl 1 ile 23 Ağustos arasında Rila gölleri arasında Petra Dınov’un Yaz Okulu düzenleniyor.

Gelenek üzere 19 Ağustos’ta Rila Dua Tepesinde “Byaloto Bratstvo” güneşin doğuşunu karşılıyor, çünkü Güneş tam bu günde sihirli güce sahiptir. Maalesef her insan müdahalesi, floraya olduğu gibi faunayı da olmak üzere, ekosistemi etkiliyor. Rila göllerine kadar liftin açılmasının ardından turist akını yaz boyunca kesilmiyor. Mesela Ağustos ayında bir günde 2000 kişi buralara çıkıyor. Rila Milli Parkı bölgesine gelen herkesin getirdiği yemek atıklarını daha sonra belirli yerlere atmasına ilişkin ana prensibin“Getiriyorsun-dışarıya taşıyorsun“ olmasına rağmen bu kurala uymayanlar da var. Park yönetimine göre, ateşın yakılması da ciddi bir sorun. Ateşler sadece çevreyi kirletmiyor, aynı zamanda toprağa ve bitki türlerini de yok ediyor. Maalesef Mili Parkın geniş bir bölgeye sahip olmasından dolayı, güvenlik görevlileri, bu tür ihlalleri önleyemiyorlar. Işte bundan dolayı park yönetimi ziyaretcilerin iyi niyetine bel bağlıyor.

Çeviri: Şevkiye Çakır

Fotoğraflar: BGNES ve bg.wikipedia.org