Bulgaristan’ın Avrupa Birliği üyeliğinin 10. yılı kutlanırken günümüzde bu dönemde değişen nedir sorusu akıllarda doğal olarak beliriyor. En yoksul ve yolsuzluğun en yaygın olduğu devlet olmaya devam ediyoruz ve vatandaşların AB kuruluşlarına duydukları güven düzeyi ne kadar yüksek olursa olsun üyelik faydalarının herkesçe hissedildiğini söylemek mümkün değil.Liberal Stratejiler Merkezi tarafından “Üyeliğin 10. Yılı – yararlar ve meydan okumaları” başlığı ile hazırlanan rapor, AB üyeliğinin ülkemize getirdikleri üzerinde düşünmeye vesiledir. Yararları genel olarak siyasi ve ekonomik olmak üzere ikiye bölebiliriz. Ekonomik olanlar AB ülkelerine yönelik ihracatla ilgilidir. Avrupa ülkelerine yönelik ihracatta önemli artış izleniyor. Ayrıca arada geçen 10 yıllık dönemde vatandaşların alım gücü yüzde 20 oranında büyüdü, Birlik tarafından uygulanan izleme sayesinde ise bütçe açığını yüzde 3’ün altında tutmayı başarıyoruz.

Üyeliğin siyasi anlamda sağladığı kazanımlara dair politolog Daniel Smilov şunları söyledi:

“Bulgaristan’ın AB üyeliğinin sağladığı siyasi etkileri genel anlamda ifade etmek gerekirse büyük ve net bir istikrarlaştırma etkisi diyebiliriz. Fakat önümüzdeki dönemde karşı karşıya olacağımız meydan okuması da aslında burada başlıyor. Şimdiye kadar AB Bulgaristan’a istikrar sağladı, siyasi süreçler ve bu süreçlerin ortak bir yönde seyretmesi konusunda garantör oldu. AB içinde reformların gerçekleştiği ve birliğin geleceğine ilişkin farklı varyantların olduğını hepimiz biliyoruz ve bu anlamda Bulgaristan AB’yi sırf istikrar kaynağı olarak kullanmamalı, birliğin sağlamlaştırılmasında ve belirli politikaların güçlendirilmesinde faal bir katılımcı olmalıdır”.

Gerçekten de AB’nin desteği ile son 10 yıllık dönemde yaşanan bazı ağır krizlerin üstesinden gelebildik. Bunlardan biri durgunluk dönemi oldu ve ülkemiz bu dönemden ciddi sarsıntılar olmadan geçmeyi başardı. KTB bankasının iflas etmesi ise tamamen ülke içi bir kriz olup AB üyeliği sayesinde domino etkisine yol açıp diğer bankacılık kuruluşlarının çökmesini beraberinde getirmedi. AB raporlarında daha etkin yargı sistemi, daha şeffaf ve hızlı davalar ve bunların sonucunda daha münasip mahkeme kararları yönünde her ne kadar sürekli çağrılar yöneltilse de böyle bir şey olmuyor.

Ekonomi uzmanı Georgi Ganev, yargı sorunlarına çözüm getirilmeyince toplumdaki diğer eşitsizlikler ve problemleri çözümlemenin de mümkün olmayacağına dikkat çekti:

“Üyelik döneminde gözle görülür pozitif bir gelişme olmadığı bir alan aramak gerekirse bu medya alanıdır. Medya özgürlüğü açısından kötüleşme var. Ülke hükümetleri medya sahiplerinin aydınlatılması ve mevcut tekellerin giderilmesi yönünde önlemler uyguladı, fakat bunlar yetersiz kaldı”.

AB üyeliği ile doğrudan bağlantılı olmasa da medya özgürlüğü konusunun raporda yer almaması mümkün değil, çünkü bu konu kamunun ilgisini çekiyor, ayrıca da küresel finans krizi sektör üzerinde gözle görülür bir etki gösteriyor. Maddi sıkıntıya düşen medya kuruluşları alıcı aramak ve alıcının menfaatleri doğrultusunda hareket etmek zorunda. Yabancı medya sahiplerinin olmaması ve dağıtım şebekesinin tekel altına alınması, bağımsız bir yayının varlığını sürdürmesini imkansız kılıyor.

Haziran ayından itibaren rowming’in kaldırılması, hasta ve tüketici haklarının korunması ve daha yüksek çevre kriterlerinin uygulanması sonucu sağlanan iyileşmeler rapora olumluluklar olarak yansıdı.

Fotoğraf: BTA

Çeviri:Tanya Blagova