Kendi aralarında el hareketleri ve yüz mimikleri ile konuştukları için işitme engellileri sokakta, metroda, kafede kolayca ayırdediyoruz, ancak bu dilden tamamen habersiz olmamız onlarla iletişim kurmamızı imkansız kılıyor. Sofya “Aziz Kliment Ohridski” Üniversitesinin Matematik Fakültesi programlama bölümünden bir grup öğrenci, bu durumu değiştirmek isteyince ortaya işitmeyen insanlarla kelimelerle konuşma imkanını sağlayan bir cihaz çıktı.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada işitme engelli olanların sayısı 360 milyonu buluyor ve 8 kişilik üniversiteli ekibi, bu ürünü dünya piyasasına sunarak yer küresinin dört bir köşesinde yaşayan milyonlarca engelli kişiye faydalı olmak için azim ve hevesle çalışıyorlar. Akıllı telefon aracılığı ile işaret dilini sözcüklere, sözcükleri ise işaretlere dönüştüren bu cihaza bileklik görünüşü verildi. Proje yöneticisi Oleg Kameşik, ayrıntıları aktarırken şunları paylaştı:

“Ekibimizle son bir buçuk yıldır jestlerin kola takılan bileklik şeklindeki cihazla tanınması ve akustik dile tercümesi projesi üzerinde çalışıyoruz. Bizden önce birkaç ekip bu konuda çözüm üretmeye çalıştı, ama başarılı olamadılar. Bu bilezik işitme engelli insanlara çok faydalı olacak. Onlar iş bulmak, üniversite okumak konusunda büyük sıkıntılar çekiyorlar. Bizim için rutin olan şeyler, onlar için erişilmezdir. Ele takılan bu bilezik insan el hareketi yaparken akıllı telefona bağlanarak demek istediklerini sese dönüştürür ve tersi de sesi, jest animasyonuna çevirir. Mükemmel bir çeviri değil, çünkü işaret dilinin yapısı çok karmaşıktır, fakat bu şekilde bundan önce bir türlü kurulamayan iletişim mümkün olacak. İşitme engellilere dünyamızla iletişim kurmalarına imkan tanıyacağız, biz de onların hikayelerini öğreneceğiz. Onlar da aynen bizim gibidir, fakat biz dillerini anlayamayıp kendilerini de görmez hale geliyoruz.

Şu anda ekip, cihazın küçültüp daha şık ve kullanışlı hale getirilmesi yönünde çalışıyor. Bu konuda çalışma fikrinin nereden geldiğini Oleg şöyle anlatıyor:

“Molada kafede otururken yanı başımızdaki masada oturan ve el kol hareketleri ile konuşanların dilinden hiçbirşey anlamadığımızı farkedince  piyasa bu konuda yardımcı olabilecek bir cihazın olup olmadığını araştırmaya başladık. Bu yönde birçok fikir ve konsept sunuldu, fakat hepsinin belli eksikleri oldu. Önce eldiven yapmaya başladık, ama sonra bu insanların kendilerini zaten farklı hissettiklerini ve eldivenli olunca daha da farklı ve diğerlerden ayırdedilir hale geleceklerini düşününce çok daha küçük, göze çarpmayan, görülmeyen bir şey olsun istedik.”

Hevesli gençlerin projeyi hayata geçirmek konusunda karşılaştıkları problemleri ekip yöneticisi şöyle akyardı:

“Esas güçlüklerden biri, jestin matematiksel modele dönüştürülmesi ile ilgilidir. İlk bakışta kolay görünse de bu yönde bundan önce neredeyse hiç çalışılmadığı için işimiz zor. İşaret dili de kendiliğinden problem, Bulgar dilinde 7600 el hareketi var ve her devletin işaret dili farklıdır. İşitme engelliler topluluğunun da bu tür bir cihaz kullanmak konusunda istekli olmasından emin olmamız lazım. Şimdi işitmeyenlerin işaret dilini öğrenecekleri bir eğitim sistemi de ekledik. Kendi dillerine hakim olmalarını istedik” diyen Oleg, geleceğe ilişkin temennisini de paylaştı:

“En büyük temennimiz yaptığımız ürünün işitme engelliler topluluğuna ulaşması ve faydalı olmasıdır. Uykusuz gecelerimizi ve uğradığımız başarısılıkları anlamdıran en büyük mükafatımız olur bu. Umarım çalışmalarımızın sonucu, gelecekte gittikçe çok yerde uygulama bulacaktır”.

Grafik tasarımı: Maksim Mardar

Çeviri: Tanya Blagova