Bulgaristan’daki 26 bankanın ve yabancı banka şubelerinin kârı sekiz aylık bir sürede 1 milyar levayı (avro tutarı 556 milyon) geçti. Avrupa kıstaslarına göre bile bu büyük para. Bir önceki yıla kıyasla bu karların yüzde 20 büyümesi daha da etkileyici. Ülkenin en büyük 17 şirketinin yıllık karı 724 milyon avro. Finansal kuruluşların likiditesi de 100 milyarı (51 milyar avro) aştı.

Bütün bu rakamlar Bulgaristan’da finans sektörünün mükemmel bir durumda olduğunu gösteriyor. Veriler, Bulgaristan’da mevcut müreffeh ekonominin gelişmesiyle halkın hissedilebilir ölçüde ulaştığı mali refahın bir ifadesidir.Temel ihtiyaçlarını karşılamaya, yatırım ve reasürans amaçlı tasarruf yapmaya parası olanların sayısı artıyor. Ülkenin kamu kaynakları da çok iyi durumda ve yılı yaklaşık 1 milyar avroluk bütçe fazlası ile kapatma vaadi veriliyor.

Bulgaristan’daki bankaların mali performansı, mevduatlardaki neredeyse sıfır faiz oranları ve kredilerin nispeten düşük faizli olması karşısında daha da dikkat çekicidir. Bankalar genelde faiz ödemelerine karşı kredi verme yolundan kar elde ediyorlar. Düşük faizli kredilerde iş zorlaşıyor ve bankacılar düşük faiz gelirlerini dengelemek için kredilerin hacmini artırıyor. İstatistikler, bankaların verdiği kredilerin 32 milyar avroya yükseldiğini gösteriyor.

Bütün bunlar Avrupa Merkez Bankası tarafından Bulgaristan’da yapılacak banka denetimleri öncesinde umut verici görünüyor. Bulgaristan’ın ERM2 döviz kuru mekanizmasına gelecek yaza kadar girmek istediğini resmi olarak bildirdiğine göre bunlar bir an önce yapılmalı. Ne yetkililer, ne de bankacılar bu stres testlerinden endişe duymuyor, çünkü geçen sene BNB bankası tarafından yapılan kontrolleri başarıyla geçtiler.

Bankaların ciddi sorunları var. Bankaların kaynaklarının yüzde 10’unu zor karşılanan krediler oluşturuyor. Bu krediler sadece gelir getirmemekle kalmıyor, bankaların istikrarına da tehdit oluşturuyor. Bazı uzmanlara göre ülkede banka sayısı azaltılmalı. Mütevazi mali olanaklara sahip 7 milyonluk bir nüfusa 26 uluslararası bankanın çok fazla olduğu ve bunun piyasayı parçaladığı, kar elde etmeyi de zorlaştırdığı tezi öne sürülüyor. Bankacılık sektörü üzerinde olumlu etkisi olan diğer şey de ülkede faaliyet gösteren birçok finans kurumunun yurtdışında (genellikle AB ülkelerinde) bulunan ana bankalar tarafından kontrol ediliyor olmasıdır. Gerçekten de, birçok bankanın merkezleri Fransa, Yunanistan, İtalya, Belçika ve başka ülkelerde bulunuyor. Bunların çoğu Avro Bölgesi ülkelerindedir ve bu durum Bulgaristan’ın Avro Bölgesine başvuru sürecinde olumlu rol alacaktır.

Çeviri: Özlem Tefikova