Bugünlerde Halk Meclisinin ilk okumada 2019 Devlet Bütçesini kabul etmesinin ardından Başbakan Boyko Borisov Bulgaristan’ın daha önce hiç bu kadar iyi performans sergilemediğini söyledi. Bütçe açığı, enflasyon, kamu borcu, nominal ücret artışı, işsizlik ve benzeri makroekonomik göstergelere bakıldığında Başbakan’ın sözleri doğru. Bu nedenle son dönemde ülkeyi saran protesto dalgasını açıklamak bazıları için zor olabilir. Halk her gün şehir merkezlerine veya yollara çıkıp memnuniyetsizliğini dile getiriyor. Sosyal medya üzerinden örgütlenerek kendiliğinden geliştiği öne sürülen bu olayların sol muhalefetin desteğini aldığını da kaydetmek gerekiyor.

Protestolarda en çok ekonomik olmakla birlikte siyasi tarafı da olan talepler dile getiriliyor. Özetle söylemek gerekirse, AB’nin ortalama yaşam standartının ancak yarısını yakalayabilen Bulgaristan insanları, AB’nin en düşük ücret alan vatandaşları olmak istemiyorlar artık. Halk, çığ gibi büyüyen zamlara karşı çıkıyor. Uluslararası dalgalanmaları takip eden yakıtlardaki fiyat artışları vatandaşları en çok etkilerken, alınan gelirler, gelişmiş Avrupa ülkelerine özgü finansal konforu sağlamıyor. Elektrik, gaz ve otomobil yakıtlarının fiyatları zamlandı. Bu arada söz konusu fiyatların Avrupa Birliği genelinde en düşük olması, yarım milyon vatandaş aylık 260 avroluk asgari maaşla geçinirken halk hiç mi hiç teselli olmuyor.

Ortalama emekli maaşları 200 avroya ulaşmayan emeklileri hiç konuşmayalım. 1 Ocak 2019’dan itibaren kamu sektöründe maaşlara yüzde 10’luk zam, 1 Temmuz’dan itibaren ise bütün yaşlılık emekli maaşlarında yüzde 5 ile 7 arasında değişen zamma rağmen halkın öfkesi dinmiyor. Öğretmen maaşlarındaki önemli artış ve beklenen yeni zamlara rağmen hoşnutsuzluğun önüne geçilemedi.

Performansı iyi ilerleyen ulusal ekonominin arka planında protestocular “Biz sadece iyi yaşamak ve Avrupa’nın yoksul akrabaları olarak görülmek istemiyoruz” diye ısrar ediyorlar. İktidardaki GERB partisi üyelerinin “herkesin protesto hakkı vardır” şeklindeki kibirli ve küçümseyici açıklamaları, duyulan öfkeyi daha da artırıyor

Fiyatlardaki artış ise gün be gün devam ediyor. İkinci el araçlara uygulanan vergi zamlanırken, halkın yüzde 90’lık bölümü ikinci el araba kullanıyor. Zorunlu “Mali Sorumluluk” sigortasının da zamlanması bekleniyor. Enerji fiyat artışlarının etkisiyle tüketici fiyatları da yavaş yavaş yükselişe geçti. Yakıtlarda ve elektrik fiyatlarındaki zamlanma, kış aylarında hissedilecek.

Gelecek yıl Avrupa seçimleriyle beraber Bulgaristan’da yerel seçimler de yapılacak. O zamana kadar fiyatlardaki yükseliş devam ederse ve gelirlerde beklenen artışların etkisi yaşam standartlarını somut olarak iyileştirmek için yetersiz kalırsa, iktidar koalisyonu ciddi şekilde sarsılabilir. Başbakan Borisov’un bu yönde acı bir tecrübesi olduğunu unutmamalıyız. 2013 yılında Borisov-1 hükümeti, elektrik fiyatlarındaki yükselişten duyulan memnuniyetsizliğin bir sonucu olarak düşmüştü. Şimdi iktidarda olan, Borisov-3 hükümeti, programının temel amaçlarından birinin nüfusun gelirlerini artırmak olduğunu ve görev süresini tamamlamak niyetinin kesin olduğunu tekrarlayıp duruyor.

Başarılı olup olmayacağı bilinmiyor. Ancak insanlar, ülkenin takdire şayan makroekonomik göstergelerden kişisel olarak bir şey kazanmadığı için gittikçe çok öfkeleniyor.

Çeviri: Özlem Tefikova