14 Ocak’ta Süt Ürünlerine İlişkin Özel Gereklilikler Yönetmeliğindeki değişikliklere getirilen 6 aylık ek süre tamamlnadı ve bu tarihten itibaren bitkisel yağ içeren ve "İmitasyon Ürün" etiketini taşıyan peynir ve kaşar peyniri, ayrı stantlarda satılmalı ve “süt ürünü” kelimesini içermemelidir. İstatistikler, palmiye yağı içeren peynir ve kaşar peyniri kullanımının azaldığını gösterse de,  sadece 2017 yılında Bulgaristan’da palmiye yağ içeren 13 000 tondan fazla ürün tüketildi.

Konuyu, Kırcali ili Ardino belediyesi Jaltusha köyünden mandıra sahibi Vladimir Persenski ile görüştük. Vladimir Persenski, şunları anlattı:

Mandıramız,  2002 yılında kuruldu. Önce kaşar peynir ile başladık ve şu anda mandırada kaşar peyniri, tereyağ, ekşimik, 4 çeşit yoğurt ve ayran üretiyoruz. Sütü  genelde Plovdiv ve Haskovo’nun Rodop kısmından satın alıyoruz. İlk başta buradan, Jaltusha köyünden de satın alıyorduk, ama artık burada yeterince süt yok ve bundan dolayı Plovdiv, Haskovo ve Mineralni bani bölgesine yöneldik. Ürünlerimizi ise Varna Sofya, Plovdiv,Gabrovo, Pleven bölgelerinde satışa sunuyoruz.

Taklit süt ürünleri ile gerçek süt ürünleri, ayrı standlarda satılması yönünde belirlenen ek süre tamamlandı. Bu konuda sizler ne düşünüyorsunuz , diye sorduk mandıra sahibine. Şöyle cevap verdi:

Bu çok önceden yapılmalıydı. Devlet bu yönde bazı kararlar almıştı. Şahsi görüşüme göre, bitkisel yağ ile süt ürünleri üretemezsin. Bizler, gerçek sütle ürünlerimiz üretenler, onlarla rekabet edemeyiz. Onlar , başta palmiye yağ olmak üzere, bitkisel yağlar ekleyerek ürünün maliyetini düşürüyorlar. Bunlar son derece sağlıksız olduğu için, yoğurt mu olacak, kaşar peynir mi olacak, vatandaşımız, bunu tüketirken sağlıksız olduklarını düşünmeleri gerekiyor. Ama vatandaşımız yoksul olduğu için ve bu ürünlerin ucuz olmasından dolayı onları satın almayı tercih ediyor. Benim tavsiyem de bundan ibaret, daha az tüketsinler, ancak gerçek süt ürünü olmasına gayret göstersinler. Burada, Rodoplarda’ki mandıralar böyle birşeyi hiç bir zamanlar yapmaz. Bitkisel yağ hiçbir zaman kullanmazlar. Daha az, ama gerçek süt ürünü olsun, yani gerçek sütten yapılmış kaşar peyniri, peynir, yoğurt, ekşimik olsun. Aslında bitkisel yağın kullanımı yasak değildir.Tüm Avrupa’da üretiliyor. Yeter ki insanlar doğru çözümü yapabilsin. Çiçek yağ, palmiye yağ  da zararlı değildir, eğer naturel olarak tüketilirse, fakat yüksek dereceye tabii tutulduğu zaman, zararlı hale geliyor. Bizim üreticiler, bunları naturel halde süt ürünlerine eklemiyor, tam tersine hidrojene yağ, süt ürünün  sertleşmesine neden oluyor. Bana soracak olursanız, bitkisel yağ ile üreetilmiş süt ürünleri tüketilmemelidir.

Jaltusha köyünden mandıra sahibi Vladimir Persenski’yi konuk etmişken, kaşar peynirin ve yoğurt fiyatlarını da sormadan geçemedim. Cevabı şöyle oldu:

Gerçek kaşar peynir, mandıradan 10 -12 leva arasında çıkıyor. Dediğim gibi, çok zor bir soru. Ama markete, bakkala ulaşıncaya kadar bu fiyat artıyor, doğal olarak market sahibi de masraflarını eklemeli. Gerçek tadında bir kaşar peyniri 14-15 levanın altında olmamalı. 500 gr’lık yoğurtun bizim mandıramızdan çıkış fiyatı 80 -82 stotinkadar.  Farklı marketlerde, farklı fiyatlarda satılıyor. Ama asıl sorun burada değil. Asıl sorun halkımızın düşük gelir seviyesidir. Bulgaristan vatandaşları normal denecek gelire ve maaşa sahip olsalar, o zaman herşey yolunda olacak. Bizim mandıramız aslında bir aile şirketi sayılır, ben ve eşim de dahil, toplam 14 kişi çalışıyoruz. Mandıramızı büyütmeyi şimdilik düşünmüyoruz, çünkü daha küçük, ama daha kaliteli üretim yapan bir işletme bence daha iyidir. İstesek de şirketimizi büyütemiyoruz, çünkü piyasa seni engelliyor, piyasa sınırlı olunca serbest çalışamiyorsun.

Fazla üretsen de depoda depolaman gerek, oysa süt ürünleri öyle bir üründür ki, fazla beklemeye gelmez. Benim tavsiyem, Bulgaristan’da üretilmiş bir ürünü tercih etsinler, satın alsınlar. Gerçi gençlerin damak tadı çok değişti. Yerli ürünleri tercih edelim, çünkü yerli ürünlerimiz de hayli lezzetli. Ama haftada en az bir kez yerli ürün satın alınsınlar, derim. Mandıranın genişlemesine gelince, kim istemez ki genişletmeyi, çoğaltmayı, ama malüm piyasa buna izin vermiyor. Ürettiğin bir ürünü satamıyorsan, ne fayda! Herşeye rağmen ben iyimserim. Yavaş yavaş gelirler artıyor. Bundan 2-3 yıl önce çok daha zordu. Ama son zamanlarda gelirlerin hafif de olsa artmasından dolayı mı, başka bir nedenden dolayı mı, halkımız yerli ürünleri satın almayı tercih ediyor.

Ardino’nun Jaltusha köyünden mandra sahibi Vladimir Persenksi’ye ürettikleri süt ürünlerinin lezzet sırrını sorduk. Dedi ki, kahkaha atarak:

 Ben sırrı sizi söyleyeceğim. Kaşar mı, yoksa yoğurt mü üretiyorsun, buna bakmaksızın, herşeyi aşkla sevgiyle yapman gerekiyor. Başka bir sır yok. Ben yoğurdu, eşim ise kaşar peyniri yapıyor. Bir üretime sevgi, gayret, dissiplin ve hijyenik ortam dahil edilmiyorsa, konuşulacak şey yoktur demek. Bizler 17 yıldan bu yana üretiyoruz. Ve 17 yıldır aynı şekilde, ayni yöntemle yapıyoruz. Yani bu üretim küçük bir çocuk gibidir. Aynen çocuğun olduğu gibi sevgi, gayret, şefkat  istiyor. Yaptığın işe sevgini katmıyorsan, o zaman ürününün kaliteli olmasını bekleme. Çok fazla çaba, çok fazla gayret gerekiyor. Yani başka sır yok. Bunu da düşünmemiz gerek. Bu ürünü yüzlerce binlerce kişi tüketecek. Ben kendi torunlarıma da bu üründen veriyorum.

Vladimir Persenski devamla şöyle konuştu:

Tavsiyem şu, Bulgaristan vatandaşları yoğurdunun ekşimiş ve yoğurt kapağının şişmiş olduğunu  görünce kızmasınlar, tam tersine sevinsinler. Ekmeğinizin küflenmiş olmasına, sizler sevinin, demek ki aldığınız ürün gerçek bir üründür. Bazen ben başka mandıralardan başka şirketlerden yoğurt alıyorum, dışardaki 30-35 dereceye rağmen bu yoğurt ekşimiyor ve dediğim gibi kapağı şişmiyor. İçinde nelerin olduğunu düşünmek bile istemiyorum. Eğer bir yoğurt ekşimiyorsa, gerisini sizler düşünün. Eskiden anne ve nilerimizin yaptıkları, çaldıkları yoğurtlar nasıl ekşiyordu, ekmek kısa zamanda küfleniyordu, çünkü herşey doğaldı. Bir te bunu gençlerre anlatmamız gerek.