Lazarovden- Lazar Günü Tsvetnitsa (Söğüt Bayramı) ve Velikden (Paskalya) öncesi üç büyük Hristiyan bayramlarından biri.Lazarovden veya Lazaritsa her yıl farklı tarihlerde kutlanan bir yortu olsa da, her zaman Paskalya yortusundan bir hafta önce kutlanan Tsvetnitsa’dan (Söğüt bayramı) önceki güne denk gelir, işte bundan dolayı da Lazar Cumartesisi olarak adlandırılır.

Dini takvimde ölü Lazar’ın bedeninin mucizevi bir şekilde dirilişini simgelerken Hazreti İsa’nın sözleriyle anılır: “Lazar, kalk ve yürü!”. Sembolik olarak bu gün Kurtarıcının Dirilişinin habercisidir. Lazar Cumartesisi, aynı zamanda da baharın da sembolüdür ve kıştan yaza geçişi, doğanın uyanışını ve yeni hayatın canlanmasını müjdeler.

Lazar Cumartesisinin bir yandan ailelerinin edebiyete göç eden yakınlarıyla bağı anlatırken diğer tarafı da son derece neşeli tarafıdır. Bu günde özellikle küçük şehirlerde ve köylerde olmak üzere Bulgaristan’ın birçok bölgesinde “Lazaruvane” geleneği yerine getiriliyor. Bu geleneğe bir sonraki yıl evelenecek kızlar katılıyor. Halk kıyafetleriyle süslü kızlar ve başları zengin süslü olarak, ev ev gezip özel şarkılar eşliğinde ve horonlarla aile fertlerine sağlık, neşe, mutlu evlilik ve kalabalık aile dileklerinde bulunuyorlar. Evin hanımı onları kapıda ağırlar ve özel hazırlanmış çörekler ve Paskalyada boyanacak beyaz yumurtalar ikram eder. Lazarki kızlarının oynadığı evlere şenlik ve mutlululuk olacağına inanılır. 

Bu bayram bahar havasını da beraberinde getiriyor. Köy ve şehirlerden insanlar bugün de Lazarki kızların şarkılarını seviyor, onları evlerinde bekliyor. Sofya’nın Dolni Bogrov köyünden Elena Georgieva kapılarını her zaman Lazarki kızları, Koleda grupları ve Camala oyuncularına açık tutuyor.

“Lazarki kızlarını her zaman eve davet ediyorum, onlara yeme ve içme ikramında bulunuyorum. Bu tür gelenekler beni mutlu ediyor. Köyde evlerimizi onlara açıp, sağlık, bereket dilekleri sunan bu değerli misafirleri karşılıyoruz. Köyde biz bir birimizi tanıyoruz, o yüzden bu kızları veya ev, ev gezen folklorcuları eve davet ediyoruz. Oysa büyük şehirde herkes korkuyor ve kapılarını kilitliyor”.

Sofya çevresinde Şop Diyarı olarak adlandırılan bölgede Lazarovden Gününde kızlar otantik Şop kıyafetleri giyer, altına güzel nakışlı beyaz gömlekler, kemerin yanı başından yünden yapılmış rengarenk püsküller sarkıtılır. Başlarına rengarenk taçlar takan kızlar, bereket ve verim dilekleriyle aralarına metal paralar ve çiçekler de katar. Böyle giyimli, süslü kızlar önce kiliseden geçer, daha sonra da ev ev gezer ve baharın gelişiyle beraber, sağlık dileklerini iletir. Gruptan “Lazarka” adı verilen bir kızın çiçekli tacı diğerlerinden daha büyük, daha renkli ve göze çarpar oluyor.

Dolni Bogrov kültür evi sekreteri Rumyana Krastanova şunları anlattı:

“Lazarki kızlarının bu güne hazırlanması için kültür evinde 4, 5 kez prova yeterli oluyor. Lazarovden bayramında sabah saat 8’de toplanıyoruz, ana provamızı yapıp kızlar gruplar halinde köyü gezmeye başlıyor. Kızlar açısından bütün gün inanılmaz bir bayram hazasında geçiyor. Bu gün, insanların Paskalya öncesi çok sevdiği ve beklediği bahar bayramlarından biridir”.

Fotoğraflar: özel arşiv