Ülkemiz meyve üreticileri ve bahçivanları, zor bir çıkmazda bulunuyor. Bahçivanlar Birliğine gore, ülkemizde satılan sebze ve meyvelerin yüzde 80’i ya AB ülkelerinden, ya da komşu ülkelerden ithal edilmiştir. Tarım Bakan Yardımcısı Çavdar Marinov, sorunları üç önemli noktada özetledi. Bulgaristan üreticileri, pazara, gerekli desteğe ve haksız rekabete karşı korumaya ihtiyaç duyuyor.

“Burada market zincirlerin rölü çok önemlidir. Ülkemizde faaliyet yürüten tüm büyük market zincirleriyle iki görüşmemiz oldu. Tüketicilerimizi, aynen AB ülkelerinde olduğu gibi, yerli sebze ve meyveleri satın almaya çağırıyoruz. Yerli sebze ve meyve cinslerimiz, geleneksel tada sahip ve son derece kalitelidir. Kendi ürünümüzü bizim savunmamız gerektiği bir dönemdeyiz."

Bulgaristan üreticilerinin aldığı sübvansiyonlar yeterli mi, sorusu üzerine Bakan Yardımcısı Marinov “kaynaklar hiç bir zaman yeterli değildir” şeklinde net bir cevap verdi:

“Sübvansiyonlar açısından AB’nin eski ve yeni ülkeler arasında bir adaletsizlik mevcut. Bulgaristan ve yeni üye ülkeler, söz konusu sübvansiyonların aşamalı olarak denkleşmesinde ısrarcı. Fakat herşey sübvansiyonlardan ibaret değil. Sebze ve meyve üreticileri birlikleri, meyve ve sebzelerde KDV iadesini istiyor. Bu istek, Tarım ve Maliye Bakanlığı tarafından da destekleniyor. Buna benzer mekanizma, hububatlarda uygulanmıştır. Ulusal Gelirler Ajansı, bu mekanizmayı olumlu oılarak değerlendiriyor, çünkü hem toplanan vergi miktarını artıracak, hem de üreticiler kayıt dışı ekonomiden çıkınca cirolarını gizleme imkanına sahip olamayacak. Öyle görünüyor ki, yasadışı sebze ve meyve ithalatı yapan tüccarlar var. Kilogram başına 6-7 euro cent domates ve 5 euro cent patates ile örnek veriyorum. Şu anda tüccar kayıt veri tabanı oluşturma girişiminde bulunuyoruz. Fakat neleri tükettiğimizi ve hangi ülkelerden getirildiğini, tüm vergiler ve KDV’lerin ödendiğini bilmemiz amacıyla son derece sıkı bir monitoring ve kontrol gerekiyor."

Bulgaristan'ın AB katılım öncesi belirlenen Avrupa sübvansiyonları ne zaman tekrar müzakere edilecek?

Bakan Yardımcısı Çavdar Marinov, bu soruya şöyle cevap verdi:

“Şu anda bir sonraki program dönemi için tartışmalar sürüyor. Şimdi tam zamanıdır. Tüm çiftçilere ve birliklere, destek için talimatları belirleyecek olan bu belgelerin hazırlanmasına aktif olarak katılmaları çağrısında bulunuyorum. Her üretici birliği, önümüzdeki 5 yıllık süre için tutumlarını rakamlarla ve hazırladıkları programlarla bildrimenin tam zamanıdır diye düşünüyorum. Bulgaristan’ın sübvansiyonlarının bir kısmının artırılmasından yana olduğuna dair size teminatlarda bulunuyorum. Hiç bir ülke bu program çerçevesinde bu denli yüksek destek vermiyor. Fakat sizin sorunuza dönecek olursam – bu söz konusu sübvansiyonlar yeterli mi? Yine tekrarlıyorum, ortak seviye denkleştirilmedikçe sübvansiyonalr, hiç bir zaman yeterli olmayacak. Avrupa pazarı o kadar büyük bir pazar değildir. Yerli üreticilerimiz AB üreticileriyle rekabet etmek zorunda, oysa onlar, hem aldıkları daha yüksek sübvansiyonlardan, hem de birikmiş üretim kapasitesi nedeniyle daha rekabetçi durumdadır. Diğer Avrupa ülkelerinden üreticilerin maliyeti daha düşüktür. İşte bundan dolayı çiftçilerimizi, makine satın almaya, yeniliklere yer vermeye ve AB'deki meslektaşları ile rekabet etmek için kırsal kalkınma programlarına alınacak kararlara katılmaları için ellerinden geldiği kadar en iyisini yapmaya çağırıyorum.”

Çeviri: Şevkiye Çakır