Başbakan Boyko Borisov yakınlarda “kömür yakıtlı termik elektrik santrallerinin geleceği hiç de parlak değil, hele ki AB’nin “Yeşil Avrupa” Planı’nı kabul ettiği bu dönemde” diye belirtti.

Üç gün önce işverenler ve sendikalar tarafından yayınlanan ortak pozisyon bunu kanıtlıyor. Kısmen Maritsa İztok’ta bulunan sözüm ona Amerikan termik elektrik santralleri konusunda sendikalar ve işverenler arasında nadir bir oybirliği ve beraber hareket etme gözlemliyoruz.

Bu santraller yaklaşık 20 yıl önce Amerikalı yatırımcılar tarafından kuruldu ve düşük kaliteli yerli linyit kömür kullanarak çalışmalarına devlet ile uzun vadeli sözleşmeler temelinde devam ediyorlar. Güçleri 1500 megawatt civarında olan bu santraller ülkenin elektrik tüketiminin yaklaşık yüzde 20’sini sağlıyor.

Ancak sermaye ve ücretli emek kuruluşları açık mektuplarında söz konusu sözleşmelerin fesh edilmesi gerektiğini belirtiyorlar, çünkü bunlar aracılığı ile “Amerikalılar” izin verilmeyen devlet yardımı alarak bunun sayesinde tüketicilerin aleyhine büyük kar elde ediyorlar ve ülkenin elektrik enerjisi piyasasını bozuyorlar.

Geçmişte birçok defa bu türden suçlamalar yapıldı, ancak şimdikiler ABD enerji uzmanlarının Bulgaristan ziyaretiyle eş zamanlı olarak gerçekleşti. ABD’li uzmanların bu ziyareti Washington’da Boyko Borisov ve Donald Trump görüşmesinde kararlaştırıldı.

Elektrik enerjisi fiyatları söz konusu olduğunda Bulgaristan vatandaşları çok hassas ve kritik oluyor. Unutmayalım ki, 2013 yılında Boyko Borisov’un ilk hükümeti tekel yüksek elektrik fiyatlarına karşı kendiliğinden gelişen kitlesel gösteriler nedeniyle istifa etmişti.

Şimdi ise “Amerikan” termik elektrik santrallerine karşı açık mektubu yazanlar etkili ve yetkili Bulgaristan Sanayi Sermayesi Birliği, Bulgaristan Ticaret ve Sanayi Odası, Bulgaristan İşverenler ve Sanayiciler Konfederasyonu. Bulgaristan Ticaret Odası’ndan işverenler ve “Podkrepa” Emek Konfederasyonu’ndan işçiler yeni gerilim dalgasından uzak duruyor. Ancak onlar olmadan da diğer organizasyonların etkisi yetkililerin önlem alması için yeterli olacaktır.

Eylemcilere göre, AB hukukuna aykırı bir şekilde bu uzun vadeli sözleşmeler gereğince "AES – 3С Maritsa İztok1” ve "Contour Global Maritsa İztok 3” yatırımcıları 01.07.2019’dan 30.06.2020’ye kadar Avrupa Komisyonu’nun onayı olmadan 350 milyon avro tutarında devlet yardımı alabilecek.

Yetkililer uzun zamandan beri bu termik santraller ile ilgili sorunu çözmeye dair planları olduğunu söylüyorlar, ancak kaderleri ne olacağı belli değil. Ancak aynı şekilde bu termik elektrik santrallerinin çalışmaya devam etmesi için tehlike olduğu kesin ve bu yönde AB’nin niyeti şüpheye, ertelemeye veya iptale tabi değildir.

Fakat bu perspektif oldukça uzak görünüyor ve Bulgaristan’ın yetkili makamları da “Amerikan” termik elektrik santralleri sahipleri de gerçek birer ortak olarak anlaşıp ve her tarafın istediğini alabilecek vakitleri var.

Çeviri: Özlem Tefikova