Günün Programı
Yazı Boyutu
Bulgaristan Ulusal Radyosu © 2025 Tüm hakları saklıdır

İfade özgürlüğü Bulgar demokrasisinin gerçekleşmemiş bir rüyası mı kaldı?

Photo: BNR-arşiv

Bulgaristan'da 10 Kasım 1989, sosyalizmden demokrasiye geçişin başlangıcı sayılır. Bu tarihrten sonra otuz yıl süresince Bulgar toplumu yavaş yavaş yeniden yapılanmaya çalıştı. Daha iyi bir hayat umutlarının getirdiği sevinç yavaş yavaş yerini hayal kırıklıklarına bıraktı.Eski yönetim düzeninin yerini, yolsuzluk ve oligarşik çıkarlarının şüphesini taşıyan kurumlar aldı. Bulgaristan halkı daha da fakirleşti. İzlenen politikadan hayal kırıklığı büyük bir göçmen dalgasına yol açtı.

Bulgaristan'ın bu yıllar içinde yaşadığı sarsıntılar pek tabii ki medyayı da etkiledi. Ciddi ve analitik yayınlar yok olmaya başladı. Onların yerini magazin haberleri ve dedikodu tarzında yorumlar aldı. İzleyiciler, okurlar da bundan memnun görünüyor.

Beğenilmeyen soru soran, cevap aramaya cesaret eden gazeteciler işlerini kaybetti, üzerinde baskılar uygulandı, hatta yargılandı. Merkezi Fransa'da bulunan “Sınır Tanımayan Gazeteciler” (RSF) uluslararası örgütün en son verileri, Bulgaristan'ın Gine ile Nepal arasında 111. sırada yer aldığını gösterdi.


“Medya, toplumumuzun aynasıdır. Gazetecilikte bir konuma, görüşe sahip olmak, yurttaş olarak konum kavramıyla örtüşüyor, "diyor İvo İncev. İncev 1990'ların başında, BTA ajansının müdürüydü, ardından Avrupa Gazeteciler Derneği'nin başkan yardımcısı oldu. BTV tv kanalında 2000-2006 yılları arasında “V desyatkata” adlı siyasi programın yapımcı ve sunucusuydu. Günümüzde İnternet’te blog sahibi ve yazıları ilgiyle takip ediliyor.


​“90’lı yıllarda Bulgar gazeteciliği belki daha saf, ancak görüşlerin  çatışması açısından çok daha gerçekçiydi.O yıllarda ilk bakışta hangi medyanın ne gibi konumda olduğunu anlaşılırdı. Bu ne bir sır, ne de bir amaçtı. Biz gazeteciler biliuyoruz, değişik janrlar var ve habercilikte tarafsızlık yorum ile karıştırılmamalı. Yorumlarda tam tersidir. İnsanlar bir gazetecinin yorumunu, onun görüşleri, pozisyonunu öğrenmek için okurlar. Yorum yapmak herşeyden önce bir konumda bulunmak bu ise herkese göre iş değildir.

Bir ömür boyu insan dünyaya bakış açısını değiştirebilir, görüşlerini de. Ancak bu art niyetli kar sağlamak için olmamalı. Evet, gazetecilerin toplumunun olumuz tavrını hakkettik bu çok kötü. Çoğul konuşuyorum çünkü bir istisna olmak istemiyorum.İnsanlar kimin nerede durduğunu kendileri değerlendirebilir.”  

Yıllar boyunca BNT'de muhabir, gazeteci ve 1990'ların en popüler televizyon programlarının yönetmeni olarak çalışan Boyko Stankuşev'e göre, bizde bağımsız medya sayısı azalıyor. Bunun nedeni, Bulgaristan'da her türlü iktidarı ve yetkililerin temsil ettiği kurumların yıllardır bağımsız gazeteci seslerini bastırması: 

"Geçiş döneminin başında herkesin umutları vardı. O andan itibaren özgür insan seslerinin, özellikle de özgür gazetecilik seslerinin ezilmeyeceği ve baskılar uygulanmayacağına dair büyük umutları vardı. Bulgar toplumu fakat, Bulgaristan’ın yeni bir demokrasi olarak daha onurlu bir yer almasını garantileyecek  bir yasama hazırlamak üzere parlamentoyu etkileyemedi.

Türkçesi: Müjgan Baharova

Fotoğraflar: BNR- arşiv, facebook.com/ivo.indzhev, BGNES


Последвайте ни и в Google News Showcase, за да научите най-важното от деня!

Kategorideki diğer yazılar

Roma'nın mimari ve mühendislik harikaları, Ritsaria antik kentinin altında yeniden hayat buluyor

Arkeologlar, Bulgaristan'ın kuzeybatısında Ritsaria (Ratiaria) antik kentindeki  Roma hamamının yeraltı altyapısının bir kısmını keşfettiler.  Kent, I. yüzyılda bugünkü Archar köyü bölgesinde kurulmuş ve 586 yılında Avarlar tarafından yıkılmıştır...

Eklenme 23.11.2025 06:10
Çepintsi camisi

Cuma öğleden sonra

Allah’ın insanlar için ikramlarından biri berekettir. Bu nimet, O’nun sıfat ve isimlerinin tecellisidir. Zira Kur’ân-ı Kerim’de Yüce Allah kendisini söyle tanıtır: “Ne yücedir o ki mülk onun elinde ve o her şeye kadirdir”. Buradaki yücelik ise “tebârek”..

Eklenme 21.11.2025 13:41
Bâlî Efendi'nin Sofya'nın Knyajevo semtindeki türbesi

Sofyalı Bâlî Efendi

Beyt-i mâmur istersen ol dil-i rânâyı gör Mescid-i Aksâ dilersen dergeh-i Mevlâ’yı gör Feyz-i esmâ ile kıldı seni Ol âyine çün Gör ne suret gösterir âyine ecillâyı gör Bî-cihet ol her cihetten vech-i Hak ede zuhur Bunca vechin arasında..

Eklenme 14.11.2025 14:00