Avrupa’daki okullarda alkol ve uyuşturucu kullanımı araştırması projesi (ESPAD) sonuçlarına göre, Bulgaristan’daki öğrencilerin yüzde 82’si 15-16 yaşında artık alkol içmeye başladıkları görülüyor. Avrupa genelinde 35 ülkede yapılan bu araştırmanın sonucu ise şu: Avrupa’da çocuklar ve gençler arasında alkol kullanımı yüksek olmaya devam ediyor, öğrencilerin ortalama dörtte üçü şimdiye kadar hayatlarında alkol kullanmış olduklarını, öğrencilerin yüzde 47’si ise son ay içerisinde alkol kullanmış olduklarını belirtiyor.

Rakamların ürkütücü olmasına rağmen, uzmanlara göre eğilim yavaş yavaş kalıcı düşüşe yönelik.

Öğrenciler arasında “epizodik alkol içme” de düşüş kaydediyor. 2019 yılında Bulgaristan’da ankete katılan gençlerin yüzde 42’si bir gün içinde beş kadeh içtikleri olduğu yanıtını veriyor, Avrupa genelinde bunun ortalaması ise yüzde 34. Bu bağlamda 2007 yılında ESPAD için yüzde 43, Bulgaristan için yüzde 47 olmak üzere en yüksek pik kaydedilmiştir.

Ancak burada “epizodik alkol içme” yaşadığını söyleyen gençler arasında yüzde 44 olan kızlar yüzde 39 olan erkeklerden daha fazla olması dikkat çekiyor.

Bulgaristan, sigaraya erken başlama bakımından ve 16 yaşındakilerin her gün sigara içmesi bakımından Slovakya’nın ardından ikinci sırada yer alıyor. Ancak genel olarak eğilim öğrenciler arasında sigara içmenin azalması yönünde.

Fakat yeni veriler, Avrupa genelinde gençlerin yüzde 40’nın elektronik sigara kullandığını gösteriyor. Elektronik sigaralar ülkemizde de yaygın ve Bulgaristan öğrencileri elektronik sigaraya erken başlama sıralamasında altıncı yerde bulunuyor.

Araştırmanın analizinde, yasadışı uyuşturucu maddelerinin kullanımında azalma olduğu, ancak kenevir, reçeteli ilaçlar ve yeni psiko-aktif maddeler riskli düzeyde yüksek kullanım olduğu belirtiliyor.

Öğrencilerin yüzde 17’si (her 6 öğrenciden 1’i) hayatlarında en az bir defa yasa dışı uyuşturucu madde kullandıklarını söylüyor.

Hayatında en az bir defa uyuşturucu madde kullananlar sıralamasında Bulgaristan geçen yıllara kıyasla bu eğilimin yavaş yavaş azaldığı ülkeler arasında yer alıyor. Araştırmalar, 2019’da hayatında en az bir defa uyuşturucu madde kullananların oranının yüzde 19 olduğunu, 2015’te ise yüzde 30 olduğunu gösteriyor.

Kenevir, öğrenciler arasında en yaygın uyuşturucu maddesi olmaya devam ediyor. Avrupalı gençlerin yüzde 16’sı hayatlarında en az bir defa kenevir kullandıklarını söylüyor. Bulgaristan’da kenevir kullanımı Avrupa ortalamasının biraz üstünde.

Slovakya, Malta ve Bulgaristan’da hayatlarında en az bir defa kenevir kullanan gençler arasında yine kızların erkeklerden daha fazla olması dikkat çekiyor.

Bulgaristan’daki öğrencilerin uyuşturucu amacı ile reçetesiz ilaç kullanma sıralamasında yüzde 4, 3 oranı ile en geri yerlerde olması ümit verici. Diğer Avrupa ülkelerinde ankete katılanların yüzde 6, 6’sı uyuşturucu niyeti ile sakinleştirici ilaç aldıklarını, diğer yüzde 4’ü ise ağrıkesicileri uyuşturucu amacı ile kullanmış olduklarını belirtiyor.

Kumar, Avrupa gençleri arasında yaygın hale gelmiş durumda. Ankete katılanların yüzde 22’si son 12 ay içinde en az bir defa bahis oyununa katıldıklarını söylüyor.

Bu bağlamda Bulgaristan Avrupa ortalamasının yine üstünde. Bulgaristan’daki öğrencilerin yüzde 11’i son yıl içerisinde en az bir defa online kumar oyununa katıldığını belirtiyor.

Öğrencilerin yüzde 60’ı okul günlerinde dijital oyunlar oynuyor. Birçok ülkede erkek çocukları kızlara kıyasla daha fazla online oyun oynuyor. Bununla beraber kızlar da genellikle günde 6 saatin üzerinde olmak üzere sosyal medyalarda daha fazla zaman geçiriyor.

Bilim insanları, bu araştırma sayesinde yapılan 15-16 yaş arası öğrencilerin davranış analizinin gençlerin sağlığını koruma yönünde etkili politikalar geliştirilmesi için katkı sağlayacağını umuyor.

Editör: Elena Karkalanova

Fotoğraflar: arşiv

Çeviri: Özlem Tefikova